درک خ ذر ( خ سیت اختواعی( در س دیز ارسش سراعتی: در خص ظ ا گ ر / کطوص تادام سعفزاى در افغا ستاى

Transkript

1 درک خ ذر ( خ سیت اختواعی( در س دیز ارسش سراعتی: در خص ظ ا گ ر / کطوص تادام سعفزاى در افغا ستاى اصؼ فؿاػت ا کيبف ػ بت ػیپبؿتو ت ا کيبف پبیؼاؿ ه طو ر ة آمیب ثب ک ر ب ی ح ؿ ۰۹۳۱ زی ىونی گشارش ضوار ۳۲۶۲۶ افغا ستاى

2 هؼبػل امؼبؿ ) ط هبثل هج ل امؼبؿ الی م بى ۰۹۳۳ )ر الی ۰۱۰۱( ط امؼبؿ: ۰ ػال اهیکبیی = ۲.۶۰ اكب ی مبل هبلی ۰ صول ۰۰( هبؿچ( ۰۳ ص ت ۰۱( هبؿچ( اصؼ پیوبیو )هویبك( ۰ ریت: ۰۱۱۱ هت هثغ ۰ می: ۷ کیل گام اختصارات هخففات اػاؿ ا کيبف هض الت ثبػام اكب نتبى ا بم تزبؿت بیغ اكب نتبى اكب ی ) اصؼ پ ل اكب نتبى( اتضبػی عؼهبت پیي ؿاى اكب نتبى پ ژ فی ث بی ثبفاؿ فؿاػتی امتاتیژی ا کيبف هلی اكب نتبى اػاؿ هلی امت ؼؿػ اكب نتبى اػاؿ تضویوبت پبلینی ػبه اكب نتبى ت اكن به تا قیتی هیبى اكب نتبى پبکنتبى پ گام ا کيبف تيجخبت هضلی اكب نتبى پ گام تو ی هتؼا م فؿاػتی ا کيبف تيجخبت ک چک هت م اكب نتبى ى ؿای تزبؿتی ف بى اكبى اتضبػی )كؼؿامی ى( تزبؿتی ف بى اكبى ثیلی ى ) ؼ هیلی ى( ى ؿای ا کيبكی هضلی ؿیبمت اص بئی هکقی )اكب نتبى( ربهؼ ػ وبؿک ثای ه بریي اكبى اػاؿ وکبؿی بی اهت بػی اػاؿ ؿىؼ بػاؿت جبتبت هی ربت کيوو اكب نتبى اػاؿ ا کيبف بػؿات اكب نتبى اتضبػی اؿ پب اػاؿ ع ؿاک فؿاػت مبفهبى هلل هتضؼ ثضج بی گ پی اػاؿ ا کيبكی ػ وبى گام مبفهبى کوک ؿمب ی آلوبى کتبؿ پ ژ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی اػاؿ هؼل هبتی امت ؼؿػ ک پاتیق تيجج هبلی فؿاػتی امالهی علن AAIDO ACCI Af AFSA AMIP ANDS ANSA APPRO APTTA AREDP ASAP ASMED AWBC AWBF b CDC CSO DACAAR ECO EPA EPAA EU FAO FGD FOD g GTZ ha HLP ISO KAIFC 2

3 کیل گام هیلی ى فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی اتضبػی پ مل ) ی هاصل( هی ربت هقاؿ ىیق ثلظ اتضبػی ا کيبف اهت بػی هی بیت اػاؿ ه بی ک چک فاؿت تزبؿت بیغ فاؿت اه ؿ ف بى فاؿت اصیبء ا کيبف ػ بت ه من ؿی ػ لتی پ گام هلی ؿىؼ ه بؿت ب ث به وجنتگی هلی تین ثبف مبفی الیتی ت اكن به تزبؿتی اهتیبفی ؿ پی )کلؼاؿ( اتضبػی وکبؿی بی کي ؿ بی ه طو ر ة آمیب ت اكن به آفاػ تزبؿتی ر ة آمیب مبفهبى ا کيبكی م بئی تي هتیک اف ین پ ژ گبؿػى گیت اهبؿات هتضؼ ػة ا گلنتبى )ثیتب یبی کجی( مبفهبى هلل هتضؼ اػاؿ ا کيبف ثیي الوللی ایبالت هتضؼ اهیکب ایبالت هتضؼ اهیکب تن یل ک ؼ هی ربت ى ؿای ر ب ی اتضبػی بی ه )کیؼت( مبفهبى تزبؿت ر ب ی مبل Kg M MAIL MBDFA MEDA MFI MOC MOWA MRRD NGO NSDP NSP PRT PTA Rs SAARC SAFTA SDO t TTGG UAE UK UN USAID USA VF WOCCU WTO yr هؼب ى ؿئیل: اینبثل گ یی ؿئیل مبص ی: یک الك ری. کاكت آه مکت ؿ )ثغو(: ربى ی متیي هؼی مکت ؿ )ثغو(: میو ى یی ی آهیي تین پ ژ : ری یل م ل تبؿ ف هی تبکبػا 3

4 ف زست ه ذرخات سپاسگشاری 7 8 خالص اخزائی ی فصل ا ل: درک خ ذر ( خ سیت اختواعی( در س دیز ارسش سراعتی در افغا ستاى: هتي ضی 2۲ ر ش هطالع قضایا ۰۰ ۰.۰ هضت ی ۰.۰ ا ؼاف هطبلؼ ۰۹ ۹ ۰. ىی یب ؿ ه ۰۹ ۲ ۰. ا تغبة ف زی اؿفه ثای هطبلؼ ه بیب ۰1 ۵ ۰. س تتیت هن ػ ایي پبلینی ۰۳ فصل د م: تاسار ر ت ا کطاف صادرات افغا ستاى س ن گیزی تالق س اى ۲2 ۰ ۰. بػؿات ىکبی بػؿاتی ػؿ ثبفاؿ بی ه طو ی ثیي الوللی ۰۱ ۰ ۰. اثؼبػ ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ فؿاػت ۰۹ ۹ ۰. تیز گیی: ث م ی ػؿک ػهین اف ر ؼؿ ػؿ ف زی اؿفه فؿاػتی ۰2 فصل س م: هطکالت هعضالت فزصت ا تزای س اى در س دیش ارسش ا گ ر / کطوص تادام سعفزاى ۲7 ۰ ۹. وو ف بى ػؿ ف زیق اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى ۰۷ ۰ ۹. ه ا غ ك ت ب ثای ف بى ت لیؼ ک ؼ ۹1 44 فصل چ ارم: پیط ادات در ه رد پالیسی 44 ۰ ۲. ؿىؼ ك ت ب ثای ف بى ت لیؼ ک ؼ ۰ ۲. تیز گیی: ؿىؼ ف زیق بی اؿفه ک ثای ف بى ؿ متبئی هخو اهغ هیي ػ 42 هأخذ 48 ضواین ویو ۰: ویو ۰: ویو ۹: ویو ۲: ویو ۵: ویو.: خذ ل ا رؼ ل ۰.۰ رؼ ل ۰.۰ رؼ ل ۹.۰ رؼ ل ۰.۰ رؼ ل ۰.۰ رؼ ل ۹.۰ رؼ ل ۰.۹ رؼ ل الق ۰ ۰. رؼ ل الق ۰ ۰. رؼ ل الق ۹ ۰. رؼ ل الق ۲ ۰. ف زیق اؿفه ا گ ؿ کيوو ف زی اؿفه ثبػام ف زی اؿفه فػلاى رلنبت ثب اىتاک ک ؼگبى کلیؼی ف زی اؿفه هؼل هبت ثؼمت آهؼ اف ه بصج ب ؿکيبپ ػمت ا ؼؿکبؿاى لنت هض الت بػؿاتی کلیؼی ثب م وگیی ف بى ػؿ ف زی اؿفه ا تغبة ف زی اؿفه بػؿات کيوو ثبػام ت م اكب نتبى بػؿات اكب نتبى ث عبؿد اف کي ؿ ی مبل بی ۰۱۱۲ الی ۰۱۱۳ هیالػی ظ ث کي ؿ ب اىتاک م ن گیی اكب نتبى ػؿ تزبؿت چ ؼ رب ج ه منبت تزبؿتی تؼك بی اهتیبفی ػؿ ه ؿػ کيوو ثبػام ا گ ؿ اكب نتبى ت م ػ لت ؼ متبى ك ىبت ػ ایؼ ػ وب بى ث به ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی اف ػؿک ا گ ؿ کيوو ثبػام ػ ثقؿگتیي کي ؿ بػؿ ک ؼ ا گ ؿ تبف ر بى اكب نتبى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی ػ ثقؿگتیي کي ؿ اؿػ ک ؼ ا گ ؿ تبف ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی ػ ثقؿگتیي کي ؿ بػؿ ک ؼ کيوو ر بى ی مبل بی.۰۱۱ ۰۱۱۳ هیالػی ػوؼ تیي اؿػ ک ؼگبى کيوو اكب نتبى ػؿ ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی 4

5 ػ ثقؿگتیي اؿػ ک ؼ کيوو ر بى ی مبل بی.۰۱۱ ۰۱۱۳ تلب ت ػؿ هض الت ا گ ؿ تبف هیقاى ك ىبت ػ ایؼ ػؿ عب اػ بی ت لیؼ ک ؼ ث به ثبؿؼاؿی تلب ت ػؿ هض الت کيوو هیقاى ك ىبت ػ ایؼ ػؿ عب اػ بی ت لیؼ ک ؼ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی هین ه بؿف ف زی اؿفه ثای ا گ ؿ تبف کيوو یبفػ ثقؿگتیي کي ؿ بی بػؿ ک ؼ ثبػام ػؿ ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی ػوؼ تیي اؿػ ک ؼگبى ثبػام اكب نتبى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی ػ ثقؿگتیي کي ؿ اؿػ ک ؼ ثبػام ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی تلب ت ػؿ هض الت ثبػام هیقاى ت لیؼ ػ ایؼ ػؿ عب اػ بی ت لیؼ ک ؼگبى ث به ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی هین ه بؿف ف زی اؿفه ثای ثبػام ثقؿگتیي بػؿ ک ؼگبى فػلاى ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی ػ ثقؿگتیي کي ؿ اؿػ ک ؼ فػلاى ػؿ ر بى ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی هیوت فػلاى اؿػ ىؼ ت لیؼ ىؼ ػاعلی اكب نتبى ی مبل ۰۱۰۱ هیالػی بػؿات اكب نتبى ػؿ مبل ۰۱۱۳ هیالػی وي مکت ؿ كػی کيوو ف زی اؿفه کيوو مط ف زی اؿفه ثبػام ػاعل پ ه ثب کیلیت ػبلی لنت هيکالت: کيوو هؼ الت هيکالت ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ كػی کيوو وي مکت ؿ كػی ا گ ؿ تبف وي مکت ؿ كػی کيوو اؿفه تزبؿت: ا گ ؿ تبف )ػؿ ك ل آى عبؿد اف ك ل آى( اؿفه تزبؿت: کيوو مط اؿفه تزبؿت: کيوو مجق اؿفه تزبؿت: کيوو الیی )فؿػ( لنت هيکالت: ا گ ؿ تبف لنت هيکالت: کيوو هؼ الت چبلو بی ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ كػی ا گ ؿ تبف هؼ الت چبلو بی ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ كػی کيوو وي مکت ؿ كػی ثبػام ف زی اؿفه: ثبػام پ مت ػاؿ ثب کیلیت ػبلی ف زی اؿفه: ثبػام ثؼ ى پ مت ثب پ مت ثب کیلیت هت م ف زی اؿفه: ثبػام ثؼ ى پ مت ثب پ مت ثب کیلیت پبییي لنت هيکالت: ثبػام هيکالت ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ كػی ثبػام وي مکت ؿ كػی فػلاى ف زی اؿفه: فػلاى لنت هيکالت چبلو ب: فػلاى هيکالت چبلو بی ر ؼؿ ػؿ مکت ؿ كػی فػلاى رؼ ل الق ۵ ۰. رؼ ل الق ۰.. هبلؼاؿی رؼ ل الق ۷ ۰. رؼ ل الق ۳ ۰. رؼ ل الق ۰ ۰. رؼ ل الق ۰ ۰. رؼ ل الق ۹ ۰. رؼ ل الق ۲ ۰. رؼ ل الق ۵ ۰. رؼ ل الق ۰ ۹. رؼ ل الق ۰ ۹. رؼ ل الق ۹ ۹. اضکال ىکل ۰.۰ ىکل ۰.۹ ىکل ۰.۹ ىکل ۹.۹ ىکل ۲.۹ ىکل ۵.۹ ىکل الق ۰ ۰. ىکل الق ۰ ۰. ىکل الق ۹ ۰. ىکل الق ۲ ۰. ىکل الق ۵ ۰. ىکل الق ۰.. ىکل الق ۷ ۰. ىکل الق ۳ ۰. ىکل الق ۳ ۰. ىکل الق ۰۱ ۰. ىکل الق ۰ ۰. ىکل الق ۰ ۰. ىکل الق ۹ ۰. ىکل الق ۲ ۰. ىکل الق ۵ ۰. ىکل الق ۰.. ىکل الق ۰ ۹. ىکل الق ۰ ۹. ىکل الق ۹ ۹. ىکل الق ۲ ۹. 5

6 چ کات ا چ کبت ۰.۰ چ کبت ۰.۹ چ کبت ۰.۹ چ کبت ۹.۹ چ کبت ۲.۹ چ کبت ۵.۹ چ کبت.۹. هبلکیت فهیي ت م ف بى اكبى ك ىگب هض الت فؿاػتی ف بى کبثل كا ن آ ؿی عؼهبت ت یذ ثای ف بى: تزبؿة پ گام ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی ػ ا زوي ت لیؼ ک ؼگبى فػلاى ثای ف بى اكبى ا زوي ف بى ثب اكتغبؿ: یک کوپ ی پ مل تضت ؿ جی ف بى اف ین پ ژ گبؿػى گیت : پ ژ ک ف بى ؿا ػؿ پ م ف زی اؿفه مجقیزبت ایزبػ ف زی اؿفه فػلاى ثب ف بى ت لیؼ ک ؼ ثنیذ هی مبفػ قط وي :۰.۰ مبصبت ػوؼ ت لیؼی هنی بی تزبؿتی اكب نتبى ثای ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى 6

7 سپاسگشاری اػ بی امبمی آ ا هیکی تیا مب ا ک ؿ یلیب ایي گقاؿه ت م تیوی ک ؿ جی آى ثؼ ه ری یل م ل تبؿ ف هی تبکبػا ث ػ متبؿ تیق زال جی تيکیل هیؼاػ تتیت گػیؼ امت. گقاؿه هؾک ؿ تضت ؿ وبئی کلی میوی ى ی ی هؼی مکت ؿ )ثغو( ػیپبؿتو ت ا کيبف فؿاػت ػ بت ر ة آمیب )SASDA( هبؿیب ک ؿی یب هؼی مکت ؿ )ثغو( ػیپبؿتو ت ا کيبف ارتوبػی ت ی گػیؼ امت. ی کت ؿام چ ؼؿاى صیؼ ػجیؼی ژه علیلی ػؿ اه كا ن آ ؿی هنبػؼت بی اػاؿی ر ة آمیب )SASDS( وکبؿی و ػ ا ؼ. ػؿ ت ی ایي گقاؿه م ن ػوؼ ؿا اتضبػی ا کيبف اهت بػی هی بیت )MEDA( گ ی اف هيب ؿیي تضت ؿ جی آى ر ؿػ ى صنبهی یق ایلبء و ػ ػؿ ایي ؿامتب کبتیي مبث یگب ػیپب م اهی ب تبى فی ت اصؼی هضت هللا ه و ؼ میوت ه ؼ پی بف م ن ثبؿف ػاىت ؼ. اتضبػی ا کيبف اهت بػی هی بیت )MEDA( هنئ لیت میغ کلی تضویوبت ػؿ مبص اه ؿ اػاؿی ایي تضویوبت ػاىت. ػال ث ایي اتضبػی ا کيبف اهت بػی هی یق هنئ لیت تزقی تضلیل ف زی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام ؿا ث ػ ؼ بیت )MEDA( اه ؿ اػاؿی تضوین تزقی تضلیل ا الػبت هؼل هبت ػؿ ه ؿػ فػلاى ث ه ظ ؿ وکبؿی ػؿ پ م ارای ث ػ ؼ ػاىت. هیکی مبص ی ؿا ک ت م اػاؿ تضویوبت پبلینی ػبه اكب نتبى )APPRO( ؿ ی ػمت گكت ىؼ ث ػ تضویوبت ؿا ک ت م اتضبػی ا کيبف اهت بػی هی بیت )MEDA( تتیت گػیؼ ث ػ ث م ؼ پبلینی هجؼل و ػ تیا مب ا گقاؿه مبص ی ک ػؿیي لضبت گ زب یؼ ىؼ امت. ثغب اؿائ ظیبت ؿ وبئی بی تین ك م الؾک اف ه ؿ ک ؼگبى ایي گقاؿه متیلیي ربكی امتب ا لیني ؿیکب ؿارب ل تی وچ بى ث ربمت تب اف وکبؿاى ع یو ػؿ فاؿت فؿاػت هبلؼاؿی آثیبؿی ه ح هلیؼ ىبى اظ بؿ تيک مپبك هی وبیؼ. ثغب وکبؿی بی ثب اؿفه ىبى مپبمگقاؿی وبئین. تین هؾک ؿ ن چ بى اف )MAIL( پ ژ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی )HLP( ف بى هتيجخیي كا ن ک ؼگبى عؼهبت ت لیؼ ک ؼگبى یب ه منبت تزبؿتی فاؿت اصیبء ا کيبف ػ بت فاؿت ك ایؼ ػبه )ث یبػ لش( ه من فاؿت اه ؿ ف بى فاؿت تزبؿت بیغ ه منبت ؿی ػ لتی ث یژ ه من Roots of Peace DACAAR )ربهؼ ػ وبؿک ثای ه بریي اكبى( هارغ تو یل ک ؼ ػؿ اكب نتبى ک اف ین ه بصج ب ؿکيبپ هارغ ؽیؼعل ظیبت م ػه ؼ ىب ا ػؿ ا زبم ایي هطبلؼ اؿائ و ػ ؼ اظ بؿ اهت بى هی وبیؼ. ا زبم ػاػ ىؼ ػؿ اه ي ت فیغ آى هنبػؼت ث وکبؿی ؼ م ر ی ػ بی هتؼؼػ ثای تزبؿت ا کيبف ایي هطبلؼ بی هبلی پالى کبؿی ر ؼؿ هبثل تؾک یبػ ػ ب ی هی ثبىؼ. ثب اؿت بم اف ك ت ثیزب غ ا ؼ ث ػ تب اف هارغ تو یل ک ؼ ک ػؿ ایي فهی ثب تین هب وکبؿی هبلی و ػ ا ؼ اظ بؿ مپبك هؼؿ ػا ی وبیین. 7

8 خالص اخزائی ی ۰. اكب نتبى ػاؿای ت ا بئی بی فؿاػتی ػؿ ع ؿ هوبین ؿهبثت ث ػ ک تویجب ین ػ ایؼ ب عبل ػاعلی )GDP( کي ؿ ؿا تيکیل هی ػ ؼ. جن آهبؿ اؿائ ىؼ تغوی ب صؼ ػ ۵۲ ػؿ ؼ ی ی کبؿ فؿاػتی ؿا ف بى تيکیل هی ػ ؼ ص ؿ ف بى ع ب ػؿ ػ ثبؿؼاؿی ث گ چيوگیی هضن ك هی ثبىؼ. ثیو اف ق بػؿات اكب نتبى ث امتخ بی تزبؿت ؿی ؿموی ؿی هب ی ؿا هض الت تبف پ مل ىؼ فؿاػتی ث یژ ا گ ؿ تبف کيوو )تویجب ۲۱ ػؿ ؼ اف بػؿات فؿاػتی اكب نتبى( ثبػام )۰۱ كی ؼ ایي بػؿات( ؿا تيکیل هی ػ ؼ. ثب ر ػیک هیقاى بػؿات فػلاى پبئیي امت فهی ت مؼ گنته بػؿات فػلاى ر ػ ػاىت ف بى ث گ هبثل هالصظ ػؿ اه کيت پ مل ایي هض ل اؿفىو ؼ م ن ػاؿ ؼ. ۰. ثب ت ر ث وو ثبؿف هبثل ت ر ف بى ػؿ هض الت فؿاػتی روغ آ ؿی صب الت پ مل آ ب چبؿچ ة هلی ا کيبف فؿاػتی فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی اصت ػاؿػ ک گنته ر ؼؿ ػ کلیؼی ه ن ؿا ػؿ اه اصیبی هزؼػ اهت بػی صب الت فؿاػتی هؼییت ه بثغ جیؼی تيکیل هی ػ ؼ ) فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی مبل ۰۹۳۳ ه ه بػف ثب مبل ۰۱۱۳ هیالػی(. ایي هطبلؼ گنته ر ؼؿ ؿا ػؿ ثبؿؼاؿی ثب ایزبػ ػؿک ث ت اف ه ا غ ك ت بئیک ف بى ػؿ ػ ف زی بی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام ثب آى ه ار ا ؼ صوبیت هی ک ؼ. ایي هطبلؼ ه هق وو ف بى هػاى ؿا ػؿ ف زی بی اؿفه ػؿ ع ت لیؼات کلیؼی )ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى( هيغ هینبفػ. و أ هضؼ ػیت ب ك ت بئی ؿا ک ث ؿت ػو م ؿ ی ف زی بی اؿفه ثط ؿ اع ثبالی وو ف بى تبحی گؾاؿ هیجبى ؼ هيغ هی ک ؼ. ایي تضلیل ر ج ػو ػی )توکق ؿ ی هضک بی مکت ؿی فهی مبفاى تزبؿی( ؿا ثب ر ج اكوی )توکق ؿ ی بػ ب مبعتبؿ ب ػؿ اكب نتبى( گ هی ف ؼ. ایي هطبلؼ ػؿ ثگی ؼ تضویوبت میغ گنتػ ػؿ الیبت کبثل پ اى ثلظ ات هی ثبىؼ. ۹. ث ؿت ػو م ف بى ػؿ مط س پبیی ی ف زی بی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى هاؿ ػاىت هؼو ال ه ف آثیبؿی ثػاىتي ػلق بی ف )عیيب ( ثػاىتي هض الت كؼبلیت بی ک چک ثغو پ مل هب ؼ عيک و ػى ثنت ث ؼی کيوو ثبػام ػؿ مطش ه قل عب اػ هی ثبى ؼ. اف م ی ػیگ هػاى ػال ث م ن هبثل ت ر ػؿ پ م ت لیؼ ؿاثط هیبى عب اػ ثبفاؿ ؿا ر ت ثؼمت آ ؿػى ػ اهل ت لیؼ ك ه هض الت ث هاؿ هی وبی ؼ. اکخ ایي كؼبلیت ب ػؿ ث گی ؼ صول ول هب ؼ ا توبل عیط )ث ری( بی 1۱ کیل ئی یب ثیيت اف آى ث ثبفاؿ بی هضلی هی ثبىؼ. وچ بى هػاى ه ضیج كؼبلیي مط س ثبالت ف زی ت لیؼ ه زول هیب زی ب یب تبراى هضلی پ مل ک ؼگبى ػوؼ ك ىبى پچ ى ك ىبى یب بػؿ ک ؼگبى هي ل هیجبى ؼ. ایي تونین ث ؼی کبؿ ب ه ؼکل ک ؼ هؼیبؿ ب ؿم بی ارتوبػی ك گی هیجبىؼ ک ث ف بى اربف وی ػ ؼ تب ثب هػاى ػاػ متؼ ػاىت ثبى ؼ ث ت بئی مل وبی ؼ یب هبلک فهیي ثبى ؼ. ػ اهل ك م الؾک ػمتمی ف بى ؿا ث ه بثغ عؼهبت ث ىو ل کیؼت )ه ( ث به آه فىی اؿتوبی ظكیت ت لیؼات ىجک بی تزبؿت ثبفاؿ یبثی ىؼیؼا هضؼ ػ هی مبفػ. ف بى هؼو ال ه ئ یت اؿائ ت وی بت ر ت ػؿع امت اعؾ ه یب ك ت اىتاک ػؿ ث به بی آه فىی اؿتوبی ظكیت ؿا ؼاؿ ؼ فیا هنتلیؼ ىؼى اف چ یي ك ت ب ثنتگی هنتوین ثب هبلکیت فهیي ػاؿػ. اكق ى ث آى كا ن ک ؼگبى عؼهبت اف جو ا بث ػؿ ػ عؼهبت ت یذ کیؼت )ه ( ت لیؼات یب ثبفاؿ یبثی ث پیوب عیلی هضؼ ػ ر ػ ػاىت یب ا ال ن ر ػ ؼاؿػ. ثب ر ػ آى ک ف بى ػؿ روغ آ ؿی هض الت فؿاػتی هاصل ثؼؼ اف آى وو کلیؼی ؿا ایلب هی وبی ؼ فهی اىتاک آ بى ػؿ ث به بی آه فىی ػؿ ؿاثط ث ک ت ل کیلیت ه زول ؿػبیت صلع ال ض ؿػبیت ظبكت هضیطی مبی تؼاثی ث ؼاىتی یب ثنیبؿ هضؼ ػ ث ػ یب ا ال ر ػ ؼاؿػ. 4. اف آ زبئی ک ف بى هػاى ظبیق هغتلق فؿاػتی ؿا ا زبم هی ػ ؼ تلب ت ػؿ ػ ایؼ ػؿآهؼ بی ىبى هبثل هوبین وی ثبى ؼ. ف بى ؿ متبئی هنئ لیت ثػاىت روغ آ ؿی هض الت کيوو ثبػام فػلاى كؼبلیت بی ثؼؼ اف ثػاىت صب الت ؿا ث هخبث اه ؿ عب ا زبم هی ػ ؼ اف ایي ر ت ا زبم چ یي ظبیق یچ گ صن القصو ؿا ثای آ ب ػؿ هجبل ؼاؿػ. ػؿ ؿاثط ث فػلاى ثؼ ی اف ف بى )اکخا اف ا زوي بی ف بى ت لیؼ ک ؼ ( ت م ػ بهیي ک چک ثقؿگ ػؿ ثؼل هقػ ؿ فا ۰۱۱ الی ۹۱۱ اكب ی امتغؼام هی ى ؼ فیا ای گ كؼبلیت ب اف یک ف ثنیبؿ حویل ث ػ اف رب ت ػیگ هویؼ ث هت هیجبىؼ. ن چ بى ػؿ ه ب ن ى ی یو ى ی هقػ هيبث )۰۱۱ الی ۰۱۱ اكب ی ػؿ ؿ ف یب ػؿ ثؼل پ مل ۵۱ کیل گام ت لیؼ فؿاػتی ۰۱۱ اكب ی( ثای ف ب ی ک ت م پ مل ک ؼگبى یب ػوؼ ك ىبى امتغؼام هی گػ ؼ ػؿ ثؼل پبک کبؿی جو ث ؼی ػؿر ث ؼی ثنت ث ؼی کيوو یب ثبػام ثای ثبفاؿ بی هلی ه طو ی ثیي الوللی پػاعت هی ى ػ. كؼبلیت بی فؿاػتی ثؼؼ اف ثػاىت صب الت اف رول کبؿ بینت ک کوتیي هقػ ؿا ػؿ ث ػاىت هػاى ک اف مبی ك ت بی کبؿی هنتلیؼ نت ؼ ػالهو ؼ م وگیی ػؿ ایي کبؿ ب ویجبى ؼ. ث گ هخبل کبؿگاى هػ ک ت م بػؿ ک ؼگبى ث ه ظ ؿ روغ آ ؿی هض الت ثنت ث ؼی ثبؿ و ػى کیت بی ا گ ؿ تبف امتغؼام هی گػ ؼ ؿ فا ۲۱۱ اكب ی ثای ىبى پػاعت هی ى ػ. 8

9 1. هطبلؼ ه بیب يبى هی ػ ؼ ک ػؿ ایزبػ ف زی بی اؿفه ک ثای ف بى ه ح هیجبىؼ الفم امت تب ف بى ت لیؼ ک ؼ : )۰( هنئ لیت ثػاىت روغ آ ؿی هض الت فؿاػتی پ مل ثؼؼ اف روغ آ ؿی هض الت ؿا ث ػ ؼ ػاىت ثبى ؼ )۰( اف اؿائ عؼهبت ف بى ثای ف بى هنتلیؼ گػ ؼ. ایي ىای ثب ا زبم اه ؿ ؽیل تضون هی یبثؼ: )الق( ؿا ا ؼافی ث به بی آه فىی ػؿ ؿاثط ث ک ت ل کیلیت ػؿ ػ روغ آ ؿی هض الت فؿاػتی اه ؿ ثؼؼ اف روغ آ ؿی هض الت ه زول تؼاثی ضی اهؼاهبت صلبظت هضیطی جو ث ؼی ػؿر ث ؼی )ة( ثنیذ و ػى ا زوي بی ف بى ت لیؼ ک ؼ )د( ایزبػ اتضبػی ف بى یو هنلکی ػؿ هی ربت تب ثت ا ؼ ػؿ ػ بی کلیؼی ه ن اف رول كا ن آ ؿی ت لیؼات اؿتوبی ظكیت ک ت ل کیلیت کیؼت )ه ( ایزبػ تبهیي ؿ اث ثب ثبفاؿ/ تزبؿت كؼبلیت ػاىت ثبى ؼ )ػ( كا ن آ ؿی فهی ػمتمی ف بى ث کیؼت )ه ( اف ین ایزبػ ؿ اث ثب بػ بی ػ ک ؼ ه بی ک چک ) ( كا ن آ ؿی فهی ػمتمی ف بى ث ثبفاؿ بی بػؿاتی ثقؿگ هت م اف ین ت ی ت ؼین به ب صوبیت اف تضویوبت ػؿ ه ؿػ ا ل یت ثبفاؿ ب ) ( امتلبػ اف تک بل ژی هؼل هبتی ػؿ كا ن آ ؿی عؼهبت. ر ت صوبیت اف ؿىؼ پیيكت ف بى ػؿ ف زی بی اؿفه ثای ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى هطبلؼ ؾا پیي بػات پبلینی ؽیل ؿا ت ی هی وبیؼ: 2. ایداد پالى ای کاری س دیز ای ارسش ک اضتزاک س ن گیزی س اى را ارتقاء خ ا ذ تخطیذ: فاؿت فؿاػت هبلؼاؿی آثیبؿی ثبیؼ پالى بی کبؿی ف زی بی اؿفه ػؿ ؿاثط ث ت لیؼات فؿاػتی بػؿاتی ث ىو ل ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى ؿا س تؼ یي وبیؼ. ایي پالى بی کبؿی ثبیؼ ػؿ هي ؿ ثب هارغ ؽیث هب ؼ ف بى ت لیؼ ک ؼ مبی كؼبالى کلیؼی مکت ؿ ع ی فاؿت ب بػ بی ؽیث ه منبت ؿی ػ لتی NGO( ب( هارغ تو یل ک ؼ ؿ ی ػمت گكت ى ػ. س تطجین چ یي پالى بی کبؿی هنتلقم ه ر ػیت ػالالى بػم هب ؼ ه منبت ؿی ػ لتی ک اف هجل ػؿ اه ت یذ ف زی بی اؿفه كؼبلیت ػاىت ا ؼ هیجبىؼ. ای ب ثبیؼ تبحیات ثبالی ت ا بئی ب ا گیق بی عب اػ ب وچ بى اكقایو ػؿ ػ ایؼ عب اػ ب ؿا ظبؿت ثؿمی وبی ؼ. ۷. ث ه ظ ؿ صوبیت اف ایي پالى بی کبؿی فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ثبیؼ امتاتیژی ثبفاؿیبثی ثای هض ل ؿا ر ت ؿا یبكتي ث ثبفاؿ بی ػوؼ ه طو ی ثیي الوللی ؿ ی ػمت گیػ. ایي امتاتیژی ػؿ تؼییي هؼیبؿ بی کیلیت هوت یبت ت ؼین ػ ی ک ثبیؼ اف ین هزو ػ بی اؿتوبی ظكیت تضت پ ىو هاؿ گی ؼ کوک هی وبیؼ.ایي امتاتیژی ثبیؼ ػؿ هي ؿ ثب بػ بی صوبیت اف بػؿات ه زول اػاؿ ا کيبف بػؿات اكب نتبى )EPAA( ا بم بی تزبؿت بیغ اكب نتبى )ACCI( مکت ؿ ع ی س تؼ یي گػػ. ۳. زوایت اس تسیح ساسی گز ای س اى ت لیذ ک ذ ادغام آ ا تا گز ای هزداى ت لیذ ک ذ در سطر گز ی )کلستز( یا لس الی: ػؿ اه ایزبػ گ بی ت لیؼ ک ؼ ى ؿا بی ا کيبكی هضلی )CDC( ک ت م ث به وجنتگی هلی )NSP( ایزبػ گػیؼ ثبیؼ ث هخبث وط آؿبف ث ػ ثب ص ل ا وی بى اف ىلبكیت هنئ لیت پؾیی ػؿ ػ ا تغبة هؼییت گ بی ت لیؼ ک ؼ یک هکب یقم صک هتؼاؿی ؿا ایزبػ وبیؼ. ی ی ثيی تزبؿة اػ بی ى ؿا بی ا کيبكی هضلی )CDC( )ث ؿ هخبل ػؿ فهی هؼییت هضبمج ظكیت کبؿی ػؿ ثغو تؼاؿکبت ػؿ پ ژ بی كػی( هیت ا ؼ گ بی ت لیؼ ک ؼ ؿا ػؿ اه ارای كؼبلیت بی هيغ گ ی کوک هنبػؼت وبیؼ. ۳. گ بی ت لیؼی ا بث ؽک ؿ ػؿ مطش گ ی )کلنت( یب ػؿ مطش لن الی ثبیؼ ثب ن هؼؿن ى ؼ ک ایي اه ت لیؼ ک ؼگبى ؿا هبػؿ هینبفػ تب ث مطش اهت بػ ثقؿگ )اهت بػ ت لیؼ( ؿمیؼ ت ر عیؼاؿاى ه طو ی ثیي الوللی ؿا ث ع ػ رلت وبی ؼ. تزبؿة ر ب ی يبى هی ػ ؼ ک ثب تي ین ف بى ثای ثؼ ه گكتي هنئ لیت روغ آ ؿی هض الت پ م ثؼؼ اف روغ آ ؿی هض الت اصتوبل آى ر ػ ػاؿػ ک ثای مبفهبى بی گ ی ك ت بی ػ هض الت ىبى ث آ ؼؼ عیؼاؿاى ثیي الوللی ک هیغ ا ؼ ثای تزبؿت ت لیؼاتی ک ت م ف بى ت ظین هؼییت هیي ؼ صن القصو ثیيت ثپػاف ؼ هنبػؼ گػػ. ۰۱. ت ث د فعالیت ای د ردست ت قزی خات اس طزیق ایداد اتسادی ای یو هسلکی س اى: فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی هیت ا ؼ اف ین آه فه ف بى كبؿؽ التض یل لین ب اف ایزبػ اتضبػی بی یو هنلکی ف بى ػؿ ػ ت لیؼ ػؿ مطش گ ی )کلنت( یب لن الی صوبیت وبیؼ. ف بى یو هنلکی ػال ث كا ن آ ؿی عؼهبت ت یذ هیت ا ؼ وط آؿبف ؿا ثای اؿائ عؼهبت ؽیل كا ن وبی ؼ: )i( ثنیذ مبعتي تيکیل گ ب كا ن آ ؿی هنبػؼت بی هضبمج ثای پل ا ؼاف ه )ii( ایزبػ ؿ اث ثب بػ بی ػ ک ؼ ه بی ک چک ثبفاؿ ب. ثؼؼ اف ى بمبئی تزبؿة ػولکػ بی ه بمت ػؿ پ ژ بی ا کيبف اهاؿ هؼیيت ػؿ ه ب ن ػیگ ػؿ ر ة آمیب ه منبت ؿی ػ لتی ثب اكاػ یو هنلکی هاؿ ػاػ ػوؼ هی وبی ؼ م ا زبم 9

10 ایي اكاػ ثای گ ب ا زوي بی ت لیؼ ک ؼ ػؿ ثؼل تزبؿت پ ل ػؿیبكت هی ک ؼ. ػمت ػ هی ؿی ػ لتی ث ع ػ ت لیؼ ک ؼگبى ا توبل ع ا ؼ ػاػ ک ایي اه ثبآلع ه تذ ث پبیؼاؿی هی گػػ. ک ت ل کیلیت ؿا اف ه منبت ۰۰. تذ یز تز اه آه سضی ه ظ ر ضذ تزای فزا ن ک ذگاى خذهات تز یح اس طثق ا اث: فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ثب وکبؿی فاؿت بی هؼبؿف تض یالت ػبلی ثبیؼ ث به بی آه فىی ت یذ ؿا ث ىکل مینتوبتیک ه ظن ؿ ی ػمت ثگیػ. ث به آه فىی ك م الؾک ث ف ب یک ػؿ ػ ت یذ کبؿ هیک ؼ ػا و هؼب عب تب ػؿ ػ روغ آ ؿی هض الت ت ظین اه ؿ پل اف ثػاىت هض الت فؿاػتی ک ت ل کیلیت هؼل هبت ػؿ ه ؿػ ثبفاؿ ؿا كا ن هی مبفػ. وچ بى ث به آه فىی ػیگ ثای کبؿه ؼاى یو هنلکی فى ک یبفه ؼ آه فه هنلکی کوت آه فه تؼلیوی ثیيت ػؿ ػ ف زی بی اؿفه نت ؼ ثبیؼ ؿ ی ػمت گكت ى ػ. ایي ث به بی آه فىی فهی ك ت بی ه ظن ثای آه فه هزؼػ ر ت تزؼیؼ ه بؿت ب ؿا كا ن هی مبفػ. پ گام هلی ا کيبف ه بؿت ب )NSDP( هیت ا ؼ ػؿ ایزبػ ث به ت ؼین ػ ی ى بمبئی ػ ک ؼگبى ث به بی آه فىی کوک وبیؼ. پ ځی بی فؿاػت پ ت ى کبثل پ ت ى ثلظ پ ت ى ات هی ت ا ؼ بة تض یلی ىبى ؿا ت مؼ ثغيیؼ آ ا ثای کبؿه ؼاى یب كا ن ک ؼ گبى عؼهبت ت یذ یو هنلکی ث ه ارا گؾاؿ ؼ. پیي بػ هی ى ػ تب فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی اف پ ت ى بی ك م الؾک ث ه ظ ؿ تو یت تضویوبت ؿىؼ ف زی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى صوبیت وبیؼ. ۰۰. ت ث د سیز ت ای خاد ای قزی خات خ ت دستزسی فزا ن ک ذگاى خذهات تزای س اى : فی ث بی ػبه ؼیق ع ب ربػ بی اؿتجب ی هی ربت یکی اف ه ا غ ػوؼ كا ؿا كا ن ک ؼگبى عؼهبت ثای ف بى ه زول کبؿه ؼاى ثغو ت یذ تبراى هضلی هی ربت یب وبی ؼ بی ك ه ػؿ اه ػمتمی ث ف بى ت لیؼ ک ؼ ث ىوبؿ هی ؿ ػ. پ ژ هلی ػمتمی ا طاؿی ؿ متبئی ک ت م ثب ک ر ب ی تو یل هی گػػ ربػ بی ػؿر م م ؿا ر ت ث ج ػ ػمتمی ث هضالت ؿ متبئی هی ربت تهین و ػ امت. ثب آى ن ر ت تهین ربػ بی ه ت ی ث هقاؿع یبف ث مهبی گؾاؿی بی ثیيت ث ػ فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی فاؿت بی کلیؼی ثبیؼ ػؿ ؼػ ػؿیبكت گقی بی ثؼیل ػؿ ایي ؿامتب ثبى ؼ. ػؿ اه اصؼاث ربػ ب امتلبػ اف مینتن هتوکق یپیي بػ هی گػػ. هي ؿ ػهین ثب كؼبلیي ف زی بی اؿفه عب تب پ مل ک ؼگبى ػؿ ؿاثط ث ه هؼیت بی ه بمت ثای ه اػ عبم / عیؼاؿی ت لیؼات پ مل ىؼ اف رول اراات ع ة هوت ی ث ىوبؿ هی ؼ. ایي اه فهی مهبی گؾاؿی بی ثیيت ؿا ؿ ی فی ث ب ب ػؿ هضالت ه بمت اهت بػی هنبػؼ هی مبفػ. ۰۹. عزض هساعذت ای تال ع ض تزای س اى در تذل اتتکار در س دیز ای ارسش: ایزبػ تبمیل هکق اؿائ هنبػؼت بی ثال ػ هی ت ا ؼ هيغ ب گ بی ف بى ت لیؼ ک ؼ كا ن ک ؼگبى عؼهبت ثای ف بى ػؿ مطش گ ب )کلنت( یب کوپ ی بی ت لیؼی تضت اػاؿ ف بى ؿا ػؿ ػ اهؼاهبت مهبی گؾاؿی ع ی ر ت اؿتوبء اكقایو ف زی بی اؿفه ثای هض الت کلیؼی ثبؿؼاؿی ػؿ بػؿات ت لیؼات اكب نتبى هنبػؼت وبیؼ. اهؼاهبت تي یوی ك م الؾک گ بی ف بى ت لیؼ ک ؼ ؿا ػؿ اه ػمتمی ث اثقاؿ اكقایو اؿفه ث ؿك ب ثای كا ن ک ؼگبى عؼهبت ث ف بى ػاػ متؼ تيیک تزبؿة ف بى ثب ف بى اف ین مل بی آه فىی اىتاک ف بى ػؿ وبیيگب بی ه طو ی ثیي الوللی ت مؼ ثبفاؿ یبثی هبػؿ هی مبفػ. فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ثب وکبؿی مبی فاؿت بی کلیؼی ؽیث ث ػ اى تاله ب ثای ت افى ر ؼؿ هی ت ا ؼ هکق ك م الؾک ؿا ه ؿػ صوبیت هاؿ ػ ؼ. ر ت ه ظ ؿی هنبػؼت بی ثال ػ فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی مبی فاؿت بی هث ثبیؼ اف تطجین تؼا م كؼبلیت ب ا وی بى صب ل وبی ؼ. صوبیت فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی مبی فاؿت بی هث ثبیؼ ػؿ ث گی ؼ آه فه ػؿ ثغو ت یذ یب ػؿ ه ؿػ تيجخبت ع ی ایزبػ ؿ اث ثب ثبفاؿ ب ثبىؼ. اف آ زبئی ک هیقاى هنبػؼت بی ثال ػ هضؼ ػ ع ا ؼ ث ػ فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ثبیؼ ػؿ رنتز ی ك ت ب ر ت تيیک هنبػی ثب مبی پ ژ ب تو یلی ث ىو ل پ ژ ا کيبف مهبی گؾاؿی ؿ متبئی ػؿ اكب نتبى )AREDP( ک ت م فاؿت اصیب ا کيبف ػ بت )MRRD( تطجین هی گػػ ثبىؼ. ۰4. استفاد اس تک ال ژی هعل هاتی )IT( خ ت ارتقای س ن گیزی س اى در س دیز ارسش: اف فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ا زوي بی تزبؿی ه منبت ؿی ػ لتی مبی فاؿت بی کلیؼی توب ب هی گػػ تب ف بى ؿا هنتویوب ػؿ مینتن بی ثبفاؿ ۰ بی تزبؿتی ػعیل مبف ؼ. ثب امتلبػ اف تک بل ژی هؼل هبتی )IT( اف هجیل مبیل اؿتجب ی میبؿ هبثل ػمتك یب مینتن بی هؼل هبتی ثبفاؿ ک ثای ف بى ت لیؼ ک ؼ کبؿه ؼاى یو هنلکی كا ن ک ؼگبى عؼهبت عیؼاؿاى )ػوؼ ك ىبى پ مل ک ؼگبى بػؿ ک ؼگبى( هبثل ػمتك ثبىؼ ه ػل اؿائ عؼهبت ایزبػ ىؼ هی ت ا ؼ. ػیتبثیل )هکق هؼل هبت( ثبفاؿ یبثی ک ت م ا بم بی تزبؿت ب ی ۰۱۰۱ هیالػی ۰۱۰۱( )Howe 01 0

11 بیغ اكب نتبى )ACCI( مبی بػ ب ایزبػ هی ى ؼ هیت ا ؼ ث ه ؿ فهبى گنته یبكت هؼل هبت ؿارغ ث مبی كؼبلیت بی اهت بػی ف بى ػؿ عب اف هجیل عبهک ػ فی یب ػیگ ت لیؼات عب گی عبؿد اف هقؿػ ؿا ػؿ ث ثگیػ. 00

12 ی ب ی ب فصل ا ل درک خ ذر ( خ سیت اختواعی( در س دیز ارسش سراعتی در افغا ستاى: هست ی ضی ر ش هطالع قضایا 2.2 هست ی ق ػ ایؼ ب عبل ػاعلی )GDP( اكب نتبى ؿا تيکیل ػاػ ایي کي ؿ ػاؿای ت ا بئی بی فؿاػتی ػؿ فؿاػت صؼ ػ ۰. ع ؿ هوبین ؿهبثت ػؿ ػ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی هی ثبىؼ. هی بی اكب نتبى )هی بی تبف عيک( بػؿات کلیؼی ؿا تيکیل ػ ایؼ آى ث ۷۳۶۰ هیلی ى هض الت هؿؼاؿی ( ث ىو ل تغن گ ىت هؽ( هیت ا ؼ رب يیي اهالم اؿػاتی ک ػاػ ػؿ صبلی ک ػال اهیکبیی ػؿ مبل ثبلؾ هی گػػ ى ؼ. الی ا اع ػ ۰۳۷۱ هیالػی اكب نتبى ۰۱ كی ؼ کيوو ثبفاؿ ثیي الوللی ؿا ت ی و ػ ػؿ ت لیؼ پنت مبی هی بی عيک اف ه كن ع ثی ثع ؿػاؿ ث ػ یق هض الت صی ا ی پين ؿا ث هبؿکیت ه طو ػ هی و ػ. پل اف ا اع ػ ۰۳۷۱ هیالػی ر گ بی هل ئی عيکنبلی ب ثبػج گػیؼ تب مهبی ب اف کي ؿ كاؿ یبثؼ آثیبؿی ب ػیؼ گكت ى ؼ صوبیت تغ یکی ثبفاؿ کب و اف هضالت ا لی ىبى ثیزب ى ؼ مینتن وبیؼ ر اهغ فؿاػتی ظكیت ت لیؼی ت ؼیق گػػ. ثبآلع ه ز ث کب و هیقاى ام بم ػؿ ثبفاؿ گػػ. فهیي بی پ حو فؿاػتی اف ثیي ؿكت ۰. ف بى ػؿ مام ر ة آمیب ۷۱ الی ۳۱ كی ؼ هض الت ع ؿاکی ر بى ؿا ت لیؼ هی وبی ؼ )مبهن ى.۰۱۱ هیالػی(. ف بى هؽ تثی و ػ تغن هؽ ؿا روغ آ ؿی هی وبی ؼ هقاؿع ؿا آثیبؿی عیيب هی ک ؼ هی ربت مجقیزبت ؿا ىنتي عيک هی ک ؼ هض الت فؿاػتی ؿا پ مل ثنت ث ؼی هی وبی ؼ. ف بى ػؿ اكب نتبى تغوی ب صؼ ػ ۵۲ كی ؼ ی ی کبؿ فؿاػتی ؿا تيکیل هی ػ ؼ )اؿفیبثی هلی عطات اصتوبلی آمیت پؾیی )NRVA( ۰۱۱۷/۰۱۱۳ هیالػی ا نتیتی ت ایکبى ۰۱۱۳ هیالػی(. ظبیق اه ؿ ه قل ف بى ىبهل ثػاىتي هض الت اه ؿ پل اف هض ل گیی گػیؼ لی ف بى ث ؼؿت ػؿ ثبفاؿ یبثی یب تزبؿت هض الت فؿاػتی پ مل ىؼ م ین هی ثبى ؼ. ایي اه ثبػج ىؼ تب هػاى هنتلیؼ ى ؼگبى ػوؼ ایي هضن ة گػ ؼ. ػؿ اه تونین ظبیق ػ ػبهل ػوؼ کلیؼی ر ػ ػاؿػ: تجؼی ث هج بی ر ؼؿ ک ػویوب ث هج بی ه ػبت هؼیبؿ بی ك گی ارتوبػی امت اؿ امت )ثبیا ى مبل ۰۱۱۳ هیالػی( ؿی ؿموی ث ػى ثیو اف صؼ اهت بػ فؿاػتی. ۹. تنب ی ر ؼؿ یکی اف ه وتیي ه ػبت امتاتیژی ا کيبف هلی اكب نتبى ANDS( ۰۱۱۳ ۰۱۰۹ هیالػی( هضن ة هی گػػ. ث میل ایي امتاتیژی ػ لت اكب نتبى تؼ ؼ و ػ تب ك ت بی اهت بػی ف بى ؿا ث پیوب هبثل هالصظ اكقایو ثغيیؼ یق فهی ػمتمی ک ت ل ػ ایؼ ػاؿایی بی فؿاػتی ؿا كا ن مبفػ. چبؿچ ة هلی ا کيبف فؿاػتی اكب نتبى )مبل ۰۱۱۳ هیالػی( ک ت م فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی )MAIL( س تتیت گػیؼ گنته ر ؼؿ ؿا یکی اف ػ ب ػوؼ چ ؼ ث ؼؼی ػؿ اه اصیبی هزؼػ اهت بػی ت لیؼات فؿاػتی هؼییت ه بثغ جیؼی هضن ة هی ک ؼ ) فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی مبل ۰۱۱۳ هیالػی(. 4. م ین مبعتي ف بى ػؿ ت لیؼ هض الت فؿاػتی هنتلقم ػؿک ه ظن مینتوبتیک ػؿ ؿاثط ث ت ظین ت لیؼات ثهج بی ۰ راكیبی هضل بػ ب ؿم بی ر ؼؿ مبی ػ اهل هضلی هی ثبىؼ. ىکل مبعتبؿ اهت بػی ک ػؿ اكب نتبى ث ه ظ ؿ اكقایو ؿىؼ ت افى ر ؼؿ ػؿ ت لیؼ هض الت فؿاػتی هؼكی هیي ػ ثبیؼ ثب تيکیل مبعتبؿ اهت بػی هى ب هجل وو ر ؼؿ آى بئی ثلؼیت ػاىت ثبى ؼ. ػؿ ػیي فهبى اهؼاهبت گنته ر ؼؿ ثبیؼ ثؼ ی اف بػ بی ه ر ػ ارتوبػی اهت بػی ؿا ث ه ظ ؿ پیگیی تییات پیي ؼ اهت بػی ارتوبػی ث چبلو ثکيؼ. 1. ثب ت ر ث وو هکقی فؿاػت ػؿ پ م ثبف مبفی هلی ؿىؼ اهت بػی ث امبك تزبؿت ه طو ی ثیي الوللی هارغ تو یل ک ؼ ه منبت کوک ک ؼ ثؼ ی اف هطبلؼبت ؿا ػؿ ثبؿۀ ف زی اؿفه ر ب ی ا زبم ػاػ ا ؼ ثبفاؿ بی ػاعلی ه طو ی ۹ ثیي الوللی اؿفیبثی بی ػبیؼاتی ؿا ػؿ هوطغ ف زی اؿفه اؿائ ػاىت ا ؼ. ثب ر ػ ایي و یچ یک اف هطبلؼبت ك م الؾک ا ویت ر ؼؿ ؿا ػؿ ف زی اؿفه ث گ ا ش ربهغ ه ؿػ تزقی تضلیل هاؿ ؼاػ امت. ث ه ظ ؿ ؿىؼ تو یت تنب ی ر ؼؿ ث گ ک ػؿ امتاتیژی ا کيبف هلی اكب نتبى تؾک یبكت چ ب چ اصت ػاؿػ ک ارای چ یي اه اف ین فهی مبفی ثلیک ب ني )مبل ۰۱۱۵ هیالػی( ک ػؿ ثبیا اى )مبل ۰۱۱۳ هیالػی( هیل ق ری مبل ۰۱۱۷ هیالػی. "ف زی اؿفه ثبؿی هض الت فؿاػتی ػؿ اكب نتبى"

13 ػمتمی ت ا بئی ک ت ل ػ ایؼ ػاؿائی ب ت م ف بى اهکبى پؾی امت هنتلقم تضویوبت ربهغ ػؿ ؿاثط ث ف زی اؿفه ک جن آى ر ج ر ؼؿ فهی ؿا ثای ثؿمی هيکالت ك ت ب ثای اىتاک م ن گیی ف بى ػؿ ػ بی هغتلق ف زی اؿفه و اؿ هی مبفػ. ۲.2 ا ذاف هطالع 2. ا ؼاف هطبلؼ هاؿ ؽیل هی ثبىؼ: )۰( ػؿک هضؼ ػیت ب ك ت بئیک ث ظكیت ف بى ػؿ ؿامتبی ػاىتي ک ت ل هبثل هالصظ ثبالی ف زی اؿفه هض الت بػؿاتی کلیؼی ػؿ اكب نتبى تبحی گؾاؿ هی ثبى ؼ )۰( اؿائ پیي بػات پبلینی ث فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ر ت تو یت امتاتیژی گنته ر ؼؿ ػؿ پ ژ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی تو یل ىؼ ت م ثب ک ر ب ی. وو ػوؼ ایي هطبلؼ س تطجین ؿا کبؿ هيغ اصؼ ث ؼف ػؿک ر ؼؿ ػؿ ف زی اؿفه هی ثبىؼ. م ال بی ػوؼ ک ػؿ ایي هطبلؼ ث آى ب پػاعت ىؼ امت ػجبؿت ؼ اف: ف بى هػاى کؼام كؼبلیت ب ؿا ا زبم هی ػ ؼ ف بى هػاى ػؿ ف زی اؿفه هيغ ک ه ؿػ تزقی تضلیل هاؿ گكت چ وو ه هق ؿا ایلب هی وبی ؼ چا ف بى ػاؿای چ یي هنئ لیت ب وو ب نت ؼ ػؿ صبلی ک هنئ لیت بی هػاى هتلب ت اف آ ب ا ؼ چگ هی ت اى كؼبلیت بی ؿىؼ اؿفه هض الت ت م ف بى ؿا اكقایو ثغيیؼ چگ هی ت اى ف بى ؿا ػؿ كؼبلیت بی رؼیؼ ؿىؼ ثیيت اؿفه هض الت م ین مبعت ر ت ػمتمی ث ثبفاؿ ا زبم كؼبلیت بی ػاؿای اؿفه ثیيت ف بى هػاى چ ك ت ب ؿا ػؿ اعتیبؿ ػاؿ ؼ ف بى هيغ ب چ ك ت بی ؿا ر ت ارای اه ؿ ك م الؾک ػؿ ػمت ػاؿ ؼ تب چ مصؼ ف بى ت ا بئی ػؿیبكت ػ ایؼ هبلی ثیيت یب ث ػ ؼ گكتي هنئ لیت بی ثیيت ػؿ پ م اتغبؽ ت بهین ػؿ ؿاثط ث ت لیؼات یب ثبفاؿ یبثی ؿا ػاؿ ؼ چ هضؼ ػیت ب ثبػج ػؼم ػمتمی هػاى ف بى ث ثبفاؿ بی هضلی هلی ه طو ی ػؿ ؿت اهکبى ثبفاؿ بی ثیي الوللی هی گػػ چ چیق ت ا بئی آ ب ؿا ػؿ ا زبم كؼبلیت بی ثب اؿفه ت ػؿ ف زی اؿفه تضت هطبلؼ ؾا هضؼ ػ هینبفػ هيغ ب کؼام هضؼ ػیت ب كا ؿا ف بى هاؿ ػاؿ ؼ آیب ثػال هضؼ ػیت بی ك گی ارتوبػی هضؼ ػیت بی پبلینی یق كا ؿا وو ف بى ر ػ ػاؿػ چگ ت لیؼ ک ؼ گبى اكبى ث یژ ف بى ت لیؼ ک ؼ هی ت ا ؼ ػ ایؼ عب اػگی ىبى ؿا اكقایو ثغي ؼ چگ ف بى هی ت ا ؼ ه هق ىبى ؿا ػؿ ف زی اؿفه ث ج ػ ثغي ؼ ػؿ چ کبت ف زی اؿفه تزقی تضلیل ىؼ چ اهؼاهبت کلیؼی گبم بی اصتوبلی مجت ث ج ػ ه هق ف بى هی گػػ ۶.2 ضی یا ر ش ایي هطبلؼ ثؼؼ ر ؼؿ ؿا ػؿ ؿا کبؿ ر ب ی ف زی اؿفه ىبهل هی مبفػ. ؿا کبؿ ف زی اؿفه توبهی گبم بی پ م ۷. صب الت ثبفاؿ یبثی تزبؿت( عؼهبت صوبیتی ث صب الت پ مل ثؼؼ اف ثػاىت ت لیؼ ت فیغ )ث ؿ هخبل ت ی ه اػ ت لیؼ ىو ل ك ىبت پچ ى ؽعی ا توبل یق وو ه هق كؼبلیي هغتلق ؿا س ه ؿػ تزقی تضلیل هاؿ هی ػ ؼ )هک كی م یل گ ف مبل ۰۱۱۷ هیالػی(. ایي تزقی تضلیل ثب س ه هق وو ف بى هػاى ػؿ ف زی اؿفه ى بمبیی هيکالت ف زی اؿفه هجت ی ث ر ؼؿ" ثبیؼ ػؿ ك ت بی هيغ آ ب ت مؼ یبكت امت )ؿ ثیي ایت ال. مبل ۰۱۱۳ هیالػی(. "ؿا کبؿ ر ج مبعتبؿی ثبىؼ ک هنئ لیت هبص ل ک ػؿ آى ف زی اؿفه هؼؿن هی گػػ ؿا ػاىت ثبىؼ. ثگی ؼ ث ه ظ ؿ ػؿک ى بعت هضؼ ػیت بی م ن گیی اىتاک ف بى تيغی ؿىؼ ثیيت اؿفه هض الت فؿاػتی ػؿ ۳. ر ج ػو ػی )توکق ؿ ی هضک بی مکت ؿی فهی ایي تضلیل ف زی اؿفه ث عب ى بمبئی ك ت ب ثای ف بى یبكت ب ر ج اكوی )توکق ؿ ی بػ ب مبعتبؿ ب ػؿ اكب نتبى( پی ؼ هی ػ ؼ. ثؼیي تتیت ایي هطبلؼ مبفاى تزبؿی( ؿا ثب تبیذ هث ث ربیگب ث ج ػ یبكت ف بى ػؿ ف زی اؿفه ؿا ثب آ بئی ک ث پیوب میغ گنتػ هث ث ؿىؼ اهت بػی ر ؼؿ ثی و گه ػؿ ه ؿػ هضؼ ػیت بی ػو ػی ف بى ػؿ ف زی اؿفه )هيغ ب ػؿ ه ؿػ ػمتمی ف بى هیؼ ؼ تب نت ؼ ثب ن ؿث 03

14 ( ( ث ثبفاؿ ب عؼهبت هتؼؼػ( هضؼ ػیت بی اكوی )هب ؼ هضک بی ر ؼؿ ػؿ عب اػ ب ربهؼ ىای مبعتبؿی اكب نتبى ث ىو ل ؿم ب هؼیبؿ ب هوؿات اؿفه ب یق ؼیت هيغ کي ؿ پل اف ر گ( ؿا اؿائ وبیؼ )هی ی کل هکی مبل ۰۱۱۳ هیالػی(. ۳. تضلیل کیلی ثهج بی ثیو اف ۷۵ ه بصج یو مبفهبى یبكت ثب كؼبلیي تزبؿتی مبعتبؿی ثضج بی هتوکق گ ی ثب ف بى ػؿ الیبت کبثل پ اى ثلظ ات امت اؿ ث ػ. ػؿ هزو ع كؼبلیي تزبؿتی مبعتبؿی ث ىو ل ف بى ت لیؼ ک ؼ ث گ ػبػال اف اهيبؿ هغتلق وبی ؼگی کػ ؼ: فعالیي تداری ػؿ ثگی ؼ ت ی ک ؼگبى ه بثغ پ مل ک ؼگبى ػ ک ؼگبى عؼهبت تن یل ک ؼگبى تبراى ػوؼ ك ىبى پچ ى ك ىبى بػؿ ک ؼگبى ػؿ ؿت اهکبى اؿػ ک ؼگبى عیؼاؿاى تن یل ک ؼگب یک ػؿ ثبفاؿ بی ه طو ی ثیي الوللی كؼبلیت ػاؿ ؼ هیجبىؼ. ثای ف زی اؿفه هطبلؼ ىؼ كؼبلیي تزبؿی ثب ػهت توبم ثای ه بصج ى بمبئی ا تغبة گػیؼ ؼ تب اف وبی ؼگی ػبػال اف اهيبؿ ىجک بی هغتلق كؼبلیي ا وی بى صب ل گػػ. فعالیي ساختاری هتيکل اف ػ لت فاؿت بی ؽیث ػؿ مطش هلی الیتی لن الی ث ػ ک ىبهل اػاؿات ؽیل هی گػػ: فاؿت فؿاػت آثیبؿی هبلؼاؿی ) MAIL ( فاؿت اصیبء ا کيبف ػ بت ) MRRD ( فاؿت تزبؿت بیغ ) MOC ( فاؿت اه ؿ ف بى ) MOWA ( ه منبت ؿی ػ لتی ) NGO ( بػ بی هؼػ ؿمبى هارغ تو یل ک ؼ ر هبلی ثای ف بى ت لیؼ ک ؼ ػؿ ف زی اؿفه ه منبت ع ی صوبیت ک ؼ ؿىؼ تزبؿت هب ؼ ا بم تزبؿت بیغ اكب نتبى EPA( اػاؿ ا کيبف بػاؿت جبتبت هی ربت کيوو اكب نتبى اػاؿ ا کيبف بػؿات اكب نتبى ) EPPA ( ) ACCI ( اػاؿ ا کيبف هض الت ثبػام اكب نتبى AAIDO( پ ژ ا کيبف تيجخبت ک چک هت م اكب نتبى )ASMED( تو یل ىؼ ت م اػاؿ ا کيبف ثیي الوللی ایبالت هتضؼ اهیکب.)USAID(. تویجب ثب توبم كؼبلیي مبعتبؿی ك م الؾک ه بصج ؿت گكت امت. گز ای هتوزکش س اى: ثضج ثب گ بی هتوکق ف بى ىبهل ف بى ت لیؼ ک ؼ گ ب یب ا زوي بی ت لیؼی ف بى مبی گ بی ف بى ث ىو ل ى ؿا بی ا کيبكی هضلی )CDC( ک ث کوک هبلی ثب ک ر ب ی ت م پ گام وجنتگی هلی )NSP( ایزبػ گػیؼ ا ؼ گ بی پل ا ؼاف کیؼت )اػتجبؿ( ا زوي بی تزبؿتی ف بى هی ثبىؼ. ثب ف بى عب اػ بی ثقؿگ ک چک ػ وب بى ه زول ف ب یک مپمتی عب اػ بی ىب ا ث ػ ؼ ػاىت ػؿ ا زوي بی ف بى ت لیؼ ک ؼ اىتاک و ػ ث ػ ؼ ه بصج ا زبم ػاػ ىؼ. ۰۱. ثای ثؼؼ ػو ػی تزقی تضلیل هؼل هبت ا الػبت ػؿ ه ؿػ ه ػبت هغتلق اف ین ه بصج بئیک ثب كؼبلیي تزبؿی ك مالؾک ا زبم ػاػ ىؼ ثؼمت آهؼ امت: توب ب ػؿ ثبفاؿ بی هضلی هلی )ػؿ کبثل مبی هاکق ثقؿگ ى ب( ه طو ی ثیي الوللی ػمتمی ث ثبفاؿ بی تزبؿتی ( عب تب ا توبالت پ لی )ثب غ هبلی ( ؿایگبى )ثؼ ى غ هبلی ( ػؿ ثبفاؿ بی ه طو ی ثیي الوللی( هؼیبؿ ب ت ؼین ػ ی الفم ر ت م ن گیی اىتاک یب ث ج ػ ؼیت ػؿ ثبفاؿ بی ه طو ی ثیي الوللی ه بؿف ی ی ت لیؼی صؼ ػ ف زی اؿفه ػؿ و مط س ه ػبت ؿهبثتی ثب توکق ؿ ی هیوت کیلیت ػ اهل ت ا و ؼ ک ؼ ث ىو ل پبلینی مینتن ت ظین ک ؼ ػمتمی ث فهیي فی ث ب ب )ث گ هخبل آثیبؿی( ك بی تزبؿتی )ع ب فالؼول بی اػاؿی ر اف به ب هبلیبت( عؼهبت صوبیتی )اف هجیل صوبیت ثبفاؿ یبثی هغبثات تا نپ ؿت یب صول ول ل ژمتیک( بػ بی آه فىی ۰۰. ػؿ ؿاثط ث ثؼؼ اكوی تزقی تضلیل ه بصج ثب وبی ؼگبى ػ لت فاؿت ب ا زوي ب گ ب ک پاتیق ب بػ ب ى ؿا ب ه منبت ؿی ػ لتی تو یل ک ؼگبى ػؿ ػؿک ىای مبعتبؿی ثای ف زی اؿفه کوک و ػ. ضجت ثب ف بى هػاى ت لیؼ ک ؼ یب بػ بی تزبؿتی یق ػؿ ا ل یت کبؿی هاؿ گكت امت. 04

15 ۰۰. تزقی تضلیل کیلی ف زی بی اؿفه ؿا س و ػ لنت هضؼ ػیت ب هيکالت ؿا تتیت و ػ تب اهؼاهبت امبمی ت لیؼ ت فیغ كؼبلیي تزبؿتی بػی ػؿ ف زی اؿفه هث اؿتجب بت ؿا هيغ ثنبفػ. ه ع ر ؼؿ ک ػؿ ریبى پ م س ثکبؿ ثػ ىؼ ػؿ اه ى بمبئی ه هق وو ف بى هػاى ػؿ ف زی اؿفه کوک و ػ. ػال ث كؼبلیي تزبؿتی ػؿ توبم ف زی بی اؿفه كا ن ک ؼگبى ه بثغ ػ ک ؼگبى عؼهبت ت لیؼ ک ؼگبى تبراى عیؼاؿاى پچ ى ك ىبى كؼبلیي بػی مبعتبؿی ک ػؿ مط س هضلی الیتی هلی ػؿ ف زی اؿفه وو ىب ا ایلب هی وبی ؼ. ى بمبئی ف زی اؿفه ثؼؼ ػو ػی ك م الؾک ؿا ه ؿػ ت ر هاؿ هیؼ ؼ تب چبلو بی کلیؼی ك ت بئی ؿا ک كا ؿا ف بى هػاى ت لیؼ ک ؼ ر ػ ػاؿػ یق چبلو ب ك ت بئی ؿا ک هيغ ب ػؿ ثاث ف بى ت لیؼ ک ؼ ر ػ ػاؿػ ى بمبئی وبیؼ. اكق ى ث آى س هؾک ؿ ثؼؼ اكوی تزقی تضلیل ؿا یق ػؿ ظ گكت تب ه ػبت مبعتبؿی هضؼ ػیت بی توبم ف زی اؿفه ؿا ػؿک وبیؼ. ۴.2 ا تخاب س دیز ارسش تزای هطالع قضایا ۰۹. هؼیبؿ بی هتؼؼػی ثای ا تغبة ف زی اؿفه فؿاػتی ثای هطبلؼ ه بیب ػؿ ظ گكت ىؼ امت: ف زی اؿفه ػؿ هضالت نجتب ه ئ ى ثب م لت ػمتمی كقیکی ث مصؼات کي ؿ بی ونبی هاکق الیبت یب ثبفاؿ بی ثقؿگ هکقی ر ت بػؿات هض الت ه هؼیت ػاىت ثبى ؼ. مط س ثل ؼ ت ف زی اؿفه يبى ػ ؼ ظكیت ثبلو اىتاک ف بى ث پیوب گنتػ ت ثبىؼ. هض الت ػؿ صبل صب بػؿ هی گػ ؼ یب ظكیت ثل ؼ بػؿات ث ثبفاؿ بی ه طو ی یب ثیي الوللی ؿا ػاىت. ت لیؼ آى تب صؼ ػی ث ذ هلن ث ػ ا ؼ. هض الت اف ین پ ژ ثبؿؼاؿی هبلؼاؿی اف هجل ت یذ یبكت یب ت یذ ع ا ؼ یبكت. ۰4. ثؿمی بی اػاؿی ثضج ثب هتغ یي ر ؼؿ تزبؿت ثب ک ر ب ی ػؿ اه ى بمبیی ۳ هض ل ؽیل کوک و ػ: ا گ ؿ کيوو ثبػام فؿػ آل فػلاى ا بؿ پنت ه ثبكی هبلیي هض الت هؿؼاؿی. رؼ ل ۰ ۰. هضالت هض الت کلیؼی اؿفه تزبؿتی تغوی ی مبال ؿا يبى هیؼ ؼ: خذ ل 2: 2. لست هسص الت کلیذی صادراتی ت ام تا اضتزاک س اى در س دیز ارسش هسص ل هسالت کلیذی ت لیذی ارسش تخوی ی تدارتی.۰۰ هیلی ى ػال اهیکبیی )۰۱۱۶۷ هیلی ى ػال اهیکبیی ثای ا گ ؿ / کيوو عيک ۱۶۵ هیلی ى کبثل پ اى پ زيی هشرع )تاغذاری هالذاری( ا گ ؿ کيوو کيوو تبف ( ػال اهیکبیی ثای ا گ ؿ / ۵۱ هیلی ى ػال اهیکبیی ثلظ مو گبى کبثل ثبػام ۲۰ هیلی ى ػال اهیکبیی ثلظ ات ل گ پکتیب پنت.۰ هیلی ى ػال اهیکبیی )۰۵۶۳ هیلی ى ػال اهیکبیی ثای فؿػ آل ی عيک ۱۶۵ هیلی ى ػال اهیکبیی ثای فؿػ آل ی تبف ( کبثل ثلظ فؿػ آل ۰۵ هیلی ى ػال اهیکبیی ک ؼ بؿ ا بؿ ۰.۱۱۱۱ ػال اهیکبیی ات فػلاى هؼل هبت ػؿ ه ؿػ بػؿات ػؿ ػمتك ینت ثب آى ن ۷۳۶۰ هیلی ى ػال اهیکبیی ػؿ مبل ۰۱۱۷ هیالػی اؿػ گػیؼ. ثبهیبى مبی مبصبت لج یبت ۰۵۱ هیلی ى ػال اهیکبیی ثلظ ات مبی مبصبت خارج اس هشرع هبلیي ۰۳ هیلی ى ػال اهیکبیی ثالى مبی مبصبت بیغ ػمتی ث ىو ل ه ثبكی هض الت هؿؼاؿی )ت م فاؿت ه جغ: ؿیبمت اص بیی هکقی مبل ۰۱۱۳ / ۰۱۱۳ هیالػی ث امتخ بی فػلاى )ت م comtrade مبفهبى هلل هتضؼ( اصیبء ا کيبف ػ بت مبل ۰۱۱۷ هیالػی( 05

16 سى / ارسش کطوص / ا گ ر تادرام سرد آل سعفزاى ا ار پست ه ز تافی قالیي لث یات ۰1. ایي ۳ هض ل ك م الؾک ػؿ ؿ ى ی ىایطی ک هجال تؾک یبكت ه ؿػ اؿفیبثی هاؿ گكت ؼ اف رول چ بؿ هض ل ک ثل ؼ تیي و ؿا کنت و ػ ث ػ ؼ ثای هطبلؼ ه بیب ا تغبة گػیؼ ؼ. رؼ ل ۰ ۰. فى تؼییي ىؼ ثای یک اف هؼیبؿ بی غ ىؼ یق تبیذ ث ػمت آهؼ اف پ م ا تغبة ؿا ث وبیو هی گؾاؿػ. ػؿیي رؼ ل فى بی ثل ؼ ت ث م هؼیبؿ ا لی ک ػؿ رؼ ل ؽک گػیؼ اعت ب یبكت امت. اه یت ػمتمی ث مبصبت ت لیؼ ت ب ث ػ اى یک پیو ى هضن ة هی گػػ ثلک ػؿ ع توبهی ػ ک ؼگبى عؼهبت بػ بی هؼػ ؿمبى ک اصتوبال ػؿ ث به ب پ م هنبػؼت ػؿ ف زی اؿفه ػعیل نت ؼ اف ا ویت عب ث ع ؿ ػاؿ هی ثبىؼ. ػ هؼیبؿ ه ن ػیگ ػجبؿت ا ؼ اف: م ن گیی ف بى ف زی اؿفه بػاؿت. خذ ل ۲: 2. ا تخاب س دیز ارسش )ػؿر ث ؼی ت م مکت ؿ كػی: وج هکول = X ق وج = ( = O ل هعیار ا X X X X X 7 X X X X X 7 X X X X X X 9 O X O X X ۹.۹ O X X X X ۳ X X X X X X 9 X O X X O X X 8.۹ X X X O O X X 9 X ۰ ػؿ هضالت نجتب ه ئ ى ه هؼیت ػاىت ثای ارای كؼبلیت بی مبص ی روغ آ ؿی ا الػبت ثؼ ى هوب ؼت هنبػؼ هی ثبىؼ. X ۰ پ تب نیل اىتاک م ن گیی ف بى ث پیوب میغ ػؿ ف زی اؿفه X ۰ هض الت هجال بػؿ گػیؼ یب ظكیت بػؿ ىؼى ؿا ػاؿا هی ثبى ؼ. X ۰ ت ظین هض الت نجتب هلن پیچیؼ هی ثبىؼ. ػمتمی كقیکی ع ة ث مصؼات ػؿ O ۰ کي ؿ بی ونبی هب ؼ پبکنتبى ایاى ر ت بػؿات هض الت افثکنتبى X ۰ ػمتمی كقیکی نجتب ع ة ث هاکق الیبت یب مبی ى بی ثقؿگ کي ؿ هض الت اف ین پ ژ ثبؿؼاؿی X ۰ هبلؼاؿی ت یذ یبكت یب ظكیت ت یذ یبكتي ؿا ػاؿا هی ثبىؼ. 9.۹ 22 وزات ه جغ: اػاؿ تضویوبت پبلینی ػبه اكب نتبى )APPRO( ۰2. چ بؿ مکت ؿ كػی )هض ل( ک ثل ؼ تیي وات ؿا کنت و ػ ث ػ ؼ ػجبؿت اف ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى ه 4 ثبكی هی ثبى ؼ. ثب ت ر ث ػاىتي ظكیت ثبلو هبثل هالصظ ه ضیج هض الت بػؿاتی ػؿ ثبفاؿ ه طو ی یب اىتاک هبثل هالصظ ف بى ػؿ ف زی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى ثای هطبلؼ ه بیب ا تغبة ىؼ ؼ. ث امبك اص بئی مبفهبى هلل 1 هتضؼ statistics) (UN Comtrade اكب نتبى ػؿ مطش ر بى لتویي بػؿ ک ؼ کيوو ث ػ ػؿ بػؿات ثبػام ربیگب یبفػ ن ؿا ػؿ مطش ر بى ث ع ػ اعت ب ػاػ امت. رؼ ل ؽیل )۰. ۹( ربیگب اكب نتبى ؿا ػؿ تزبؿت ر ب ی ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی يبى هیؼ ؼ. اؿػ ک ؼگبى ػوؼ ایي ػ هض ل اكب نتبى کي ؿ بی ونبی ػؿ ر ة آمیب آمیبی هکقی هیجبى ؼ ک ىبهل كؼؿاتیق ؿ می ؼ متبى هی گػػ ک كؼبلیي ػوؼ ثبفاؿ ر ب ی هیجبى ؼ. كؼؿاتیق ؿ می چ بؿهیي کي ؿ ثقؿگ اؿػ ک ؼ کيوو هیجبىؼ ک اؿفه تزبؿتی آى ۰.۱ هیلی ى ػال اهیکبیی هیجبىؼ )رقییبت ػؿ ه ؿػ تزبؿت ر ب ی ػؿ ویو ۰ هبثل 06 4 با وجود اشتراک قابل مالحظه زنان در مهره بافی ظرفیت بالقوه برای رشد صادرات محصوالت باؼداری به مراتب بیشتر محسوس بوده است. عالوه بر آن لبنیات نیز در زمره موضوعات مورد بحث در مطالعه قضایا شامل نگردید اگر چه پروژه باؼداری و مالداری واحد جدا گانه لبنیات را که توسط زنان اداره می گردید الی سپتامبر 2101 میالدی ایجاد نموده بود که 91 فیصد زنان اشتراک کننده در محصوالت لبنی سهیم بودند. لبنیات تولید شده محلی توانایی جا گزینی واردات را داشته ولی به نظر نمی رسد تا یک محصول صادراتی کلیدی محسوب گردد. 5 ا الػبت ث ػمت آهؼ ی مبل بی.۰۱۱ الی ۰۱۱۳ هیالػی

17 ػمتك هی ثبىؼ(. وچ بى ؼ متبى م هیي اؿػ ک ؼ ثبػام ػؿ ر بى ث ػ ک اؿفه تزبؿتی آى ۳۹۳ هیلی ى ػال اهیکبیی هیجبىؼ. وچ بى ؼ متبى ثقؿگتیي اؿػ ک ؼ ثبػام پ مت ػاؿ )۱. كی ؼ( هیجبىؼ ک اكب نتبى ػؿ بػؿات ثبػام هوبم پ زن ؿا 2 ػاؿػ )رقییبت ػؿ ه ؿػ تزبؿت ر ب ی ػؿ ویو ۰ هبثل ػمتك هی ثبىؼ(. ؿ ی ایي هلض ظ کيوو ثبػام ظكیت ثل ؼ ثای ؿىؼ بػؿات ؿا ػؿ ثبفاؿ بی ه طو ػاؿا هی ثبىؼ. ثبػام خذ ل ۶: 2. صادرات کطوص تادام ت سظ افغا ستاى هیشاى خ ا ی س ام هسص ل ارسش تدارت کيوو ۰۵۱ هیلی ى ػال اهیکبیی ۹۶۲ كی ؼ ) لتویي ثقؿگتیي بػؿ ک ؼ ( ه جغ: ارد ک ذ گاى کلیذی ارسش تدارت )س ام( كؼؿاتیق ؿ می : ۵۰ هیلی ى ػال اهیکبیی )۹۲۶۷ كی ؼ( پبکنتبى: ۵۰ هیلی ى ػال اهیکبیی )۹۲ كی ؼ( ؼ متبى: ۹۰ هیلی ى ػال اهیکبیی )۰۰ كی ؼ( پبکنتبى: ۹۶۹. هیلی ى ػال اهیکبیی )۵۷۶۵ كی ؼ( ؼ متبى:.۲۰۶ هیلی ى ػال اهیکبیی )۹۳۶۳ كی ؼ( ۰۶۰ كی ؼ )یبفػ ویي ثقؿگتیي بػؿ ک ؼ ػؿ صبلی ک پ زویي ثقؿگتیي بػؿ ک ؼ ثبػام ػاعل پ مت ؿا تيکیل هی ػ ؼ( ۰۰۱ هیلی ى ػال اهیکبیی ک اف رول ۹۳ هیلی ى ػال اهیکبیی آى ثای ثبػام ػاعل پ مت هی ثبىؼ. Comtrade مبفهبى هلل هتضؼ ۰۷. اف ف ػیگ اكب نتبى ا گ ؿ تبف فػلاى ؿا ث پیوب چ ؼاى فیبػ بػؿ هی ک ؼ. ا الػبت ث ػمت آهؼ اف Comtrade مبفهبى هلل هتضؼ صبکی اف آ نت ک بػؿات ا گ ؿ تبف اكب نتبى ث ۰۰ هیلی ى ػال اهیکبیی ثبلؾ هی گػػ ک ۱۶۰ كی ؼ بػؿات ا گ ؿ ر بى ؿا تيکیل هی ػ ؼ. ػوؼ تیي اؿػ ک ؼگبى ا گ ؿ اكب نتبى ؿا پبکنتبى )۳۹ كی ؼ( ؼ متبى )۰۷ كی ؼ( تيکیل هی ػ ؼ. كؼؿاتیق ؿ می ؿا هی ت اى یکی اف ثبفاؿ بی اهیؼ اؿ ک ؼ ثای ا گ ؿ تبف اكب نتبى هضن ة و ػ ک پ زویي اؿػ ک ؼ ثقؿگ ث ػ اؿفه تزبؿتی آى ۰۶۷ هیلیبؿػ ػال اهیکبیی ؿا تيکیل هی ػ ؼ )رقییبت ػؿ ه ؿػ تزبؿت ر ب ی ػؿ ویو ۰ هبثل ػمتك هی ثبىؼ(. ۰۳. ث عالف ا گ ؿ / کيوو یب ثبػام فػلاى تویجب هض ل رؼیؼ فؿاػتی اكب نتبى هی ثبىؼ. فػلاى ت م اكب بی ثگيت اف ایاى ک ػؿ ریبى چ ؼیي ػ ر گ بی ػاعلی ث آ زب ه برت و ػ ث ػ ؼ ث اكب نتبى آ ؿػ ىؼ امت. ػؿ مبل ۰۱۱۳ هیالػی ات ۰۵۱۱ کیل گام فػلاى ؿا ت لیؼ و ػ ک بػؿات آى ؿا ث گ ؿموی ث امپب یب ایتبلیب ایبالت هتضؼ اهیکب ث گ ؿی ؿموی ث ایاى آؿبف و ػ )رقئیبت آى ػؿ ویو ۹ هبثل ػمتك هی ثبىؼ(. فػلاى یق ثای ایي هطبلؼ ه ی ا تغبة ىؼ فیا ف بى ػؿ ف زی اؿفه ثػاىت صب الت پ مل پل اف ثػاىت صب الت آى وو هبثل هالصظ ػاىت ایي ف بى ػؿ ا زوي بی ت لیؼی ت ظین گػیؼ ت لیؼ هی وبی ؼ. ۰۳. ػؿ ؿاثط ث هض التیک ثای هطبلؼ ه بیب هؼ ظ گكت ىؼ ا ؼ وي ۰ ۰. هنی تزبؿت مبصبت ػوؼ ت لیؼی پ ذ ثبفاؿ هکقی اكب نتبى ؿا ک ؿ اث ػوؼ ك ىبى هزای بػؿات ث عبؿد اف کي ؿ ؿا تيکیل هی ػ ؼ ث وبیو هی گؾاؿػ. هطبلؼ هؾک ؿ تضویوبت مبص ی ربهغ ؿا ػؿ الیبت کلیؼی ت لیؼ ک ؼ ث ىو ل الیبت کبثل پ اى )ثای ا گ ؿ کيوو( الیت ۷ ثلظ )ثای ثبػام( الیت ات )ثای فػلاى( ػؿ هجبل ػاىت امت. ثب ر ػی ک الیت ک ؼ بؿ یق اف رول الیبت ػوؼ ت لیؼ ک ؼ ا اع هغتلق ا گ ؿ ث ىوبؿ هی ؿ ػ ایي الیت ث ػلیل ب اه ی ػؼم م لت ػؿ ػمتمی ث آى ر ت ا زبم هطبلؼ یق ثای ارای پ ژ بی ثؼؼی اصتوبلی ثای تضوین ػؿ مبص ػؿ ظ گكت يؼ امت ػؿ صؼ ػ ۹۵ كی ؼ بػاؿت ثبػام اكب نتبى ىبهل ثبػام ػاعل پ مت ث ػ ک تزبؿت ث اؿفه ۹۳ هیلی ى ػال اهیکبئی ؿا تيکیل هی ػ ؼ. ایي هض الت هؼیيیت ثؼیل ػؿ ثاث کيت عيغبه ؿا ثای ػ وب بى وا ثب كؼبلیت بی ا کيبف یبكت ت لیؼ كا ن هی مبفػ. چ یي تغویي فػ هی ى ػ ک ا گ ؿ ػؿ تبک ػ ایؼ ۳ چ ؼ ثیيت اف عيغبه ؿا صب ل هی وبیؼ ػؿ صبلی ک ثبػام ک ػؿعتبى ثب کیلیت پ حو آى ث حو ثم ؼ ػؿ صؼ ػ ۳ يت ثاث ػ ایؼ ثیيت نجت عيغبه ؿا صب ل هی ک ؼ )ک ي مبل ۰۱۱۳ هیالػی(.

18 ۹.2 طزذ تزتیة هس د ایي پالیسی ۰۱. ایي ك ل ا ل امبك هطبلؼ ىی ؿ ه ا تغبة ه بیب ؿا ت یش و ػ امت. ك ل ۰ رقییبت هؼل هبت ثیيت ؿا ػؿ ه ؿػ ا ویت مکت ؿ ثبؿؼاؿی ػؿ اهت بػ اكب نتبى كا ن و ػ ؿ ی کي ؿ بی بػؿ ک ؼ ه طو ثای هض الت هث ث هطبلؼ ه بیب ثضج و ػ امت. ك ل ۰ ن چ بى ػ اهل تبحی گؾاؿ ؿ ی ثؼؼ ر ؼؿ ػؿ ف زی اؿفه ثبؿؼاؿی اكب نتبى هضؼ ػیت بی كا ؿا ؿىؼ اىتاک م ن گیی ف بى ؿا ث ثؿمی گكت امت. ك ل ۹ چگ گی م ن گیی ف بى ػؿ ف زی بی اؿفه ا گ ؿ / کيوو ثبػام فػلاى یق ويی ؿا ک ف بى ایلب هی وبی ؼ ه ؿػ ثضج هاؿ ػاػ امت. اكق ى ث آى ك ل ۹ هضؼ ػیت ب ك ت بی کلیؼی ػوؼ ثای ؿىؼ وو ف بى ػؿ ایي ف زی بی اؿفه ؿا ى بمبیی هی ک ؼ. ك ل اعی پیي بػات پبلینی ؿا ػؿ ؿاثط ث ه ػبتی ک هيغ ب هث ث اؿتوبی وو ف بى ػؿ م ف زی اؿفه ك م الؾک هی ى ػ اؿائ هی ػاؿػ. وبین ػؿ ث گی ؼ ت یضبت هل ل ػؿ ه ؿػ م ف زی اؿفه ك م الؾک ام بػ پل فهی ای )لنت رلنبت ا الػبت ثؼمت آهؼ اف ه بصج ب پیي بػات ؿکيبپ هارغ ؽیؼعل( هی ثبى ؼ. 08

19 قط : 2 2. سازات عوذ ت لیذی هسیز تدارتی تزای ا گ ر / کطوص تادام سعفزاى در افغا ستاى 09

20 فصل دوم بازار رو به انکشاف صادارت افغانستان و سهم گیری بالقوه زنان 20. با پیروی از توافقنامه های تجارت و ترانسپورت با کشور های همسایه از سال 2114 بدینسو صادرات رسمی افؽانستان 8 تقریبؤ 81 فیصد افزایش یافته است. زنان به شکل وسیع در تولید حاصل برداری و پروسس بعضی محصوالت صادارتی کلیدی افؽانستان به شمول میوه های تازه و خشک و میوه های مؽز دار سهم عمده دارند. با دادن نقش فائق جندر در عرصه زراعت و به صورت عموم در جامعه افؽانی تا هنوز سواالتی در رابطه به اینده زنان برای بلند بردن زنجیره ارزش برای این محصوالت باقی مانده است. این فصل روند های تازه در صادرات رسمی افؽانستان را درمقابل نقش سابقه جندردر عرصه زراعت و محدودیت ها در رابطه به توانائی های زنان برای به عهده گرفتن فعالیت های با ارزش تر در زنجیره ارزش زراعت مورد بررسی قرار میدهد. این فصل معیارهای اجتماعی و فرهنگی را که ارتقؤ زنان را در اداره نمودن یک سازمان تجاری محدود میسازد مورد توجه قرار میدهد زیرا این معیارها برای زنان در مالکیت زمین دسترسی و رفت و آمد به روستا ها و دسترسی به خدمات محدودیت هائی را ایجاد مینماید. ۱.۲ صادرات و شرکای صادراتی در بازار های منطقوی و بین المللی 22. حاصالت باؼداری از جمله اجزا بزرگ صادرات رسمی افؽانستان درسال 2119/2118 بود که مطابق آمار اداره احصایه مرکزی مجموع عواید آن به 545 میلیون دالر امریکای میرسید که شامل میوه جات خشک )45 فیصد( قالین )27 فیصد( 9 میوه تازه )8 فیصد( ادویه جات و دارو های گیاهی )4 فیصد( و پوست )4 فیصد( بود )دفتر احصایه مرکزی 2119/2118(. از طرؾ دیگر احصائیه Comtrade ملل متحد ارزش مجموعی صادارات افؽانستان را 443 میلیون دالر امریکائی نشان میدهد که میوه جات تازه و میوه های مؽز دار از بزرکترین بخش صادرات افؽانستان به حساب میاید )تقریبؤ 34 فیصد()شکل 0;2(. 23. شرکای کلیدی صادراتی افؽانستان بیشتر کشور های منطقه مانند پاکستان هندوستان روسیه ایران و امارات متحده عربی میباشند. در سالهای 19/2118 تقریبؤ 51 فیصد صادارات رسمی افؽانستان به پاکستان صورت گرفته که بعد از آن هندوستان )25 فیصد( قرار داشت. بین سالهای 15/2114 و سالهای 19/2118 صادارات رسمی به پاکستان نزدیک به 251 تا 311 میلیون دالر امریکائی ثابت باقی ماند درحالیکه صادرات به امارات متحده عربی روسیه هندوستان و ایران به شکل قابل مالحظه افزایش یافت: که صادرات به امارات متحده عربی 0811 فیصد به روسیه 825 فیصد به هندوستان 581 فیصد و به ایران تقریبؤ 311 فیصد افزایش یافت. شرکای صادراتی دیگر شامل بلجیم فنلند جرمنی بریتانیا ایاالت متحده امریکا و ازبکستان میباشد. به صورت عموم صادرات رسمی افؽانستان در این 5 سال 81 فیصد افزایش یافته است )جدول 0;2(. تصویری که توسط احصائیه Comtrade ملل متحد ارائه گردیده تا حدی متفاوت میباشد در سال 2118 بزرگترین شریک صادراتی افؽانستان هندوستان بود )2;26 فیصد( به تعقیب آن ایاالت متحده امریکا )0;07 فیصد( پاکستان )9;06 فیصد( و نایجیریا )9;03 فیصد( قرار داشتند. هرچند این ارقام نمادی میباشد. با در نظر داشت اقتصاد ضعیؾ افؽانستان و زیربنای ضعیؾ فزیکی و تجارتی بخش عمده تجارت میان افؽانستان و سایر کشورها خاصتا ایران و پاکستان ؼیر رسمی بوده و از طریق تجاران و صادرکنندگان کوچک صورت میگیرد. منبع: دفتر احصایه مرکزی 9 این ارقام تجارت رسمی قابل توجه منظقه را بازتاب نمیدهد و نه تجارت محصوالت ؼیر مشروع مانند تریاک را که تقریبؤ 61 فیصد صادرات افؽانستان به شمار میرود منعکس مینماید )برنامه انکشاؾ تشبثات روستائی افؽانستان AREDP " یک افؽانستان رقابتی " 2117(. در سالهای صادارات ؼیر رسمی به کشور پاکستان و ایران نسبت به صادارات رسمی به این کشور ها 01 برابر بلند بود )بانک جهانی.)

21 00۲000 جدول ۲.۱: صادرات افغانستان به ترتیب کشورها 00۲00۴ )دالر امریکای به میلیون( 00۲000 00۲00۶ 0۶۲00۵ 0۵۲00۴ پاکستان هندوستان روسیه امارات متحده عرب ایران سایر کشور ها 08 ۵۴۵ ۴۵۴ ۴۱۶ ۳0۴ ۳0۵ مجموع منبع: دفتر احصایه مرکزی افغانستان منجمله اتضبػی وکبؿی بی کي ؿ بی ه طو افؽانستان عضو سازمانهای متعدد چند جانبه تجاری ویا وابسته به تجارت 24. ر ة آمیب )SAARC( و سازمان همکاری اقتصادی )ECO( کشورهای آسیای مرکزی میباشد )جدول 2;2(. افؽانستان از طریق SAARC در انجمن آسیای جنوبی کشورهای منطقوی )SAFTA( در معاهده تجارت آزاد آسیای جنوبی که دسترسی بهتر به پاکستان 01 و هندوستان را تسهیل مینماید اشتراک مینماید. سازمان همکاری اقتصادی ECO نیز یک پیمان تجاری و توافقنامه چارچوب مساعد به کشورهای پاکستان ایران و ازبکستان ترانزیت و ترانسپورت )ECOTA( دارد که از طریق آن زمینه دسترسی بهتر میشود به متن در سایت انترنتی شود. accessed December 2101

22 ( ( ( ( 25. افؽانستان دست کم در سه توافقنامه تجاری دو جانبه شامل گردیده است: )i( توافقنامه تجارتی ترانزیت افؽانستانپاکستان 00 )APTTA( )اکتوبر )ii( 2101 توافقنامه تجارتی امتیازی )PTA( با هندوستان )2113 و )iii( توافقنامه سال 2113 با ایران درارتباط به بندرچاه بهار و زون آزاد تجارتی چاه بهار که اقدامات متقابل برای صدور جواز تجارتی که به تاجران هر دو کشور توزیع گردیده و انکشافات در زمینه امنیت راه های ترانزیتی را تحت پوشش قرار میدهد )بانک جهانی 2114(. توافقنامه تجارتی امتیازی با هندوستان در افزایش 581 فیصد صادرات به هندوستان بین سالهای 15/2114 و سالها 19/2118 سهم قابل مالحظه داشته است. برای افؽانستان تعرفه گمرکی امتیازی به 38 نوع کاال ها اهدا گردیده است که بیشتر محصوالت باؼداری مصاله جات ؼذائی متعدد و منرال ها میباشد که به اساس آن از 31 تا 015 فیصد تؽیر در مالیات رونما گردیده است. محصوالت باؼداری شامل انگور کشمش بادام انجیر )خشک( پسته چارمؽز آلو و توت )خشک( جلؽوزه سیاه زردآلو )تازه و خشک( خسته زردآلو گیالس )خشک( تربوز سیب و انار میباشد. تمام انواع انگور های تازه کشمش )سبز سیاه سرخ و طالئی( و بادام 51 فیصد مفاد ناخالص دارد که هندوستان را یک بازار پسندیده برای محصوالت افؽانی ساخته است )جدول 3;2(. درحالیکه هزینه حمل و نقل از طریق هوا گران میباشد دسترسی به بازارهای هند به مثابه یک مشکل عمده برای تجاران افؽانی باقی میماند. کشورهای اشتراک کننده جدول ۲.۲: اشتراک افغانستان در تجارت چند جانبه و سازمانهای وابسته به تجارت تعداد کشورهای عضو منطقه سازمان آسیای جنوبی 8 افؽانستان بنگله دیش بوتان هندوستان مالدیو نیپال پاکستان سریالنکا SAARC 01 سازمان همکاری اقتصادی ECO آسیای مرکزی افؽانستان اذربایجان ایران قزاقستان جمهوریت قرؼزستان پاکستان تاجکستان ترکیه ترکمنستان ازبکستان 52 کمیسیون اقتصادی و اجتماعی ملل متحد برای آسیا و اقیانوس آرام آسیا و اقیانوس آرام در میان اعضای کمیسیون شرکا کلیدی صادرات افؽانستان عبارتند از ایران هندوستان پاکستان روسیه و ازبکستان میباشد 074 سازمان گمرکات جهان جهانی درمیان اعضای کمیسیون شرکا کلیدی صادرات افؽانستان بلجیم فنلند جرمنی ایران هند پاکستان روسیه امارات متحده عرب انگلستان ایاالت متحده امریکا ازبکستان میباشد. 053 سازمان تجارت جهانی جهانی افؽانستان مانند ایران روسیه و ازبکستان ناظر میباشد. شرکا کلیدی صادرات ذیل اعضای سازمان تجارت جهانی )WTO( میباشند: بلجیم فنلند جرمنی هند پاکستان امارات متحده عرب انگلستان ایاالت متحده امریکا منبع: سازمان تجارت جهانی و بانک جهانی سازمان تجارت جهانی متن توافقنامه در سایت انترنتی accessed December 2101 موجود است. 22

23 جدول ۲.۳: تعرفه های گمرکی امتیازی باالی کشمش بادام و انگور افغانی توسط دولت هندوستان مقدار اضافی امتیاز به فیصدی )%( مالیات محصول کشمش فیصد 015 فیصد 015 فیصد 015 فیصد فی کیلو گرام 65 کلدار پاکستانی فی کیلو گرام 65 کلدار پاکستانی فی کیلو گرام 65 کلدار پاکستانی 41 فیصد کشمش سبز کشمش سیاه کشمش سرخ کشمش طالئی بادام پوست نازک پوست دبل پوست دار انگور تازه تمام انواع منبع: انجمن آسیای مرکزی کشورهای منطقه ) 26. توقع میرود که توافقنامه تجارتی ترانزیت افؽانستانپاکستان )APTTA( تجارت بین افؽانستان و پاکستان را بهتر ساخته و دسترسی افؽانستان را از راه زمینی از طریق پاکستان به هندوستان آسان سازد. بخاطر خصوصیت ؼیر رسمی تجارت تا هنوزهم تجاران افؽان باید برای صادر نمودن محصوالت خود به پاکستان مالیات بلند بپردازند. این مالیات تؽیرپذیر بوده و اکثرأ به گونه ؼیر رسمی تحمیل میشود. به طور مثال در سال 2119 مالیات بلند به گونه ؼیر رسمی باالی بسیاری از محصوالت زراعتی افؽانستان مخصوصؤ محصوالت تازه مانند انگور وضع گردید. براساس اظهارات اداره انکشاؾ صادرات افؽانستان )EPAA( و تجاران و صادرکنندگان متعدد این چنین فعالیت ها سبب تؤخیر در مراحل گمرکی کاهش کیفیت انگور و منجر به ضایعات و خسارات بلند برای تجاران و دهاقین گردید. ۲.۲ ابعاد جندر در سکتور زراعت 27. چندین دهه جنگ و بی ثباتی در افؽانستان جوانب متعدد حیات زنان را محدود نموده است )2115.)Abirafeh نورم های 02 اجتماعی فرهنگی و گرایش مذهبی )به شمول شریعت اسالمی( سهم گیری زنان را در خانه اجتماع و اقتصاد محدود نموده 03 است. سهم بهتر برای نمایندگان زنان در پارلمان متنج به بهبود وضعیت تصمیم گیری آنها در مقامات دولتی و یا بهتر شدن معیار های زندگی برای شهروندان عادی نشده است. باوجود برنامه های متعدد به منظور رسیدگی به عدم توازن جندر افؽانستان ازجمله عقب مانده ترین ملیت ها درجدول انکشاؾ بشر و انکشاؾ جندر ملل متحد باقی میماند شریعت اسالمی قانون اسالمیست که از قران و سنت )گفتار و کردار حضرت محمد ص ) گرفته شده است. در انتخابات پارلمانی سپتمبر 2101 برای ولسی جرگه از 249 کرسی 68 کرسی )3;27 فیصد( برای خانمها اختصاص داده شده بود )دفترماموریت کمکی ملل متحد در افؽانستان UNAMA بدون تاریخ(

24 28. با توجه به کمبود سایر فرصت های درآمد زا که از لحاظ جفرافیائی )در داخل یا نزدیک قریه( مناسب میباشد ( Grace 2115( نقش زنان افؽان در عرصه زراعت برای بهتر زیستن آنها حیاتی میباشد. برای زنان روستائی جهت افزایش قدرت تولید آنها در عرصه زراعت مشوقات اندک وجود داشته یا هیچ مشوقی وجود ندارد. هر چند بخاطریکه )الؾ( کار آنها در بخش زراعت 04 به طور نمونه سود مند ارزیابی نمیشود و )ب( مسإلیت های خانواده تنظیم اوقات روزمره آنها را متؤثر میسازد. عالوه بر آن نورم های فرهنگی اجتماعی زنان را از )i( صحبت کردن با افراد خارج از خانواده )ii( کار کردن در بیرون از خانه بدون اجازه یکی از اعضای ذکور خانواده )به طور مثال پدر برادر یا شوهر( و )iii( سفر به بیرون از قریه منع مینماید. اگر چه نظر به منطقه میزان این سنت ها از هم متفاوت میباشد این نورم ها باالی مالکیت زمین توسط زنان رفت و آمد و دسترسی به روستؤ ها و دسترسی به خدمات اثرات قابل توجه دارد به خصوص این اثرات میتواند دسترسی زنان را درتولید محصوالت توسعه خدمات و بازارها شدیدأ محدود نماید چون کسانی که خدمات را در این ساحات فراهم مینمایند کوشش میشود که مردان باشند. 29. )الف( مالکیت زمین. اکثریت زنان افؽان مالک زمین نمیباشند. عوامل اجتماعی سبب میشود که زنان نباید صاحب دارائی خاصتا زمین باشند. اگر چه آنها میتوانند منحیث بیوه ها و اطفال مالکیت زمین را به میراث ببرند. باوجود آنکه قوانین ملی میراث زمین برای دختران و زنان بیوه حق داده است که مطالبه میراث نمایند عوامل بسیار سبب میشود که این چنین مطالبه ها صورت نگیرد و به صورت عموم زنان و مردان اگاهی اندکی در مورد حق زنان در مال ودارائی دارند )2115 )Grace )جدول 0;2(. از لحاظ سنتی زنان متکی به براداران خود میباشند تا از "آنها مواظبت نمایند" که در نتیجه آنها اؼلبؤ دعوای خود را بخاطر بدست آوردن میراث زمین که سهم برادر شانرا کم خواهد کرد پیگیری نمی نمایند. با در نظرداشت اینکه عوامل اجتماعی دستور میدهد که فراهم نمودن نفقه برای زنان مسإلیت مردان میباشد بسیاری زنان به این باورند که مردان نسبت به زنان ضرورت بیشتر به داشتن زمین دارند. باالخره مردان و زنان درمورد اینکه داشتن زمین برای زنان مناسب نیست اؼلبؤ دارای اعتقادات عمیق فرهنگی میباشند 2115(.)Grace برعالوه کار در عرصه زراعت زنان مسولیت کارهای دیگری را نیز به عهده دارند )i( سایر فعالیت های درآمد زا ؼیر کشت وزارعت )ii( کارهای خانواده گی و تربیت اطفال و )iii( کارها در جامعه مانند مراقبت از بزرگساالن.

25 ب) چوکات : ۲.۱ مالکیت زمین توسط زنان افغان قانون اساسی افؽانستان تصریح میدارد که "هیچ قانون نمیتواند مخالؾ معتقدات و احکام دین مبین اسالم باشد." بدین منظور قانون اسالمی )شریعت( نمیتواند که از قانون مدنی جدا باشد. تطبیق شریعت اؼلبؤ به عهده اعضای میکانیزم مبتنی بر اجتماع مانند جرگه یا شورا گذاشته میشود. بنابرین توقع میرود که درجریان حل منازعات زمین در اجتماعات محلی و حق مالکیت زنان باالی زمین بعضی اختالفات بوجود بیاید. برعالوه اؼلبؤ زنان نمیخواهند در جریان منازعات زمین مطالبه حق نمایند زیرا عوامل فرهنگی دستور میدهد که مردان مسإل فراهم نمودن نفقه میباشند و درآمد فامیل را تؤمین مینمایند. قانون میراث زمین در افؽانستان که از قانون مدنی سال 0978 و احکام شریعت گرفته شده دستور میدهد که در تقسیم زمین خواهر نصؾ حق برادر را مستحق میشود و یک زن بیوه هشت بر یک حصه )چهار بر یک در صورتیکه طفل نداشته باشد( مستحق میشود. اگر چه این قانون از حق زنان حمایت میکند ولی تقسیم نا مساوی زمین در آن زنان را متؤثر میسازد. بیوه ها در خصوص مالکیت زمین با موانع زیادی مواجع میشوند. یک بیوه باید با دقت فکر کند که آیا دوباره ازدواج کند و اطفال خود را به فامیل شوهر مرحومش تسلیم نماید یا از ازدواج صرؾ نظرنموده و قادرنباشد که به اطفال خود نفقه فراهم نماید. مالکیت زمین برای خانم های بیوه حق گزینه بیشتر را در مقابل این محدودیت ها خواهد داد و به طور بالقوه برایشان فرصت هائی را فراهم خواهد نمود تا فامیل های خود را کمک مالی نمایند. مالکیت زمین میتواند پیامد های مثبت قابل توجه برای زنان داشته باشد از جمله قدرت تصمیم گیری های بزرگ در داخل خانواده )که از اثر آن خانم ها میتوانند باالی درآمد های که از زمین بدست مییاید کنترول داشته باشند( مصئونیت برای زنان محسن )کسانی که میتوانند زمین را یک وسیله معامله تجارت قرار داده و بدین وسیله مراقبت بیشتر از اقارب خود بدست بیاورند( و دسترسی به خدمات مالی )زمانی که نهادها به ضمانت های مبتنی بر مالکیت ضرورت داشته باشند( میباشد. تحقیقات ابتدائی و ثانوی برای این مطالعه نشان میدهد که درحالیکه زنان افؽان حق داشتن مالکیت زمین را دارند با آن هم موانع قابل توجه در داشتن مالکیت زمین سر راه آنها به شکل رسم وآداب فرهنگی عدم آگاهی از حقوق زمین فساد اداری و بی سوادی باقی میماند. رفع این موانع به تالش های طویل المدت تؽیرات فرهنگی نیاز دارد. اگر چه ارائه پیشنهادات خارج از محدوده این مطالعه میباشد یافته های کلیدی نشان میدهد که الزم است تا بین مردان و سطوح متعدد دولت منجمله وزارت داخله والیان شاروالی ها و وزارت امور زنان باید هماهنگی آگاهی و حمایت ملی در رابطه به مالکیت زنان باالی زمین وجود داشته باشد تا این اصل از راه های واقعی ارتقاء یابد. منبع: دیسچامپس و روی )2119.)deschamps and Roe 31. ) رفت و آمد و دسترسی به روستاها. رفت و آمد زنان روستائی به بیرون از خانه یا قریه نیز از اثر نگرانی های امنیتی محدود شده است. به صورت عموم سرک های خراب و عدم موجودیت خدمات ترانسپورتی بصورت عموم رفت و آمد مردم را متاثر میسازد اما زنان بخاطریکه باید از معیار های شدید پذیرفته شده اجتماعی پیروی نمایند بیشتر متؤثر میشوند. زنان ممکن از سفرکردن به قریه ها منع شوند الزم است تا آنها را کسی همراهی نماید و نمیتوانند با مردان در بیرون از خانه صحبت نمایند 05 )منجمله نمیتوانند در موتر پهلوی مردان بنشینند(. محدودیت ها باالی سفر های طوالنی تر زنان روستائی را از دسترسی آسان به قریه ها و شهر های دیگر منع میسازد خصوصؤ زمانی که پیاده روی وسیله دوامدار حمل و نقل آنها باشد )از لحاظ اجتماعی پیاده رفتن زنان به تنهائی یا همراه با دیگران قابل قبول است (. معموأل خدمات ترانسپورتی روستائی شامل وسایط سه تایره )ریکشا( الری های پیک اپ مینی بس ها و وسایط دولتی میباشد که برای خانواده ها مناسب میباشد اما برای خانم ها بخاطریکه آنها نباید در یک چوکی با اشخاصی که عضو فامیل شان نیستند بنشینند مناسب نمیباشد. مصارؾ مالی میتواند برای خانم های که تجارت میکنند نسبت به مردان بلند تر باشد البته در صورتیکه خانم ها موتر نگهبان و یا درایور را به شکل شخصی به کرایه بگیرند )از لحاظ اجتماعی درایوری نمودن یک زن قابل قبول نیست ) )بوروس.)Bros هوی جی دسترسی به روستؤها و رفت و آمد در افؽانستان: یک تحلیل حساس جندر 25

26 ج) 30. این شیوه های سفر و ترانسپورت مانع اشتراک خانم ها در فعالیت های اقتصادی میشود که اینکار دسترسی خانم ها را به خدمات مالی در بیرون با همسایه های نزدیک و اجتماعات پر چالش و دشوار میسازد )2115.)dTS اینکار به نوبه خود اثرات بعدی قابل توجه باالی کار و موفقیت های آنها در عرصه تجارت خواهد گذاشت. با محدود ساختن جاهای که زنان اجازه دارند بروند تا اموال خود را به فروش برسانند محدودیت بر رفت و آمد زنان شرایط را برای فروش محصوالت شان نیز تحت تاثیر قرار میدهد. در اندک موارد زنان توانسته اند با نگهبانان قابل قبول و وسایط ترانسپورتی مناسب به محالت رفت و آمد نمایند. همچنان برخی ها به این ذهنیت هستند که انسان در جمع قوی تر میباشد و زنانی که در یک گروپ سفر میکنند میتواند وسیله مإثر برای جلوگیری مشکالت رفت و آمد شان شود. 32. ) دسترسی به خدمات. دسترسی به قرضه ها از نهاد های مالی اؼلبؤ وابسته به توانائی نشان دادن اشکال سنتی ضمانت های مالی مانند زمین ماشین آالت و خانه میباشد. زنان که معموأل زمین و جایداد ها به نام شان نمیباشد بنابرین برای بدست آوردن خدمات مالی چانس کمتر دارند )2115.)dTS عالوه بر این بسیج اجتماعی تولید کنندگان توسط نهاد های کمک کننده اؼلبؤ به اساس ثبوت مالکیت زمین و یا به اساس رئیس خانواده صورت میگیرد که تنها یک عضو خانواده میتواند با این نهاد ها راجستر شود )روبین ات آل. at )Robin et 33. به طور وسیعتر محدودیت ها باالی رفت و آمد و مراوده با مردان دسترسی زنان را به خدمات یا منابع اضافی منجمله درآمد ها خدمات ترویج بازاریابی تعلیم و تربیه و معلومات محدود میسازد )2119.)Mayoux and Mackie عدم موجودیت چنین دسترسی ها استخدام آنها را در عرصه زراعت به مزد کم و ارزش پایین محدود میسازد و میتواند بازارهای کار را برای جوابگوئی به تقاضا ها برای زنان کارگر با تجربه بی عالقه یا کند سازد. که این کار داللت بر عدم امنیت در عرصه اشتؽال برای زنان نموده و چانس ارتقای آنها را کم میکند چیزی که احتماأل سبب انتقال ادامه فقر از یک نسل به نسل دیگر به خصوص برای خانم ها و دختران میگردد. ۳.۲ نتیجه گیری: به سوی درک و شناخت متفاوت تر جندر در زنجیره ارزش زراعت 34. چطور و تا چه حد زنان میتوانند در بازار های ترویج صادراتی افؽانستان برای محصوالت زراعتی اشتراک نمایند این فصل مختصرأ فرصت های روز افزون افؽانستان را برای صادرات محصوالت باؼداری آن به بازارهای منطقه و به خصوص کشور هند مورد بررسی قرارداد. در عین زمان این فصل محدودیت های کلیدی را برای اشتراک زنان در سکتور باؼداری مشخص مینماید. معیارهای اجتماعی و فرهنگی تاثیرات قابل توجه باالی )0( مالکیت زنان باالی زمین )2( رفت و آمد و دسترسی به روستاها )3( و دسترسی آنها به خدمات دارد. این سه محدویت بزرگ مانع حرکت زنان فراتراز تولید پروسس ابتدائی محصوالت و بازار یابی نهایت محدود اقالم صادارتی میشود. فصل بعدی یک ارزیابی مفصل در مورد محدودیت ها و فرصت های کلیدی برای زنان ارائه مینماید تا آنها در زنجیره ارزش محصوالت خاص انگور کشمش بادام و زعفران ارتقا نمایند. 26

27 فصل سوم موانع و فرصت های زنان در زنجیره ارزش انگور/کشمش بادام و زعفران 35. همانگونه که قبال تذکر رفت کشمش و بادام اقالم صاداراتی فوق العاده مهم افؽانستان میباشند. زنان عمدتا در مراحل اولیه زنجیره ارزش دخیل بوده و نقش بارزی در حاصل برداری و پروسس بعد از برداشت حاصالت زنجیره ارزش این سه محصول ایفا میکنند. چون نورم های اجتماعی و فرهنگی به زنان اجازه معامله با مردان ویا مسافرت تنهائی را نمی دهد این مردان اند که خانواده ها را با بازار ارتباط میدهد که این ارتباط شامل تهیه مواد اولیه و فروش محصوالت در بازار های داخلی ویا به دالل ها ویا تاجران در سطح قریه میشود. همچنان مردان در کار تولید به خصوص در فعالیت های که ایجاب برداشتن وزن های سنگین ویا دست یافتن به شاخه های بلند درختان را بکند نیز قویا دخیل میباشند. در این فصل موانع و فرصت های اصلی زنان تولید کننده و پروسس کننده در ارتقا به سطوح باالتر زنجیره ارزش انگور/کشمش بادام و زعفران با مطالعه و بررسی نقش زنان در هر مرحله از پروسه تولید شناسائی میشود. تحلیل های مفصل به اساس زنجیره ارزش ضمیمه این سند شده اند: انگور/کشمش در ضمیمه 0 بادام در ضمیمه 2 و زعفران در ضمیمه 3. ۱.۳ نقش زنان در زنجیره ارزش انگور/کشمش بادام و زعفران 36. در افؽانستان انگور بزرگترین محصول از لحاظ تولید میباشد. انگور عمدتا در جنوب جنوب ؼرب و مرکز تولید میشود هرچند حدود 01 فیصد تولیدات انگور در شمال صورت میگیرد. انواع انگور در هر ساحه متفاوت میباشد: سه نوع بهتر انگور برای بازار های داخلی و صادرات انگور شنگل خانی کندهاری و کشمشی میباشد. دو نوع اصل کشمش از این نوع انگور تولید میشود: )0( کشمش گران قیمت سبز که در سایه خشک میشود و )2( کشمش ارزانتر سیاه و سرخ که تحت شعاع آفتاب خشک میشود )آفتابی(. یک کیلوگرام کشمش از تقریبا چهار الی پنج کیلو گرام انگور تازه تهیه میشود. 37. بادام نیز یکی از با ارزش ترین محصوالت افؽانستان بعد از انگور و کشمش میباشد. در سال 2119/2118 محصوالت بادام تن بادام تخمین شده است )وزارت احیا و انکشاؾ دهات 2117(. ساحات عمده تولید بادام در شمال به خصوص در والیات پروان )مشخصا در ولسوالی ؼوربند( بلخ کندز و سمنگان میباشد. تخمین میشود که والیت بلخ به تنهائی 5511 تن بادام تولید میکند. بادام با پوست و بدون پوست )مؽز بادام( به فروش میرسد. افؽانستان بیشتر از 61 نوع عمدتا شناخته شده بادام را تولید 06 میکند. مشهورترین انواع بادام که برای بازار های پر فروش داخلی و صادراتی تولید میشود انواعی است که پوست آن نرم بوده و 07 بنام های ستار بائی قهار بائی کلک عروس قمبری کؾ مال و خیرالدین یاد میشوند. این نوع بادام ها با پوست فروخته میشود. 38. زعفران از جانب دیگر یک محصول فروشی نسبتا جدید در افؽانستان میباشد. در سال 2119 تخمینا 0511 کیلوگرام 08 زعفران در کشور تولید گردیده است. زعفران اکثرا در والیت هرات به خصوص در ولسوالی های پشتون زرؼون و ؼوریان تولید شده و بطور ؼیر رسمی به ایران صادر میشود. برخالؾ انگور کشمش و بادام که اینک در بازار های صادراتی جهان یکبار دیگر جایگاه خود را بدست آورده اند تولیدات زعفران هنوز به اقتصاد بزرگ تبدیل نشده است. هرچند آمار و اطالعات در مورد این بخش فرعی در حال ظهور و ؼیر رسمی بسیار کم و متناقض میباشد اما معلومات کافی وجود دارد که بیانگر آن است که امید زیادی میرود که زعفران به عنوان یک محصول پر منفعت جایگزین کشت خشخاش گردد و این محصول از جانب دولت مراجع تمویل کننده و موسسات ؼیر دولتی قویا حمایت میگردد ولی چند نوع محدود آن انواع واقعی بادام است که این انواع از طریق یک پروسه رسمی و تخصصی تولید مثل بادام بوجود آمده اند. بادام با پوست ویا بدون پوست )مؽز بادام( با یک نسبت تخمینا دو در مقابل یک به فروش میرسد. مقدار محدودی زعفران در والیات شرقی )میدان وردک لوگر کندز و پروان( بشکل آزمایشی تولید میشود.

28 39. فعالین اصلی در این سه زنجیره ارزش متشکل از اشخاص ذیل میباشد: )0( تامین کنند مواد اولیه )2( دهاقین )3( دالالن و تاجران در سطح دهات )4( عمده فروشان و )5( پروسس کنندگان پرچون فروشان وصادر کنندگان. پروسس کننده گان معموال شرکت ها بوده و این شرکت ها کار صادرات به بازار های منطقوی و بین المللی را نیز انجام میدهند. اشکال ذیل رابطه بین فعالین اصلی در زنجیره ارزش کشمش )شکل 0;3( و ارزش تجارت و ارزش افزوده شده در هر مرحله زنجیره ارزش کشمش )شکل 2;3( 09 و بادام )شکل 3;3( را توضیح میدهد. در این سه زنجیره ارزش زنان معموال به حیث )الؾ( تولید کنندگان در باغ های خانگی در مناطق روستائی ویا )ب( به حیث کارگران عمده فروشان و شرکت های پروسس کننده کشمش بادام ویا زعفران در مناطق شهری ویا نیمه شهری دیده میشوند. تعداد محدودی از زنان در بخش های ارائه خدمات مثل کارمندان خدمات ترویج مسئولین قرضه دهی نمایندگان فروشات/تجارت در سطح قریه جات ویا مالکین مراکز پروسس در حال عرض وجود استند. در زنجیره 21 ارزش زعفران موسسات ؼیر دولتی در حمایت از این صنعت نسبتا جوان برای تولید کنندگان آن در بخش های بسیج اجتماعی تامین مواد اولیه خدمات ترویج و بازاریابی بشکل قابل مالحظه کمک نموده اند. در نتیجه انجمن های تولید کننده نو ظهور از جمله دو انجمن زنان نقش کلیدی در هر مرحله زنجیره ارزش زعفران ایفا میکنند. فعالیت ها و ارتباطات زنان و فعالین زنجیره ارزش در ذیل به تفصیل بیان شده است. شکل ۳.۱: نقشه بخش فرعی کشمش منبع: MEDA نقشه های سکتور ها و گراؾ های زنجیره ارزش برای هر چهار محصول در ضمیمه ها موجود میباشد. موسسات ؼیر دولتی عمده شامل موسسه داکار موسسه انکشافی سنائی )SDO( و کمیته ملی همکاری های بین المللی و انکشاؾ متداوم میشود.

29 *این آمار در مورد بادام و کشمش نشان میدهد که در یک سلسله بخش ها خصوصا برای دهاقین مفاد وجود دارد اگرچه روشن نیست که دهاقین هزینه تمام مواد اولیه الزم در پرورش محصوالت را گزارش داده اند ویا خیر. اکثر این اشخاص دارائی های کمی دارند که هزینه کار را خودشان در خانواده به دوش کشیده و آنرا محاسبه نمی کنند. بصورت عموم دهاقین مواد اولیه از قبیل کود کیمیاوی و ادویه حشره کش را از تاجران در تامین کنندگان مواد اولیه سطح قریه دکان های کوچک خصوصی ویا پروچون فروشان بزرگ خریداری میکنند. مواد اولیه را معموال مردان خریداری مینمایند زیرا تامین کنندگان زن که زنان تولید کننده روستائی بتواند با آنها معامله نمایند وجود ندارند. ولی زنان در کابل به فروشگاه زراعتی زنان کابل دسترسی دارند که یک مرجع تامین کننده مواد اولیه تحت اداره زنان بوده )چوکات 0;3( و بعضی ترویج را نیز ارائه میدارد. خدمات مواد اولیه معموال با پول نقد خریداری میشود هرچند ممکن است برخی دکانداران قرضه های ؼیر رسمی و کوتاه مدت 40. فراهم کنند. پرچون فروشان از قوریه های فروش نهال نیز نگهداری میکنند. در حالیکه قوریه های تجارتی در افؽانستان وجود نیز دارد صرؾ تعداد اندکی از آنها نهال های با کیفیت عرضه میدارند. عالوه برآن بازاریابی آنها برای زارعین بشکل ضعیؾ تنظیم 22 شده است. به علت دسترسی محدود دهاقین به خدمات مناسب ترویج آنها مکررا از پرچون فروشان در مورد نحوه استفاده از مواد اولیه طالب معلومات میشوند. دهاقین معموال از یک ترکیب معیاری کود کیمیاوی استفاده میکنند که این ترکیب نیاز های مشخص بادام به یک نسبت بلند تر نایتروجن و پوتاشیم با فاسفورس نیاز دارد بگونه مثال برخی محصوالت مشخص را تامین کرده نمیتواند 23 که در مخلوط کود کیمیاوی استاندارد وجود ندارد این منابع شامل دیپو های زراعتی که تامین کننده مواد اولیه بوده و از جانب پروگرام تسریع زراعت پایدار )ASAP( موسسه USAID تمویل میشود میگردد. 22 پروژه های وزارت زراعت و مالداری از قبیل پروژه باؼداری و مالداری )HLP( و پروژه توسعه متداوم باؼداری که از جانب اتحادیه اروپا تمویل میشود )PHDP( این بخش فرعی را تقویت میکنند مثال از طریق شناسائی انواع با کیفیت و معرفی آن به قوریه های اصلی که آنجا به تعداد آن افزوده شده و از آن به حیث نهال های اصلی استفاده میشود. قوریه های تجارتی در حال حاضر در قالب انجمن ها در اطراؾ قوریه اصلی تنظیم میشوند که قوریه اصلی به این انجمن ها جوانه و نهال فراهم خواهد کرد. 23 کنسورتیم محصوالت آینده برای احیای مجدد زراعت در افؽانستان )2113:05(.

30 چوکات ۳.۱: فروشگاه مواد زراعتی زنان کابل فروشگاه مواد زراعتی زنان کابل یک فروشگاه صرفا برای زنان بوده و عوامل تولید از قبیل تخم بذری کود کیمیاوی داربست یا چیله ابزار شاخه بری ماشین آالت زراعتی )فروشی و کرائی( و خدمات ترویج )که از طریق آموزش و طرح های نمایشی و گلخانه ها صورت میگیرد( را عرضه میدارد. این فروشگاه در ماه اپریل سال 2101 به کمک مالی پروژه ائتالؾ خدمات زارعتی افؽانستان )AFSA( افتتاح گردید. پروژه )AFSA( یک پروژه دو ساله بود که توسط اداره انکشاؾ بین المللی امریکا )USAID( تمویل و توسط شبکه شهروندان در امور خارجه تطبیق گردید. این فروشگاه در حال حاضر برای 025 زن که اکثریت شان از کابل بوده و نمایندگان فروش ویا مراجع تماس گروپ های زنان تولید کننده میباشند خدمات ارائه مینماید. زنان از این فروشگاه تخم های سبزیجات پر فروش ترین محصول و عوامل تولید الزم برای تولید انگور را خریداری مینمایند. این فروشگاه برای برخی از مشتریان خود قرضه داده که آنها این قرضه را در فصل برداشت محصوالت بدون کدام سود دوباره به فروشگاه پرداخت میکنند. زنان بعضی اوقات به این فروشگاه میوه جات خشک آورده و فروشگاه آنها را در فروش محصوالت شان به تاجران کمک میکند. در آینده نزدیک این فروشگاه در نظر دارد تا محصوالت زنان را در نمایشگاه خود ویا به تاجران به فروش برساند برای پروسس کنندگان خدمات رجعت دهی را فراهم نموده و خدمات بسته بندی ارائه کند. باوجود این تداوم و پایداری این فروشگاه هنوز هم در مرحله آزمایشی قرار دارد. فروش عوامل تولید به زنان با توجه به این واقعیت که اکثر مشتریان زن نمی توانند به آن فروشگاه بیایند به عنوان یک چالش اصلی هنوز پا برجاست. استفاده از فروشندگان زن در سطح قریه جات ممکن است بتواند یک استراتیژی بدیل برای فروش عوامل تولید باشد که در آنصورت زنان فروشنده عوامل تولید میتوانند محصوالت را مستقیما از زنان نیز خریداری کنند. منبع: MEDA 42. دهاقین. تولید کنندگان کوچک 2 الی 5 جریب )حدود 5;1 الی 1;0 هکتار( زمین را کشت کرده و انگور و بادام را یکجا 24 با انواع مختلؾ محصوالت دیگر مثل سبزیجات و گندم کشت میکنند. تولید کنندگان بزرگ از جانب دیگر در 5 الی 01 جریب 25 )0 الی 2 هکتار( زمین کشت کرده و تولیدات آنها بیشتر میباشد. مطابق به احصائیه پروژه باؼداری و مالداری )HLP( محصول تولید کنندگان کوچک در سال 2119 از هر جریب زمین 2644 کیلو گرام انگور تازه بود که 05 فیصد کمتر از حد اوسط پروژه برای انگور تازه بود. محصول بادام از هر جریب زمین دراین سال حدود 351 کیلوگرام بود که فقط 4;3 فیصد کمتر از محصوالت 26 تولید کنندگان بزرگ بود. علی الرؼم موجودیت پروژه باؼداری و مالداری )HLP( و سایر پروژه های مراجع تمویل کننده تولید کننده کوچک همیشه از روش های توصیه شده تولیدی آگاهی ندارند که این عدم آگاهی آنها ناشی از دسترسی محدود آنان به )0( خدمات ترویج و )2( قرضه میباشند. برخالؾ زارعین بزرگ زارعین کوچک در تاکستان های خود چیله ندارند و یا عالقه به حاصل برداری بادام پیش از وقت آن ندارند. این دهاقین به خصوص دهاقین بادام و زعفران معموال به پول نقد فوری نیاز دارند. این نیازمندی آنها قسما برخاسته از این علت است که درخت بادام به پنج سال وقت الزم دارد تا به حاصل بیاید و دو سال دیگر الزم است تا کامال بارور شود. به همین قسم زعفران نیز تا دو یا سه سال اول کشت سودمندی ندارد. 43. در مزارع کوچک زنان در آبیاری خیشاوه شاخه بری شاخه های پائین درخت حاصل برداری و پروسس بعد از حاصل برداری مصروؾ میباشند. زنان به خدمات ترویج نسبت به مردان دسترسی کمتری دارند زیرا اینگونه خدمات معموال با این تصور که مردان معلومات مذکور را در خانه با زنان شریک می سازند برای مردان ارائه میشود. ولی این تصور که معلومات به زنان تولید کننده انتقال خواهد نمود همیشه محقق نمیگردد. پروژه باؼداری و مالداری )HLP( برای گروپ های زنان تولید کننده محصوالت دیگر شامل انار و رشقه در باؼهای بادام میشود قسمیکه در شمال دیده میشود. این زمین ها اکثرا للمی میباشد زیرا اکثر این دهاقین کوچک ویا بزرگ به سیستم آبیاری دسترسی ندارند. مسئله مدیریت آب مخصوصا برای تولید کننده گان انگور موضوع قابل نگرانی میباشد زیرا تولید انگور ایجاب دسترسی کامل به آب را میکند. 26 این آمار از سروی نظارت بر نتایج پروژه باؼداری و مالداری )HLP( در سال 2119 که از یک نمونه 531 خانواده تحت حمایت پروژه باؼداری و مالداری استخراج شده است ترتیب گردیده است: 3;48 فیصد خانواده های شامل نمونه تاکستانهای انگور داشتند که 4;65 فیصد آنها زارعین مقیاس کوچک بودند. به همین قسم 55 فیصد نمونه باؼهای بادام داشتند که 3;71 فیصد آنها دهاقین مقیاس کوچک بودند.

31 خدمات ترویج را مستقیما ارائه مینماید ولی کارمندان خدمات ترویج از طبقه اناث به قدر کافی وجود ندارد. کارمندان تحصیل کرده و سیار از طبقه اناث دشوار بوده است )چوکات 3;2(. استخدام و حفظ چوکات ۲.۳: ارائه خدمات ترویج برای زنان: تجربه پروژه باغداری و مالداری )HLP( پروژه باؼداری و مالداری )HLP( به تولید کنندگان کمک میکند تا روش های موثر زراعتی را به منظور افزایش بهره وری و حاصالت باؼداری و مالداری اتخاذ نمایند. وزارت زراعت مالداری و آبیاری این پروژه را در 00 ولسوالی مشخص در 00 والیت در مناطق مرکزی و شمال شرق افؽانستان تطبیق مینماید. این پروژه به تعداد 061 گروپ زنان تولید کننده و 225 گروپ مردان 27 تولید کننده را بسیج ساخته است که این گروپ ها بالترتیب دارای تخمینا 4111 عضو زن و 6111 عضو مرد میباشند. بسیج سازی معموال شامل مردان و زنان در عین خانواده میشود تا دانش ترویج در سطح خانواده ها بشکل بهتری فراهم گردد. این گروپ های زنان تولید کننده به همکاری موسسه Peace( )Roots of خدمات ترویج را از 08 نفر کارمند طبقه اناث دریافت میکنند. استخدام و حفظ کامندان زن در بخش خدمات ترویج یکی از چالش های دوامدار بوده است. کارمندان زن بخش خدمات ترویج باید از ولسوالی مورد نظر بوده شهادتنامه فراؼت از صنؾ دوازدهم داشته باشند و بتوانند در برنامه های آموزشی خدمات ترویج که از سوی پروژه دایر میگردد شرکت نمایند. عین معیار ها برای کارمندان طبقه ذکور بخش خدمات ترویج نیز بکار برده میشود ولی این معیارها در انتخاب کارمندان زن بشکل جدی تر تطبیق میگردد تا اطمینان حاصل گردد که زنان کارمند در اجرای وظیفه خود در داخل محالت خود خود را بیشتر راحت احساس نمایند. با توجه به زمینه های فرهنگی به نظر میرسد که این استراتیژی در حفظ این کارمندان با پروژه موثر واقع میشود. معموال زنان کهن سال نسبت به زنان جوان با محدودیت های کمتری میتوانند در داخل ولسوالی گشت و گذار نمایند ولی احتمال اینکه این زنان کهن سال صنؾ دوازده را تکمیل کرده باشند بسیار کم است. این پروژه اشخاصی را که به تازگی از صنؾ دوازدهم فارغ التحصیل گردیده اند استخدام نموده و به آنها برنامه های آموزشی خدمات ترویج و کورس های تجدید آگاهی تدویر نموده است. گروپ های زنان تولید کننده از خدمات ترویج که توسط این زنان جوان به آنها ارائه شده است در تولیدات خود سود برده اند. هم اکنون موسسه Peace( )Roots of در حال بازنگری خدمات ترویج میباشد تا اطمینان حاصل شود که این خدمات از لحاظ فرهنگی برای زنان تولید کننده قابل قبول بوده و همچنان نیازمندی ها و عالقمندی های مشخص آنها را پاسخگو باشد )که شامل معلومات در مورد پروسس محصوالت بعد از برداشت حاصالت میشود(. منبع: پروژه باؼداری و مالداری )HLP( 44. زنان در حاصل برداری و فعالیت های بعد از برداشت حاصالت به خصوص در مزارع کوچک نقش کلیدی ایفاء میکنند. در ذیل فعالیت های بخصوص هر محصول با تفصیل تشریح شده است. کار معموال در خانه صورت میگیرد و به همین دلیل به زنان در بدل کارشان پولی پرداخته نمیشود. اما در مورد زعفران زنان توسط زارعین کوچک و بزرگ روزانه به مبلػ 211 الی 311 افؽانی )تخمینا 4 الی 6 دالر امریکائی( استخدام میشوند. در زنجیره ارزش انگور تازه به کارگران مرد در تاکستان های بزرگ روزانه مبلػ 411 افؽانی )تخمینا 8 دالر امریکائی( پرداخته میشوند. کار آنها شامل حمل و بارکردن حاصالت نیز میشود. انگور تازه. زنان در مزارع کوچک حاصالت انگور را جمع آوری کرده و در خریطه های 51 کیلوئی با حد اقل درجه بندی آنرا بسته بندی میکنند. در مزارع بزرگ کارگران مرد توسط صادر کنندگان استخدام میشوند تا حاصالت انگور را جمع آوری نموده و آنرا در کارتن های 01 کیلوئی ویا کریت های 04 کیلوئی جابجا نموده و در وسایط نقلیه بارنمایند. کشمش. در کشت زار های کوچک زنان کشمش سیاه و سرخ آفتابی تولید میکنند این گونه کشمش معموال از دانه های جدا شده از خوشه بر زمین افتاده و باقی مانده میوه در ختم فصل حاصل برداری تهیه میشود. زنان اینگونه انگور را روی یک سطح معموال روی زمین خالی و بام خانه ها خشک کرده و سپس آنرا یکجا با خاک قطعات سنگ و سایر 27 الی تاریخ 31 سپتمبر

32 28 اشیای آالینده در خریطه های 51 کیلوگرامی با وزن های متفاوت جا سازی میکنند )لیستر و برون 2114( به علت اینگونه پروسه های تولیدی این نوع کشمش نسبت به کشمش تهیه شده از انگور کشمشی بی کیفت تر تلقی میشود. بادام. زنان بادام را پاک کاری )پوست بیرونی آنرا جدا میکنند( زیر آفتاب خشک کرده و در خریطه های کالن در باؼها بدون رعایت حفظ الصحه و نظافت جمع آوری میکنند. اگر چه بادام بدون پوست از نوع بی کیفیت ویا با کیفیت متوسط در زنجیره ارزش 61 الی 71 فیصد بیشتر میباشد ولی زنان بادام را پوست نمی کنند. علت آن است که تجهیزات جدا ساختن پوست سخت بادام در اختیار تولید کنندگان بادام قرار ندارد بنابرین زنان بدون آسیب رسانیدن به مؽز بادام نمی توانند پوست آنرا جدا سازند. زعفران. برخالؾ بادام و کشمش حاصل برداری زعفران و پروسس بعد از حاصل برداری آن کار بسیار ثقیل بوده محدود به زمانی مشخص میباشد. گل زعفران باید در بامداد چیده شود و ستیگما )کالله( آن باید در ظرؾ 48 ساعت بعد از برداشت حاصل از گل جدا شود. زنان به حیث کارگران در مزرعه زعفران استخدام میشوند به خصوص اگر آنان ویا شوهرانشان در انجمن های تولید کنندگان اشتراک داشته باشند. انجمن های تولید کننده واحد های پروسس خود را دارند که مجهز با خشک کننده های الکترونیکی میباشند. 45. تولید کنندگان انگور تازه کشمش و بادام خریطه شده را به دالل ها تاجران روستائی ویا در بازار های محلی به فروش میرسانند. فروش محصوالت معموال توسط مردان انجام می شود زیرا زنان با دالل ها ویا تاجران روستائی )که اکثرا مرد هستند( معامله رو در رو نمیکنند به بازار ها نمی روند ویا خریطه های سنگین را حمل نمیکنند. مردان یک ویا دو خریطه محصوالت را به بازار محلی انتقال میدهند ویا آنرا به دالل ها ویا تاجران روستائی که به خانه آنها می آیند به فروش میرسانند. این دالل ها وتاجران گاه گاهی بطور اتفاقی به قریه جات میروند. جدول 0;3 ذیل فیصدی محصوالت انگور ویا بادام که توسط زارعین پروژه باؼداری و مالداری )HLP( به فروش رسیده است نرخ آن و حد اوسط درآمد آنرا نشان میدهد. اگرچه تولید کنندگان بادام که از سوی پروژه باؼداری و مالداری حمایت میشدند 81 فیصد محصوالت خود را به فروش رسانیدند ولی تولید کنندگان کشمش و انگور صرؾ 51 فیصد محصوالت خود را توانستند به فروش برسانند. زارعین انگور ترجیح میدهند انگور بیشتری به فروش برسانند بیشتر از فیصد مجموع تولیدات شان را زیرا انگور تازه سه الی چهار مرتبه قیمت تر از یک وزن معادل کشمش به فروش میرسد. باوجود این آنان معموال 21 فیصد محصوالت خود را به شکل تازه به فروش میرسانند زیرا راه های مواصالتی خراب در دهات سبب ایجاد محدودیت تجارت در بین فعالین زنجیره ارزش شده است. تخمین میشود که حدود 61 الی 81 فیصد محصول انگور تبدیل به کشمش میشود. جدول ۳.۱: فروشات و عواید دهاقین پروژه باغداری و مالداری )HLP( از انگور کشمش و بادام حد اوسط درآمد از محصول تمام زارعین فیصدی محصول به فروش قیمت فی کیلو گرام* پروژه رفته 7 58 افؽانی افؽانی )حدود 681 دالر امریکائی( 3101 انگور تازه افؽانی افؽانی )حدود 461 دالر امریکائی( 4131 کشمش افؽانی افؽانی )حدود 753 دالر امریکائی( 81 بادام منبع: سروی بررسی نتایج پروژه باؼداری و مالداری )HLP( *این عالمت بیانگر تفاوت در انواع مختلؾ محصول و بعضی فروشات در ؼیر فصل میباشد. 46. در مورد زعفران محصول نهائی آن در مقایسه با کشمش ویا بادام از لحاظ حجم بطور قابل مالحظه کم بوده و انجمن های تولید کنندگان منجمله انجمن های زنان بسته های محصوالت زعفران را در شهر هرات و بازار های منطقوی و جهانی به فروش میرسانند. در چوکات 3;3 تجارب دو انجمن زنان تولید کننده زعفران بیان شده است. یکی از این دو انجمن که در یک ولسوالی هم مرز با ایران موقعیت دارد بیشتر متمایل به تعلیم و تربیه زنان و کار بیرون از خانه برای آنان میباشد. انجمن دیگر در ولسوالی از جانب دیگر کشمش سبز که با ارزش تر است با میزان بیشتر با خشک کردن انگور سبز در روی سطوح ساده ساخته شده از خشت همراه با مجرای هوا تولید میشود. 29 کمال الرحیم "تهیه پروژه توسعه زراعت تجارتی No.4696."ADB TA پیش نویس گزارش مرحله 2 افؽانستان. جلد سوم گزارش زنجیره ارزش باؼداری. تهیه کننده: شرکت مشورتی لندیل میلز لمتد برای بانک انکشاؾ آسیایی آمار داده شده در این گزارش توسط اداره توسعه صادرات افؽانستان )EPAA( اداره ارتقای صادرات کشمش میوه و سبزیجات افؽانستان )EPA( و پروسس کننده گان/صادرکننده گان در کابل تائید شده است.

33 موقعیت دارد که نسبت به کار و فعالیت زنان محافظه کار تر میباشد. این نگرش های متفاوت باعث ایجاد تفاوت ها در فرصت ها برای تمویل و فروش زعفران می شود. چوکات ۳.۳: دو انجمن تولید کننده زعفران زنان افغان والیت هرات دارای دو انجمن زنان تولید کننده زعفران میباشد که این دو انجمن مجموعا دارای 751 عضو میباشند. یکی از این انجمن ها در ولسوالی ؼوریان که با ایران هم مرز بوده و بیشتر متمایل به تعلیم و تربیه زنان و فعالیت آنها در مزرعه میباشد موقعیت دارد. دلیل گرایش این ولسوالی نسبت به تعلیم وتربیه و کار زنان در بیرون از خانه ممکن است به علت مهاجرت ها به ایران طی بیشتر از 21 سال جنگ در افؽانستان باشد. انجمن دیگر در ولسوالی پشتون زرؼون موقعیت دارد که این ولسوالی با ولسوالی هرات نزدیک بوده و نسبت به ولسوالی ؼوریان آزادی های کمتری برای زنان دارد. این تفاوت ها در آزادی برای زنان فرصت های متفاوتی در بخش تعلیم و تربیه تمویل و بازار یابی محصوالت برای زنان ایجاد کرده است. انجمن ولسوالی ؼوریان زمینه را برای زنان عضو این انجمن مساعد می سازد تا به حیث کارگران روزمزد در مزارع زعفران در این ولسوالی کار کنند. این انجمن به 25 زن بیوه عضویت موقت داده است که ایشان در زمینی که از یکی از اعضای انجمن به اجاره گرفته شده است زعفران کشت میکنند. این زنان بیوه مکلؾ اند تا نهایتا زمین اجاره گرفته شده را دوباره مسترد نمایند ولی میتوانند پیاز گل زعفران را که تعداد آن چندین برابر میشود حفظ کنند. از طرؾ دیگر در انجمن ولسوالی پشتون زرؼون اعضای انجمن به این باور بودند که تصمیم گیری اعضای انجمن از شوهران شان که به حیث میانجی با فعالین تجارتی و ادارات عمل میکنند متؤثر میشود. انجمن ولسوالی پشتون زرؼون دو سال بیشتر از انجمن ؼوریان در کشت زعفران مشؽول بوده است که این مسئله میتواند تفاوت تولید زعفران توسط این دو انجمن را در سال 2119 توضیح دهد. غوریان 481 عضو به شمول دو نفر از طبقه ذکور 2118 چندین عضو تا درجه صنؾ دوازده تحصیالت دارند. دارد 03 جریب )26 هکتار( که توسط اعضای دائمی کشت میشود 5011 کیلوگرام پیاز زعفران توسط مرکز بین المللی تحقیقات زراعتی در ساحات خشک و تیم بازسازی والیتی ایتالیا موسسه انکشافی سنائی )SDO( و USAID/ASMED تمام اعضای این انجمن را در بخش حاصل برداری و پروسس آموزش داده اند. 3 کیلوگرام در سال دستگاه خشک کن نمایشگاه در هند و افؽانستان در 2119: دالر امریکائی )3 کیلوگرام به قیمت 5;4 دالر فی گرام به فروش رسید زعفران در بسته های یک ویا چند گرامی( اشتراک در این نمایشگاه از طرؾ USAID/ASMED تمویل میشد دالر )3 کیلوگرام به قیمت 4511 دالر فی کیلوگرام به فروش رسید( پشتون زرغون 275 عضو به شمول یک نفر عضو از طبقه ذکور 2116 صرؾ سه نفر عضو به شمول یک نفر عضو ذکور با سواد هستند ندارد 3 جریب )6;1 هکتار( زمین اکثرا متعلق به زنان میباشد 2611 کیلوگرام پیاز زعفران که توسط موسسه داکار تامین شده و به 41 عضو توزیع گردید موسسه داکار 61 عضو این انجمن را در بخش کشت حاصل برداری و پروسس زعفران آموزش داده است. 6 کیلوگرام در سال دستگاه خشک کن و 0 جنراتور تقریبا 5;2 کیلوگرام زعفران در سال 2119 به قیمت 2811 دالر فی کیلوگرام به یک تاجر زعفران فروخته شد. نمایشگاه در هرات در سال : دالر امریکائی )51 گرام به قیمت فی گرام 3 دالر به فروش رسید زعفران در بسته های یک گرامی بسته بندی شده بود( نمایشگاه در کابل در : دالر) 011 گرام به عین قیمت به فروش رسید با عین بسته بندی( 7111 دالر امریکائی )5;2 کیلوگرام به قیمت 2811 دالر فی کیلوگرام به فروش رسید عضویت سال تاسیس سواد دسترسی به برق زمین تحت کشت مواد اولیه آموزش مهارت ها زعفران تولید شده واحد پروسس بازار یابی فروشات منبع: MEDA, DACAAR 47. دالل ها و تاجران در سطح قریه. در زنجیره ارزش کشمش و بادام تعداد زیاد دالل ها و تاجران در سطح قریه کشمش و/یا بادام را مستقیما از زارعین بزرگ و کوچک خریداری میکنند. این دالالن محصوالت را جمع آوری کرده و کشمش را به قیمت 33

34 31 61 الی 071 افؽانی فی کیلوگرام و بادام را به قیمت 021 الی 251 افؽانی فی کیلو گرام به عمده فروشان بزرگ ویا کوچک مندوی میوه جات خشک که مارکیت عمده فروشی ثانوی در مراکز شهری ویا نیمه شهری میباشد به فروش میرسانند. این دالل ها و تاجران اکثرا با شرکت های پروسس ویا صادر کنندگان قرارداد دارند و یک تعداد محدودی از زنان تاجر روستائی ویا نمایندگان فروش نیز وجود دارد که برای آن شرکت ها کار میکنند. در رابطه به بادام بطور مشخص انواع مختلؾ آن )مثل بادام شیرین و تلخ( در جریان جمع آوری محصول از یک مزرعه تا مزرعه دیگر مخلوط میشود که این کار به علت نبود آگاهی در مورد بازار در بین فعالین صورت میگیرد. 48. در زنجیره ارزش انگور تازه دالل ها معموال هم در تجارت و هم در عمده فروشی انگور دخیل میباشند. به علت عمر کوتاه انگور تازه و نبود امکانات سرد خانه دالل ها/عمده فروشان محصوالت را مستقیما از دهاقین خریداری کرده و به پرچون فروشان کوچک ویا صادر کنندگان ویا در بازار های داخلی به مشتریان کم در آمد در دکان های خود در مندوی میوه جات تازه به فروش میرسانند. نرخ فروش بین 01 الی 67 افؽانی فی کیلو گرام میباشد. احتمال موجودیت زنان تجارت پیشه انگور در سطح روستاها بسیار کم است زیرا زنان در فعالیت های بعد از برداشت حاصالت کمتر دخیل هستند. 49. عمده فروشان. در زنجیره ارزش کشمش و بادام مرحله اصلی در جمع آوری و افزایش ارزش به خصوص در رابطه محصوالت از تولید کنندگان کوچک و بزرگ در سطح عمده فروشی صورت میگیرد. عمده فروشان در مندوی میوه خشک و میوه 30 های مؽز دار موقعیت دارند. در مندوی بادام و کشمش پاک کاری دسته بندی درجه بندی و بسته بندی برای بازار های داخلی و صادارتی صورت میگیرد. این فعالیت های افزایش ارزش به محصوالت معموال به زنان در ساحات شهری ویا نیمه شهری سپرده میشود. زنان این کار را در خانه ویا در ساحات مخصوص زنان در بیرون از مندوی انجام میدهند که از کار آنها سوپروایزران از طبقه اناث نظارت میکند. زنان در بدل این کار حدود 011 الی 211 افؽانی )تخمینا 2 الی 4 دالر امریکائی( روزانه بدست می آورند. پرچون فروشان ویا صادر کنندگان کشمش بسته بندی شده را در بدل مبلػ 81 الی 091 افؽانی فی کیلوگرام خریداری میکنند. 51. شرکت های پروسس کننده صادر کنندگان و پرچون فروشان. بسیاری از شرکت های پروسس در زنجیره ارزش کشمش و بادام با دالل ها ویا تاجران روستائی قرار داد مینمایند تا آنها مقادیر زیاد محصوالت را مستقیما از دهاقین جمع آوری کرده و با استفاده از وسیاط نقلیه خود به آنها برسانند. بعضی از این شرکت ها خدمات ترویج و تجهیزات )مثال بوریا برای خشک کردن( را نیز فراهم میکنند تا محصول با کیفیت بهتر بدست بیاورند. نرخ فروشات نظر به کیفیت محصول متفاوت میباشد. بطور مثال کشمش شنگل خانی کندهار اگر با دست یک به یک پاک کاری شده باشد به قیمت 351 افؽانی فی کیلوگرام به فروش میرسد و اگر درست پاک کاری نشده باشد به قیمت 061 افؽانی فی کیلوگرام فروخته میشود. در بازار داخلی کابل نوع دومی بیشتر به فروش میرسد. 50. شرکت های پروسس نیز در ساحات شهری و نیمه شهری در بخش پاک کاری دسته بندی درجه بندی و/یا بسته بندی محصوالت متکی به زنان میباشند که کار این زنان توسط آمرین طبقه اناث نظارت میشود. دستمزد این زنان ماهانه در حدود 81 الی 041 دالر امریکائی بیان شده است که این مبلػ برای کارگران مرد )که فرصت های کاری بهتری دارند( بسیار کم تلقی میشود. تعداد محدودی از مراکز پروسس که متعلق به زنان وتوسط آنان اداره میشود نیز وجود دارند مثل انجمن افتخار افؽانستان.)APA( آنها نه تنها زنان را در مراکز پروسس استخدام میکنند بلکه آنها را به حیث تاجران در سطح قریه جات و یا نمایندگان فروش استخدام می کنند که با این کار زمینه معامله مستقیم با زنان تولید کننده میسر میشود )4;3( نرخ نظر به کیفیت متفاوت میباشد: 021 الی 051 افؽانی برای بادام با کیفیت پائین و 211 الی 251 افؽانی برای بادام با کیفیت عالی. کشمش وارداتی از چین و ایران ویا بادام وارد شده از ایاالت متحده نیز در مندوی به فروش میرسد.

35 چوکات ۳.۴: انجمن افتخار افغان :)APA( شرکت پروسس مواد غذائی تحت مالکیت زنان در شهر کابل انجمن افتخار افؽان )APA( که یک شرکت پروسس تحت قیمومیت زنان میباشد به میوه جات خشک و میوه های مؽز دار از جمله کشمش و بادام ارزش افزائی میکند. این انجمن دارای 211 نفر عضو از طبقه اناث میباشد که در مرکز پروسس به حیث پروسس کننده ویا سوپروایزر کار میکنند. در سال 2119 انجمن افتخار افؽان از فروش تولیدات خود به هوتل ها از طریق دو اتحادیه صادر کنندگان و دو دکان پرچون فروشی این انجمن مبلػ 4211 دالر امریکائی عواید بدست آورد. همچنان زنان سوپروایز به قریه جات رفته و محصوالت را مستقیما از زنان تولید کننده خریداری مینمایند. اگرچه این انجمن حاضر است در بدل محصوالت پروسس شده یعنی کشمش ویا بادام پاک کاری و دسته بندی شده 51 الی 011 فیصد به تولید کنندگان پول بپردازد ولی بیشتر محصوالت در مرکز پروسس انجمن پروسس و بسته بندی میشود. انجمن افتخار افؽان بعضی اوقات بخاطر تکمیل نمودن سفارشات بدست آورده محصوالت را از مارکیت عمده فروشان خریداری میکند. انجمن افتخار افؽان در حال تاسیس مراکز جمع آوری و خشک سازی کشمش در محالت میباشد که این مراکز مجهز با دستگاه های خشک کن آفتابی میباشد که با استفاده از آن کشمش بدون خاک و کثافات تهیه میشود این دستگاه ها فعال در مرحله آزمایشی قرار دارند. این مراکز محلی با استفاده از وسایط ترانسپورتی خویش محصوالت را از نزد زنان تولید کننده جمع آوری میکنند. این انجمن با سایر انجمن های زنان مثل شورای تجارتی زنان افؽانستان )AWBC( تشریک مساعی دارد. این شورای زنان دارای یک شبکه زنان بوده و میتواند در بخش بازار یابی محصوالت در بازار های محلی و ملی کمک و همکاری نماید. منبع: MEDA ۲.۳ موانع و فرصت ها برای زنان تولید کننده 52. در زنجیره ارزش انگور/کشمش بادام و زعفران زنان روستائی در تولید حاصل برداری و فعالیت های بعد از حاصل برداری قویا دخیل میباشند که ایشان این همه کار را در برابر هیچ نوع مزدی در باؼها و خانه های متعلق به خانواده هایشان انجام میدهند. خاصتا زنان در پروسس محصوالت در مراکز شهری و نیمه شهری که توسط عمده فروشان و پروسس کننده گان در زنجیره ارزش کشمش و بادام به حیث کارگران روز مزد استخدام میشوند نقش کلیدی را ایفا میکنند. اجرت آنها تخمینا روزانه 011 الی 211 افؽانی میباشد که کمتر از نصؾ مبلؽی است که کارگردان مرد در حاصل برداری و پروسس انگور تازه بدست می آورند موانع مشخص در برابر زنان. در گراؾ موانع )شکل 4;3( چالش های مشخص زنان در تولید و فروش مقادیر زیاد محصوالت کشمش به بازار های داخلی و صادراتی )با رنگ زرد( برجسته ساخته شده است. شکل 5;3 بیانگر موانعی است که 33 مشخصا زنان را از ارتقا به اجرای نقش های دیگر در زنجیره ارزش کشمش محدود کرده است. با توجه به نورم های اجتماعی و فرهنگی که زنان را از معامله رو در رو با مردان و از سفر تنهائی منع میکند مانع اصلی در برابر زنان تولید کننده نبود ارائه خدمات از زنان به زنان در هر مرحلۀ زنجیره ارزش از تولید گرفته تا فروش محصوالت در سطح روستا ها و مندوی میباشد. این مسئله کیفیت محصوالت را در هر مرحله زنجیره متاثر میسازد زیرا این موضوع دسترسی زنان را به خدمات ترویج از جمله محصول برداری و فعالیت های بعد از برداشت محصول دسترسی به بازار )هم معلومات بازار و هم دسترسی فزیکی به آن( و قرضه محدود میسازد. تفصیالت در ذیل آمده است: گراؾ موانع رابطه معمول را نشان میدهد. این گراؾ در تعیین اولویت ها کمک میکند زیرا در قدم اول رسیدگی به مشکالتیکه در بخش تحتانی گراؾ آمده است در مرفوع ساختن موضوعات پیچیده تر در قسمت فوقانی گراؾ مهم میباشد. اگرچه در این تحقیق تمام چالش های اصلی شناسائی شده است ولی تمرکز آن روی جندر بدین معنی است که همه این چالش ها با عین تفصیالت بحث نشده است. این مسئله با گراؾ موانع و مباحث مرتبط در خصوص سایر زنجیره های ارزش که در این تحقیق تجزیه و تحلیل شده اند صدق میکند. 33 گراؾ موانع و دیاگرام موانع جندر در بخش انگور بادام و زعفران نیز در ضمیمه های مربوطه موجود میباشد.

36 شکل ۳.۴: گراف موانع: کشمش مقدار کم محصول کیفیت عالی برای مصرف کننده گان متوسط و پردرآمد وبازار صادرات عدم دسترسی به شبکه های تجارتی رسمی منطقوی و جهانی کنترول ضعیؾ کیفیت نبود ارتباطات افقی )نبود تراکم محصوالت( تولید ضعیؾ محصوالت انجمن های تجارتی با مارکیت ها روابط ضعیفی دارند. کشمش یکجا با گرد و خاک و ریگ خریطه میشود بسته بندی ابتدائی بدون لیبل زدن جهت تفکیک ویا عالمت گذاری اندک/یا هیچ نوع فعالیت های دسته بندی ویا درجه بندی عدم انتقال به موقع محصول به بازار تاسیسات نبود نگهداری امکانات محدود البراتواری جهت آزمایشات کنترول کیفیت تعداد محدود گروپ های فعال دهاقین در بازار یابی عدم دسترسی کافی به آب حشرات و آفات عدم آگاهی از روش های تولیدی مدرن عدم موجودیت رابطه بازار با فعالین زنجیره ارزش نبود زیربناهای تجارتی بسیاری دهاقین کشمش را در روی زمین خشک کرده و آنرا بداخل خریطه ها جاروب میکنند عدم دسترسی به بوریا/پارچه ها جهت خشک کردن کشمش نبود تامین کننده گان محلی مواد اولیه و تکنالوژی آگاهی ضعیؾ/عدم موجودیت کمک ها در بخش آموزش عدم دسترسی به معلومات در مورد بازار مثل نرخ ها و عالقه مشتریان نبود ارتباط بین بازار و دهاقین امکانات ترانسپورتی محدود/قیمت نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( آگاهی ضعیؾ/نبود برنامه های آموزشی عدم دسترسی به مواد اولیه با کیفیت و تکنالوژی کمک های محدود در بخش خدمات ترویج و آموزشی )یعنی کنترول حشرات چیله زدن روش های جدید خشک نمودن )مثل خشک کرد با آویزان کردن خشک کردن با آفتاب از طریق پوش پالستیک فروکردن در روؼن پوتاشیم کاربو هایدریت( عدم تطبیق مقررات تجارتی وسایط محدود/قیمت ترانسپورتی دسترسی محدود به ثبت و راجستریشن پروسه نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( دهاقین روستائی همه به تاجران/دالل ها دسترسی منظم ندارند. نبود تامین کننده گان محلی مواد اولیه و تکنالوژی به ساحات روستائی نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی رقابت از جانب وارد کننده گان منبع: MEDA عدم آشنائی با حساب/اعداد و بی سوادری عدم موجودیت قوانین دررابطه به حق مالیکت زمین مخصوصا برای زنان زیربناهای ضعیؾ و سازماندهی ضعیت اجتماعات محلی در راستای توسعه اقتصادی تبعیض های اجتماعی فرهنگی در برابر زنان باؼهای درختان مثمر آسیب دیده از جنگ وضعیت بعد از جنگ/ امنیت علت های اصلی تذکر: موانعی که به طور قابل مالحظه مشارکت زنان در سطوح باالتر زنجیره ارزش را محدود میسازند با رنگ زرد برجسته ساخته شده است. 36

37 منبع: اشکال 4;3 و 5;3 براساس آمار بدست امده از تحقیق از مایوکس )Mayoux( و مکی )Mackie( )2119( و )2101( USAID اقتباس شده است. تذکر: ساحۀ که به رنگ نصواری کمرنگ نشانی شده است بیانگر زنجیره ارزش امید بخش میباشد. نشانه های موانع که در شکل دیده میشود موانعی را که زنان را از ارتقا به بخش های باالی زنجیره ارزش بازداشته است نشان میدهد. رنگ این موانع بیانگر شدت مانع میباشد: رنگ زرد = یک مانع کوچک رنگ نارنجی = مانع متوسط رنگ سرخ = مانع عمده. به اساس تحلیل آمار کیفی مشخص گردید که موانع قابل تطبیق نمی باشد )بطور مثال اگر زنان دریک نقش مشخص دخیل نباشند ارتقا به سطح بعدی بی ربط تلقی میشود( مانع کوچک: )زنان را نسبت به مردان کمی بییشتر متاثر میسازد معموال ناشی از نورم های اجتماعیفرهنگی( مانع متوسط: )زنان را در زنجیره ارزش به مراتب بیشتر از مردان متاثر میسازد هر چند برخی از زنان باالی این گونه موانع فایق آمده اند( ویا مانع عمده: )زنان را در زنجیره ارزش به مراتب بیشتر از مردان متاثر ساخته و هیچ زنی نتوانسته است از این گونه موانع عبور کرده و به قسمت های باالتر زنجیره ارزش برسد(. موانع مشخص برای زنجیره ارزش امید بخش )که به رنگ صورتی برجسته ساخته شده است( و برای موقؾ های که زنان در آن دخیل هستند )قسمیکه با رنگ های سبز و ارؼوانی نشانی شده و بیانگر میزان مشارکت زنان میباشد( بیان شده است. خدمات محدود ترویج. وزارت زراعت آبیاری و مالداری و پروژه های که توسط مراجع تمویل کننده تمویل میشوند بعضی خدمات ترویج را ارائه میدارند ولی این خدمات بیشتر متمرکز مردان که مالک زمین هستند میباشد. مباحثات گروپی متمرکز دریافته که زنان باید به هرنوع معلوماتیکه اعضای ذکور خانواده مایل و یا قادر به ارائه آن اند اتکا کنند. تعداد زیادی از زنان نسبت به دریافت خدمات ترویج بطور مستقیم ابراز عالقمندی نمودند. تجارب حاصله از پروژه باؼداری و مالداری نشان میدهد که عمده ترین چالش استخدام و حفظ کارمندان واجد شرایط خدمات ترویج از طبقه اناث که تحصیل و توانائی سفر را داشته باشند میباشد. 37

38 ضعف در کنترول کیفیت و فعالیت های بعد از حاصل برداری. حتی اگر خدمات ترویج هم به زنان فراهم شود این خدمات عمدتا روی تولید به خصوص افزایش در محصوالت متمرکز خواهد بود نه روی کنترول کیفیت محصوالت در حین حاصل برداری و یا فعالیت های بعد از برداشت محصوالت. اگر چه زنان در رابطه به نظافت و پاکی و دیگر معیار های کیفت آگاهی های اساسی دارند ولی اکثریت آنها نسبت به رعایت آن بی توجه هستند. این مسئله در تولید کشمش بیشتر صدق میکند زیرا کشمش در نزد دهاقین نسبت به انگور اهمیت کمتری دارد. بنابرین زنان انگیزه وقت ویا منابع بیشتری )از قبیل بوریا برای خشک کردن کشمش( جهت انجام پروسس درست کشمش ندارند. زنان تولید کننده بادام نیز اینرا میدانند که مؽز بادام با کیفیت پائین ویا متوسط به قیمت باال به فروش میرسد ولی با وجود این آنها ابزار درست در اختیار ندارند تا پوست بادام را طوری از آن جدا کنند که به مؽز آن آسیب نرسد. محدودیت ویا نبود معلومات در مورد بازار. زنان در مورد بازار نرخ ها انواع با ارزش محصوالت حفظ الصحه ویا کیفیت معلومات اندک داشته ویا هیچ معلوماتی ندارند مگر اینکه اعضای ذکور خانواده به آنها معلوماتی ارائه نمایند. دلیل آن این است که فعالین اصلی زنجیره ارزش از قبیل تامین کنندگان مواد اولیه و دالل ها/تاجران روستائی اؼلب مرد ها میباشند که زنان اجازه معامله رو در رو با آنها را ندارند. اکثر دهاقین در فروش محصوالت خود قویا وابسته به دالل ها ویا تاجران روستائی میباشند به همین دلیل مردان نیز در مورد انواع پرفروش محصوالت شرایط کیفیت ویا نرخ های مروج محصوالت خود در بازار های شهری مانند کابل معلومات اندکی دارند. دسترسی محدود به بازار. اکثر زنان روستائی به بازار های محلی دسترسی محدود داشته ویا هیچ نوع دسترسی ندارند زیرا نورم های اجتماعی و فرهنگی به آنان اجازه نمی دهد تا به تنهائی سفر کنند ویا با دکان داران ذکور معامله کنند. دسترسی ضعیؾ زنان به ترانسپورت عامه و نیاز آنها به همراهی توسط مردان روی فروش زعفران توسط انجمن زنان تولید کننده در ولسوالی نسبتا سنتی پشتون زرؼون نسبت به انجمن زنان در ولسوالی ؼوریان تاثیرات منفی زیادی دارد. زیربناهای فزیکی افؽانستان هنوز هم ضعیؾ بوده و عالوه برآن اکثریت دهاقین وسایط ترانسپورتی محدودی جهت رفتن به نزدیکترین بازار ها دارند. مردان اکثرا یک ویا دو خریطه )بیشتر از 51 کیلوگرامی( انگور تازه کشمش ویا بادام را به نزدیک ترین مارکیت حمل میکنند. به علت همین مشکالت از ناحیه ترانسپورت در روستاها دهاقین کوچک مجبور اند در وقت فروشات به دالل ها ویا تاجران روستائی که وسایط ترانسپورتی خود را در اختیار داشته و نظر به تقاضای بازار به قریه جات سفر میکنند اتکا نمایند. دهاقین به این گونه تاجران دسترسی اندکی داشته و نسبت به اینکه خودشان محصوالت را به بازار برده و مستقیما به فروش برسانند قدرت معامله تجارتی نیز در وضعیت ضعیفی قرار دارند.. عدم موجودیت خدمات مناسب مالی. عالوه بر اندک بودن تعداد مسئولین قرضه دهنده از طبقه اناث قرضه هائیکه از جانب نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک پرداخته میشود اکثرا مستلزم تضمین و وثیقه میباشد. مردان معموال مالک زمین میباشند که این امر سبب میشود تا زنان بدون حمایت اعضای ذکور خانواده به محصوالت زراعتی دسترسی بسیار محدود داشته و یا هیچ دسترسی به آن نداشته باشند. عالوه برآن علی الرؼم ظهور نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک و بانک های تجارتی در مراکز شهری خدمات مالی مناسب که 34 با احکام شریعت اسالمی )که تصریح میکند که در برابر قرض نباید سود گرفته شود( سازگار بوده و در 35 مناطق روستائی قابل دسترس باشد ویا قرضه های زراعتی اعطا نمایند بسیار اندک است ویا معامالت سپرده های پولی براساس سود جهت کسب معلومات بیشتر به گریس و پیلگرینی Pellgrini( )Grais & مراجعه شود )2116( 35 افؽانستان در جریان تقریبا 21 سال جنگ داخلی هیچ نوع سکتور مالی نداشت. اینک که نهاد های مالی قرضه های کوچک و تعداد محدودی از بانک های تجارتی انواع مختلؾ قرضه ها به افراد گروپ ها و تشبثات کوچک و متوسط تجارتی پیش کش میکنند چالش های عمده مطابقت این قرضه ها با احکام شرعی و بهتر ساختن موجودیت این گونه خدمات مالی در مناطق روستائی کشور میباشد. پروسس کننده گان عمده فروشان و صادر کننده گان معموال با پول نقد معامله کرده و قرضه های ؼیر رسمی و مبتنی بر اعتماد متقابل ارائه میدارند. در جریان مصاحبه این اشخاص عالوه بر ابراز نگرانی در مورد مطابقت این گونه خدمات مالی با احکام شرعی بیان داشتند که گرفتن اینگونه قرضه ها یک پروسه پیچیده و بیوروکراسی یا کاؼذ پرانی بسیار طوالنی دارد.انوع مختلؾ تضمین و وثیقه الزم است و میزان سود نیز بین 05 الی 21 فیصد میباشد. دسترسی دشوار به مناطق روستائی یک چالش دیگر است: مسافرت مصافت های دور برای مشتریان پرهزینه بوده خطرات سرقت و نا امنی بسیار باال بوده و برای نهاد های قرضه های کوچک

39 54. فرصت های زنان در این سه زنجیره ارزش. به منظور توانمند ساختن زنان تولید کننده در ارتقا به سطوح باال تر در زنیجره ارزش محصوالت صادراتی کلیدی الزم است تا مودل ارائه خدمات توسط زنان برای زنان از تولید کننده به عمده فروش/پروسس کننده/صادر کننده ایجاد گردد. انجمن افتخار افؽان دارای زنان فروشنده میباشد که به حیث تامین کنندگان مواده اولیه ویا تاجران فعالیت میکنند. این زنان محصوالت کشمش و بادام را مستقیما از زنان تولید کننده خریداری کرده به آنها ابزار اولیه از قبیل بوریا برای خشک کردن کشمش فراهم نموده و ظرفیت کنترول کیفیت را تقویت میکنند. همینگونه موسسه MEDA با زنان تولید کننده در بخش ایجاد و تصاحب زنجیره های ارزش سبزیجات از طریق تشکیل گروپ های زنان تولید کننده ارائه خدمات ترویج حمایت از زنان فروشنده در افزایش ارزش و بازار یابی محصوالت و تامین ارتباط زنان با نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک کار نموده است. )چوکات 5;3( (TTGG) :Through the Garden Gate پروژۀ که زنان را در چوکات ۳.۵: پروژۀ تحت نام از طریق دروازۀ باغ زنجیره ارزش سبزیجات بسیج میکند. پروژۀ TTGG بیش از 2311 زن را در نه قریه والیت پروان در تولید پروسس بسته بندی و فروش سبزیجات در قریه جات و مراکز والیتی کمک میکند. از سال 2117 زمانیکه موسسه MEDA این پروژه را آؼاز نمود تا اکنون عواید این فعالیت ها بطور چشمگیری افزایش یافته است. طبق گفته های زنان آنها ساالنه مبلػ 781 دالر امریکائی از این منبع جدید معیشتی عواید بدست می آورند. کمک های موسسه MEDA شامل موارد ذیل میشود: بسیج اجتماعی خدمات ترویج کمک در بخش بازار یابی و برنامه های افزایش ارزش تامین ارتباط با تامین کنندگان مواد اولیه و نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک. در همکاری با پوهنتون کابل تسهیل کنندگان محلی که توسط شورای تجارت زنان افؽان شناسائی گردیده اند گروپ های زنان تولید کننده را که هر کدام عضو دارد تشکیل میدهند. این گروپ ها عالوه بر یاد گیری از روش مکاتب ساحوی دهاقین سپرده های بانکی و قرضه های مشترک را تسهیل میکنند. این گروپ ها یک ویا دو نفر زن متشبث معموال زارعین پیشقدم را انتخاب میکنند تا آموزش های بیشتری در بخش های ذیل کسب نمایند: آموزش در بخش مهارت های تولیدی و تجارتی از جمله بازار یابی مدیریت تجهیزات و زیربناها به منظور افزایش ارزش محصوالت ویا فعالیت های بیشتر تجارتی )از قبیل راه اندازی و اداره گلخانه ها تاسیسات انبار های زیر زمینی ویا تجهیزات خشک کننده و یا ایفای نقش نمایندگان فروش برای یک تعداد از زارعین زن(. موسسه MEDA به منظور ایجاد زیربناهای ارزش افزا برای یک تعداد از زنان متشبث کمک های مالی همسان را تامین کرده است. موسسه MEDA رابطه بین زنان برای زنان که قرضه های انفرادی و گروپی ( چهار تا پنج زن( برای زنان را تامین میکند فراهم میکند. زنانیکه به قرضه جهت تامین مواد اولیه نیاز داشته باشند در داخل انجمن گروپ ها را تشکیل داده و بشکل گروپی قرضه میگیرند. آنها قبل از حاصل برداری در بازپرداخت قرضه خود مدت دو تا سه ماه دوره مهلت دارند که در این دوره هیچ نوع سودی در برابر قرضه نمی پردازند. تسهیل کنندگان محلی مقیم در قریه پول را از زنانیکه به حیث نمایندگان قرضه از جانب نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک کار میکنند جمع آوری میکنند. منبع: MEDA 55. در سطح تولید کنندگان ارائه خدمات توسط زنان برای زنان را میتوان از طریق بسیج ساختن گروپ های زنان تولید کننده ارائه خدمات ترویج در مورد فعالیت های بعد از برداشت حاصالت و کنترول کیفیت محصوالت 36 آموزش زنان نیمه مسلکی به منظور توسعه خدمات در روستاها تامین دسترسی زنان به قرضه از طریق تامین ارتباط رسیدن به مردم روستائی پرهزینه میباشد. عالوه برآن بسیاری از خانواده های روستائی هیچ تجربه در اداره کردن قرضه ویا پس انداز به خصوص با یک نهاد مالی ندارند. 36 اشخاص نیمه مسلکی اکثرا تا سطح حرفوی آموزش داده میشوند تا اشخاص مسلکی را در ساحات مشخص تعلیم و تربیه زراعت ساینس حقوق ویا صحت کمک نمایند. این اشخاص تا مرحله سطوح مسلکی با باالترین شایستگی آموزش داده نشده ویا جواز فعالیت در این سطح را ندارند ولی آنها میتوانند کار هائی را که ایجاب دانش قوی در آن رشته را نماید انجام دهند ویا حتی بطور مستقالنه و 39

40 بین زنان و نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک و استفاده از تکنالوژی معلوماتی در بازاریابی این موضوعات در ذیل آمده است: تسهیل نمود. تفصیل بسیج کردن انجمن های زنان تولید کننده. گروپ های زنان تولید کننده توسط موسسات داکار MEDA پروژه باؼداری و مالداری )HLP( و سایر پروژه هائیکه توسط مراجع تمویل کننده تمویل میشوند در حال شکل گیری است. گروپ های زنان تولید کننده نقطه آؼازین اصلی در ارائه خدمات توسط زنان برای زنان در بخش ه یا ذیل میباشد: )0( خدمات ترویج از جمله در رابطه حاصلبرداری و فعالیت های بعد از حاصل برداری توسط فراهم کنندگان خدمات ترویج از طبقه اناث )2( قرضه )که توسط مسئولین ویا نماینده گان قرضه از طبقه اناث تامین میشود( و )3( تامین مواد اولیه و ارتباط با بازار )از طریق زنان تاجر ویا فروشنده در سطح روستا ها(. گروپ های زنان تولید کننده با بعضی کمک های مالی میتوانند فعالیت های جمع آوری از قبیل ایجاد مراکز جمع آوری کشمش و بادام را انجام بدهند ویا روی آن سرمایه گزاری کنند. این گونه مراکز برای زنان تولید کننده ساحه مخصوص و در عین حال قابل دسترس را فراهم خواهد کرد تا در آنجا انگور تازه را دسته بندی درجه بندی و بسته بندی نموده و در آن زمینه آموزش زنان از زنان در خصوص کنترول کیفیت محصوالت مساعد گردد. ارائه خدمات ترویج در مورد فعالیت های بعد از برداشت محصوالت و کنترول کیفیت. آموزش زنان تولید کننده در رابطه به فعالیت های بعد از برداشت محصوالت و کنترول کیفیت منجمله حفظ الصحه و نظافت روش هائی از قبیل خشک کردن انگور )با استفاده از بوریا ویا سایر تکنالوژی ها مثل دستگاه های خشک کن آفتابی( دسته بندی و درجه بندی حائز اهمیت میباشد. در مزارع کوچک زنان در حاصل برداری و بسته بندی انگور نیز سهیم میباشند. مهارت هائیکه زنان میتوانند آنرا آموخته و در سطح خانه از آن استفاده نمایند شامل دسته بندی درجه بندی نگهداری )مثال در زیر خیمه( و بسته بندی )مثال در کریت ها( مناسب به منظور کاهش وارد شدن خساره به محصوالت در جریان حمل ونقل میشود. تربیه زنان نیمه مسلکی به منظور توسعه خدمات در روستاها. چون دسترسی به ساحات دور افتاده روستائی کمتر بوده و در این ساحات تعداد محدودی از زنان فراهم کننده خدمات ترویج موجود میباشند تربیه زنان نیمه مسلکی در این روستاها میتواند دسترسی زنان تولید کننده به خدمات ترویج را تامین کند. پروژه باؼداری و مالداری )HLP( زنان آموزگار زارع را در گروپ هایشان کمک میکند در حالیکه موسسه داکار در انجمن های زنان تولید کننده سوپروایزران را اموزش داده تا آنها در بخش پروسس محصوالت بعد از برداشت آن به زنان مشورت دهند. الزم است تا مهارت ها و ظرفیت های آنها بیشتر تقویت گردد تا وظایؾ اشخاص نیمه مسلکی را انجام داده بتوانند. تسهیل دسترسی زنان به قرضه از طریق تامین ارتباط آنها با نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک.)MFI( گروپ های تولید کننده به زنان فرصت آنرا میدهند تا تضمین های الزم جهت دریافت قرضه را ایجاد نمایند. حدود 41 فیصد گروپ های زنان تولید کننده که از جانب پروژه باؼداری و مالداری حمایت میشوند صندوق های پس انداز برای خود ایجاد نموده اند که حد اوسط سپرده های پولی در این صندوق ها در هر گروپ تخمینا مبلػ 8111 افؽانی میباشد. چهارده گروپ زنان تولید کننده در دو والیت شمالی از نهاد های فراهم کننده قرضه 37 های کوچک مبلػ 04;0 میلیون افؽانی )تخمینا دالر امریکائی( قرضه گرفته اند. نهاد های فراهم کننده قرضه های کوچک و سکتور مالی در کل باید دسترسی زنان به امکانات مالی را تامین کرده و همچنان تولیدات و خدمات مشخص را برای زنان جهت حمایت و تقویت فعالیت های زراعتی آنان عرضه نمایند. تالش ها جهت اعطای قرضه برای زنان به منظور تقویت فعالیت های ارزش افزای آنها در سطح پروسس محصوالت باید بدون نظارت مسقیم یک شخص مسلکی فعالیت نمایند. بعضی از بست های نیمه مسلکی ایجاب امتحانات و تصدیقنامه های مشخص در آن رشته را مینمایند در حالیکه بست های دیگر نیمه مسلکی صرؾ ایجاب داشتن یک سطح معین دانش و آگاهی را میکند. 37 موسسه خدمات مالی آریانا یکی از محدود نهاد های قرضه های کوچک میباشد که برای زنان قرضه های زراعتی اعطا کرده و عالقمند به حمایت از فعالیت های بعد از برداشت حاصالت میباشد. شورای جهانی اتحادیه های قرضه )WOCCU( موسسه پیشگام در سیستم اتحادیه های جهانی قرضه بوده و از ایجاد اتحادیه های قرضه در افؽانستان حمایت میکند. بر خالؾ بانک ها و نهاد های قرضه های کوچک اتحادیه های قرضه توسط اعضای اتحادیه تاسیس شده و متعلق به آنها میباشد. صرؾ اعضای که باالی اتحادیه حق مالکیت دارند میتوانند به خدمات پس انداز و قرضه که توسط هریک از این اتحادیه های قرضه عرضه میشود دسترسی داشته باشد. 41

41 38 طوری طراحی شود که با تجربه زنان در بخش تجارت سازگاری داشته باشد. افزایش تعداد مسئولین قرضه دهنده از طبقه اناث نیز به زنان کمک خواهد کرد تا به خدمات اساسی مالی دسترسی بهتر داشته باشند که این امر به نوبه خود به آنها در امر بهتر ساختن روش ها و سودمندی فعالیت های شان مفید واقع خواهد شد. استفاده از تکنالوژی معلوماتی در بازاریابی. در زنجیره های ارزش که در اینجا روی آن تحقیق صورت گرفت زنان به ندرت در بخش بازاریابی سهیم اند. تجارب در کشور های همسایه نشان میدهد که دهاقین میتوانند با استفاده از تکنالوژی معلوماتی و مخابراتی از قبیل تیلفون های سیار و پیام های کوتاه در رابطه به نرخ بازار خدمات ترویج موجودیت مواد اولیه و سایر موضوعات مفید برای آنها معلومات بدست آورند. هرچند در بسیاری از جوامع استفاده از ماشین آالت تجارت و ترانسپورت تحت سیطره مردان قرار دارد ولی تکنالوژی معلوماتی هنوز متعلق به یک جنسیت خاص نبوده و بنابرین زنان تولید کننده و فراهم کنندگان خدمات از طبقه اناث میتوانند از این تکنالوژی بدون مواجه شدن با نورم های اجتماعی استفاده نمایند. 56. بعضی از این توصیه ها با دو انجمن زنان تولید کننده زعفران در والیت هرات آزمایش گردید. موسسه داکار تطبیق فعالیت های ذیل را تمویل نمود: )الؾ( همایش انکشاؾ زنجیره ارزش زعفران )ب( اعطای کمک های مالی کوچک به منظور بهبود فعالیت های بعد از برداشت محصوالت )ج( تهیه و ترتیب کتاب رهنما در مورد کنترول کیفیت و اعاده مصارؾ )د( تعیین سوپروایزران زن جهت ارائه مشورت های ترویج. در چوکات 6;3 در مورد این برنامه معلومات مفصل ارائه شده است معموال زنان در بخش تجارت حدود 7 الی 8 سال تجربه کاری دارند در حالیکه مردان حدود 31 تجربه کاری در این بخش دارند. زنان در بورد اتاق های تجارت و صنایع افؽانستان بیان داشتند که نهاد های قرضه های کوچک باید به منظور ایجاد تشبسات کوچک و متوسط زنان بسته های انعطاؾ پذیری عرضه بدارد که مدت مهلت آن 5 الی 6 ماه بوده و مدت برای باز پرداخت قرضه نیز بیشتر از 6 02 ماه باشد.

42 چوکات ۳.۶: توسعه زنجیره ارزش زعفران با زنان تولید کننده یک پروژه آزمایشی به منظور تقویت زنجیره ارزش زعفران افؽانستان بعضی از پیشنهادات این تحقیق را به منظور کمک با زنان تولید کننده جهت ارتقا به سطوح باال تر زنجیره ارزش تطبیق نمود. این پروژه آزمایشی به همکاری کمیته همکاری های دنمارک با مهاجرین افؽان )DACAAR( همایش زنجیره ارزش زعفران را راه اندازی نمود که دست اندرکاران اصلی در زنجیره ارزش زعفران در والیت هرات را گرد هم آورد. اشتراک کنندگان این همایش متشکل از زنان تولید کننده نمایندگان نهاد های دولتی در سطح والیت موسسات کمک کننده و سکتور خصوصی می شد. آنها روی موضوعات ذیل بحث نمودند: )0( احتمال اعطای نقش کارمندان ترویج محلی ویا اشخاص نیمه مسلکی برای زنان فارغ صنوؾ دوازدهم )2( تسهیل روند کنترول کیفیت و آموزش زنان از زنان با روش های آموزش بصری )3( تقویت تحقیق و توسعه در پوهنتون هرات از جمله تهیه و ترتیب نصاب تعلیمی در مورد زعفران و )4( توسعه سکتور فرعی زعفران با استفاده از این همایش جهت تشریک آگاهی در بین دست اندرکاران اصلی. با استفاده از کمک مالی 3411 دالری برای هر انجمن زنان دستگاه های خشک کن بسته های کوچک برای بازار یابی و دستکش های پالستیکی و سایر اشیای مصرفی خریداری نمودند تا پروسس زعفران بشکل صحی و با رعایت حفظ الصحه انجام شود. موسسه داکار در رابطه به فعالیت های بعد از برداشت محصول مواد آموزشی بصری و کتاب رهنمای عملیاتی را ترتیب نمود. آنها 251 زن را در بخش کنترول کیفیت و دو نفر زن را به حیث سوپروایزر جهت ارائه مشورت های ترویج آموزش دادند. انجمن ها موضوع حق الزحمه در برابر استفاده از دستگاه های خشک کن و بسته بندی را نیز مطرح نمودند. در نتیجه 22 کیلوگرام زعفران توسط دو انجمن زنان تولید گردید که دو برابر محصول سال 2119 میباشد. نرخ فروش در یک گروپ 51 فیصد و در گروپ دیگر 018 فیصد افزایش یافت. انتظار میرود نرخ فروش از این هم باالتر برود زیرا زنان در نظر دارند زعفران را در خارج از فصل کشت آن در اواسط سال 2100 به فروش برسانند. این انجمن ها مبلػ افؽانی )تخمینا 2011 دالر امریکائی( عواید بدست آوردند و در نظر دارند تا یک دستگاه دیگر نیز خریداری کنند. در حالیکه زنان سوپروایزر زمینه کنترول کیفیت را مساعد نمودند یک نفر سوپروایزر میتوانست با 21 الی 31 نفر تولید کننده کار نماید. منبع: داکار )DACAAR( 57. در سطح عمده فروشی/پروسس تعدادی از زنان به حیث تاجران روستائی دالالن و پروسس کنندگان در زنجیره ارزش کشمش بادام و زعفران عرض وجود نموده اند. انجمن افتخار افؽان )APA( روی ایجاد یک مودل نو ظهور ارائه خدمات توسط زنان برای زنان کار میکند. دسترسی به بازار از طریق نماینده های فروش از طبقه اناث. نقش دالالن تاجران روستائی و تامین کنندگان مواد اولیه معموال با هم مرتبط میباشد. اگرچه تعداد بسیاری اندکی از زنان به حیث تاجر/دالل کار میکنند بسیاری از اشتراک کنندگان این مطالعه بیان داشتند که برای زنان فرصت ایفای سهم بزرگتر درین راستا وجود دارد. زنان سوپروایزر در مراکز پروسس ویا مندوی ها هم اکنون نقش بارز را در کنترول کیفیت کشمش بادام و زعفران ایفا مینمایند. همچنان آنها میتوانند زنان تولید کننده روستائی را نیز آموزش دهند تا به سطح قابل قبول کیفیت دست یابند. ایجاد مراکز پروسس متعلق به زنان. در مناطق شهری و نیمه شهری زنان در بخش پروسس قویا دخیل میباشند. سرمایه گزاری در این سطح میتواند روی موقؾ زنان در زنجیره ارزش تاثیرات چشمگیری داشته باشد. این گونه سرمایه گزاری ها باید توأم با برنامه های آموزشی تجارتی برای زنان در بخش راه اندازی و اداره اینگونه مراکز باشد. 42

43 ۳.۵ نتیجه گیری: تقویت ارائه خدمات توسط زنان برای زنان 58. زنان نقش کلیدی را در حاصل برداری و فعالیت های بعد از حاصل برداری در زنجیره های ارزش انگور/کشمش بادام و زعفران ایفا میکنند. زنان روستائی در باغ های فامیلی ویا خانه های خود میوه جات را خشک و/یا بسته بندی میکنند ولی در مورد کنترول کیفیت و به خصوص در مورد بهداشت و حفظ الصحه هیچ آگاهی ندارند. اگرچه آنها در مورد افزایش ارزش به محصوالت بعضی معلومات دارند ولی تجهیزات مناسب از قبیل بوریا ویا ابزار پاک کاری میوه جات را در اختیار ندارند. در سطوح باالتر زنجیره ارزش تعداد بسیار اندک زنان فعالیت داشته ویا هیچ زنی در آن فعالیت ندارد به استثنای زنان کارگر شهری که توسط مراکز پروسس ویا عمده فروشان در بدل معاش روزانه 011 الی 211 افؽانی )ویا 011 افؽانی در بدل پروسس 51 کیلوگرام( استخدام میشوند. مانع عمده فرا راه زنان تولید کننده مجموعه از نورم های اجتماعی و فرهنگی میباشد که به آنها اجازه معامله رو در رو بامردان سفر به تنهائی ویا مالکیت زمین را نمی دهد. این امر دسترسی زنان به خدمات مختلؾ از قبیل خدمات ترویج معلومات در مورد بازار بازار یابی و قرضه را محدود میسازد. 59. بنابرین تقویت ارائه خدمات توسط زنان برای زنان بسیار حیاتی میباشد که این امر به زنان روستائی کمک میکند تا به خدمات مختلؾ از جمله خدمات ترویج کنترول کیفیت بازار یابی و قرضه ها دسترسی داشته باشند. زنان تولید کننده را میتوان بسیج نمود تا گروپ های تولید کننده را ایجاد نمایند که این گروپ ها میتوانند نقطه آؼاز برای فراهم کنندگان خدمات از طبقه اناث از جمله کارمندان خدمات ترویج تاجران در سطح قریه جات ویا نمایندگان فروش و مسئولین قرضه دهنده باشد. کنترول کیفیت در فعالیت های بعد از حاصل برداری باید توسط کارکنان خدمات ترویج و نمایندگان فروش تقویت گردد. به منظور کسب اطمینان از دستیابی به ساحات روستائی الزم است تا برنامه هائی جهت تربیه زنان نیمه مسلکی در سطح گروپ ها ویا قریه ها ایجاد گردد که این زنان بعدا میتوانند ارتباط بین خدمات را تامین نمایند. 43

44 فصل چهارم پیشنهادات پالیسی 61. زنان نقش کلیدی را در پروسس محصوالت هنگام برداشت و پس از برداشت محصوالت در زنجیره ارزش انگور کشمش بادام و زعفران ایفا می نمایند. محدودیت های عمده در سر راه زنان تولید کننده در صعود در این زنجیره ها وجود دارند همانا معیار های اجتماعی و فرهنگی است که مانع آن می شود تا زنان با مردان درتماس بوده به تنهایی سفر نموده و یا مالک زمین گردند. پس برای زنان روستائی تولید کننده نهایت مهم است تا از ارائه خدمات زنان به زنان علی الخصوص در قسمت ترویج در رابطه به کنترول کیفیت مستفید شوند. پروسس پس از برداشت محصوالت کمترین دستمزد را دارا می باشد )بدون پرداخت بوده و یا تا 211 افؽانی در روز می باشد( و مردان را که فرصت های شؽلی بهتری در اختیار دارند )مثال 411 افؽانی در روز هنگام برداشت بسته بندی و بار گیری محصوالت انگور تازه( کمتر جلب می نماید. نیاز است تا زنان در این مرحله از زنجیره ارزش مسوإلیت را به عهده بگیرند زیرا سهم گیری بعدی آنان را در مراحل بعدی زنجیره ارزش تسهیل می نماید و آنان می توانند منحیث فروشندگان در سطح قریه و احتماال پروسس کنندگان پرچون فروشان یا صادر کنندگان سهم داشته باشند. رشد فرصت ها برای زنان تولید کننده پیشنهادات پالیسی ذیل از موقؾ بهتر زنان در زنجیره های ارزش باؼداری حمایت می نماید: ۱.۴.60 کاری که سهم گیری زنان را بیشتر می سازد. وزارت زراعت آبیاری و مالداری باید پالن 62. تهیه و ترتیب پالن های کاری زنجیره ارزش را در قسمت محصوالت باؼداری صادراتی عمده منجمله انگور کشمش بادام و زعفران تهیه های این پالن ها باید در مشوره با همه دست اندرکاران مانند زنان تولید کننده سایر فعالین عمده زنجیره ارزش سکتور نماید. تهیه شود. به کارگذاران صادقی از خصوصی وزارتخانه ها و ادارات ذیربط مإسسات ؼیر حکومتی و تمویل کنندگان جمله مإسسات ؼیر حکومتی فعال در عرصه زنجیره ارزش نیاز است تا این پالن ها را انکشاؾ داده و تطبیق نمایند. کارگذاران متذکره همچنان باید از تؤثیر بر جوانب مختلؾ خانواده ها و نیز افزایش درآمد خانواده ها نظارت نماید. 63. جهت حمایت از پالن های کاری وزارت زراعت آبیاری و مالداری باید استراتیژی بازار یابی را برای هر محصول ایجاد نماید تا به بازار های عمده منطقوی و بین المللی دستیابی حاصل شود. استراتیژی فوق الذکر کمک می 39 نماید تا معیار های کیفیت و مقررات مربوط به اخذ سرتفیکیت مشخص گردند. الزم است تا این استراتیژی در هماهنگی با ادارات حمایت از صادرات مانند اداره انکشاؾ صادرات افؽانستان و اتاق های تجارت و صنایع افؽانستان صورت گیرد. 64. پشتیبانی از بسیج نمودن گروپ های زنان تولید کننده و ادغام آنان با گروپ های مردان در سطح ولسوالی ها. برای تشکیل گروپ های تولید کننده شورای های انکشافی محلی ) CDC (که تحت برنامه همبستگی ملی ایجاد گردیده اند باید منحیث نقطه ورودی عمل نموده و میکانیزم اداره را از طریق حصول اطمینان از شفافیت و حسابدهی روند انتخاب و مدیریت گروپ های تولید کنندگان فراهم نماید. دانش و ظرفیت بشری اعضای شورای انکشافی محلی )بطور مثال در بخش های مدیریت پروژه حسابداری و تدارکات( می تواند گروپ های تولید کنندگان را در عهده دار شدن فعالیت های معین همکاری نماید افؽانستان دارای 07 البراتوار برای اعطای سرتفیکیت دارد اما هیچ کدام آن در حال حاضر فعال نمی باشند به شمول البراتوار زعفران که در والیت هرات موجود است. کمیته دنمارکی کمک به مهاجرین افؽان DACAAR آن البراتوار را فعال نموده و سه تن را در بخش گواهی نامه زعفران آموزش داد ولی هنوز هم نیاز دارد تا توسط کمیته دنمارکی کمک به مهاجرین افؽان حمایت گردد تا فعالیت آن آؼاز گردد. نیاز است تا وزارت زراعت آبیاری و مالداری این البراتوار را نگهداری نموده و افراد آموزش دیده را حفظ نماید. اصدار گواهی نامه باید در همکاری با اداره ملی معیاری سازی افؽانستان صورت گیرد. اداره ملی معیاری سازی افؽانستان توسط وزارت تجارت جدیدا تؤسیس گردیده که به سازمان بین المللی معیاری سازی تعلق می گیرد.

45 65. ادؼام گروپ های تولید کننده مردان و زنان در کلستر ه یا در سطح ولسوالی نه تنها به اقتصاد آنان از طریق جلب خریداران و تجار مثمر واقع می گردد بلکه دسترسی آن زنانی را به بازار توسعه می دهد که مردان خانوانده آنان نیز در گروپ مردان تولید کننده سهم دارند )طور مثال در قسمت زنجیره ارزش زعفران(. تجارب جهانی نشان می دهد که با تشویق زنان در به عهده گرفتن مسئولیت برداشتن حاصالت و پروسه پس از برداشتن حاصالت فرصت های ایجاد می گردد که در آن دسته ها می توانند محصوالت خویش را به خریداران بین المللی عرضه نمایند چنین خریداران بین المللی مایل اند تا قیمت خوبی به محصوالت که ارزش آن از طریق سهم گیری زنان بیشتر می گردد بپردازند )در کشور گانا گروپ های زنان تولید کننده "ام" با اینگونه خریداران بین المللی در ارتباط بوده اند(. 66. بهبود بخشیدن به دسترسی به دهات از طریق انکشاف گروه های نیمه مسلکی زنان. وزارت زراعت آبیاری و مالداری می تواند در ایجاد گروه هائی از زنان نیمه مسلکی در سطح دسته ها یا ولسوالی از طریق آموزش به زنان فارغ صنؾ دوازدهم و با استفاده از ظرفیت های موجوده زنان که قبال در زنجیره ارزش فعالیت می نمایند مانند زنان آموزگار باؼداری یا سوپروایزران کمک کند. عالوه بر فراهم نمودن خدمات دسترسی این زنان نیمه مسلکی می توانند بشکل نقطه ورودی برای ارائه خدمات نقش ایفا نمایند. آنان می توانند با )الؾ( تسهیل تشکیل گروپ ها و امور حسابداری مانند پس انداز و اعتبار مالی ویا در )ب( تؤمین ارتباطات با مإسسات فراهم کننده قرضه های کوچک نقش مهم داشته باشند. با پیروی از روش های مناسبی که توسط پروژه های انکشاؾ معیشت در بخش های دیگری از آسیای جنوبی شناسائی گردیده امکان آن وجود دارد که مإسسات ؼیر حکومتی این کارکنان نیمه مسلکی را استخدام نمایند و یا اینکه آنان بتوانند برای گروپ ها و مإسسات تولیدی در بدل مزد کار نمایند. گزینه دوم بخش کنترول کیفیت را از موسسات ؼیر دولتی به خود تولید کنندگان انتقال میدهد که بدینگونه از پایداری این فعالیت حصول اطمینان خواهد شد. 67. ایجاد یک برنامه آموزشی برای زنانیکه منحیث فراهم کنندگان خدمات ترویج کار می نمایند. الزم است تا وزارت زراعت آبیاری و مالداری در همکاری با وزارت های تعلیم و تربیه و تحصیالت عالی برنامه های آموزشی ترویج ایجاد نماید. این برنامه برای زنانیکه در بخش ترویج کار میکنند دانش فعلی را خصوصا در قسمت برداشتن محصوالت فعالیت های پس از برداشتن محصوالت کنترول کیفیت و اطالعات در مورد بازار فراهم خواهد نمود. باید برنامه دیگری نیز برای زنان نیمه مسلکی که به آموزش تخنیکی کمتر ولی آموزش نحوه تدریس بیشتر در رابطه به زنجیره ارزش نیاز دارند ایجاد شود. این برنامه ها در عین حال می توانند فرصت خوبی برای باز آموزی منظم به همه کارکنان نیمه مسلکی باشند. برنامه ملی توسعه مهارت ها NSDP می تواند در ایجاد یک برنامه تصدیق دهی کمک نموده و آموزگاران درین بخش را شناسائی نماید. دانشکده های زراعت در دانشگاه های والیات کابل بلخ و هرات می توانند نصاب تحصیلی شان را توسعه داده و این برنامه ها را برای کارکنان بخش ترویج و افراد نیمه مسلکی دایر نمایند. پیشنهاد می گردد تا وزارت زراعت آبیاری و مالداری از این دانشگاه ها در قسمت تحقیقات و انکشاؾ زنجیره ارزش انگور کشمش بادام و زعفران کمک نماید. 68. بهبود زیربنا های جاده های روستائی جهت بهبود دسترسی زنان ارائه کننده خدمات به روستا ها. زیربنا های عامه تخریب شده مخصوصا در قسمت راه های اتصالی به دهات یکی از جمله مشکالت عمده می باشد که توانمندی زنان ارائه کننده خدمات منجمله کارکنان بخش ترویج تجار در سطح قریه ها یا فروشندگان را از دسترسی به زنان تولید کننده متؤثر می سازد. پروژه ملی دسترسی اضطراری به دهات که توسط بانک جهانی تمویل می گردد در قسمت بهبود جاده های درجه سوم کار می نماید تا دسترسی را به دهات بهتر و بیشتر سازد. با آن هم به سرمایه گذاری بیشتری نیاز می باشد تا راه ها به مزارع و فارم ها نیز ترمیم گردند الزم است وزارت زراعت آبیاری و مالداری و سایر وزارت های کلیدی 41 بدیل هائی برای حل این مشکالت را جستجو نمایند. برای اعمار جاده های ارتباطی به توسل به راهکار هب Hub Approach نیاز می باشد. اقدام بهتر دیگر این است تا با فعالین زنجیره ارزش مشوره صورت گیرد طور مثال می توان میتود هب مبدأ و مقصد حجم ترافیک در امتداد جاده ها از مرکز به اطراؾ و بر عکس آن وسایط ترانسپورتی موجود و کیفیت زیربنا ها را مورد تحلیل قرار می دهد تا دسترسی به راه ها و مسیر ها را بهبود بخشیده و تولیدات بتوانند به شبکات رسمی تجاری منطقوی و جهانی داخل گردند. از این شیوه وقتی استفاده می گردد که نفوس وسیعا در مناطق طور متفرق پخش بوده فعالیت های اقتصادی در میزان کم وجود داشته و فاصله میان خانواده ها و نکات ارائه خدمات طور قابل مالحظه زیاد باشد که همه این شرایط در مناطق روستایی افؽانستان وجود دارند. )هوی سال 2101 میالدی(.

46 با پروسس کنندگان در مورد محالت مناسب برای دسترسی به محصوالت خام یا پروسس شده صحبت و مشوره نمود. به این شکل می توان سرمایه گذاری را در مناسب ترین موقعیت های اقتصادی جهت داد. 69. فراهم نمودن قرضه های بال عوض برای نو آوری در قسمت زنجیره ارزش. باید یک مرکز اعطای قرضه ها به گروپ های زنان تولید کننده زنان ارائه کننده خدمات در کلستر ها و یا شرکت های پروسس کننده که مالکیت آن به زنان بر می گردد ایجاد شود. این اقدام در پیوند با نو آوری و ایجاد تجارت خواهد بود تا زنجیره ارزش محصوالت عمده باؼداری صادراتی افؽانستان را تشویق نماید. اعطای قرضه به گروپ های زنان تولید کننده زمینه دسترسی به ابزار الزم برای رشد ارزش محصوالت و زیربنا ها بورس های تحصیلی به زنان فراهم کننده خدمات داد و ستد میان زنان از طریق بازدید های دوجانبه اشتراک زنان در نمایشگاه های منطقوی یا بین المللی یا ترویج بازاریابی که در کشور بنگله 40 دیش با زنان تولید کننده مسلمان موفقانه تطبیق شده بود مساعد میسازد.. وزارت زراعت آبیاری و مالداری می تواند مدیریت مرکز قرضه دهی را در همکاری با سایر وزارتخانه های کلیدی به مثابه تالش در جهت ادؼام جندر بدست گیرد. هنگام منظور نمودن قرضه ها وزارت زراعت آبیاری و مالداری و سایر وزارتخانه های کلیدی باید اطمینان حاصل نمایند که فعالیت های تمویل شده با این قرضه ها مخصوصا آن فعالیت های که در بر گیرنده برنامه های آموزشی برای ترویج و ایجاد کار می باشد تطبیق گردیده و دوامدار باشند. از آنجائیکه میزان دسترسی به این قرضه ها محدود خواهد بود الزم است تا وزارت زراعت آبیاری و مالداری امکان جلب همکاری ها را از جانب سایر پروژه ها منجمله پروژه انکشاؾ تصدی دهات افؽانستان که مربوط وزارت احیاء و انکشاؾ دهات می گردد فراهم نماید )برنامه انکشاؾ تصدی 42 های روستایی افؽانستان )AREDP. 71. استفاده از تکنالوژی معلوماتی برای رشد شمولیت زنان در زنجیره های ارزش. انجمن های تجاری مإسسات ؼیر دولتی وزارت زراعت آبیاری و مالداری و سایر وزارتخانه های کلیدی باید تشویق شوند تا زنان را طور مستقیم در 43 سیستم بازار مدؼم نمایند. می توان نحوه ارائه خدمات را برمبنای استفاده از تکنالوژی معلوماتی استوار نمود مثال سیستم اطالعاتی بازار قابل دسترس از طریق تیلفون همراه که در دسترس تولید کنندگان کارکنان نیمه مسلکی ارائه کنندگان خدمات و خریداران )اعم از خریداران عمده پروسس کنندگان و صادر کنندگان( طبقه اناث قرار دارد. بانک معلومات یا دیتابیس بازاریابی که توسط اتاق های تجارت و صنایع افؽانستان ایجاد گردیده است می تواند طوری توسعه یابد تا دربر گیرنده ارقام مربوط به ابتکارات انکشافی اقتصاد خانواده مانند گلدوزی و یا سایر محصوالت ؼیر زراعتی باشد. رشد زنجیره های ارزش که برای زنان روستائی مثمر واقع میشود ۲.۴ نتیجه گیری: 70. راهبرد تعقیب شده در این مطالعه امکان آن را فراهم می سازد تا مشکالت عمده فرا راه رشد زنان در زنجیره ارزش انگور کشمش بادام زعفران و سایر محصوالت صادراتی پر منفعت برای افؽانستان مشخص گردیده و راه حل های پیشنهادی مطابق به آن ارائه گردند. عمده ترین موانع که زنان به آن مواجه می باشند معیار های اجتماعی و فرهنگی می باشد که دسترسی آنان را به خدمات مختلؾ بشمول توسعه ارتباطات قرضه ها و بازار یابی محدود می نماید. همگام با اینکه زنان موقؾ شان را در زنجیره ارزش بهبود می بخشند مهم است تا آنان مسوإلیت های زمان برداشت و پس از برداشت محصوالت را عهده دار بوده و از کنترول کیفیت حصول اطمینان گردد. در اینجا الزم است تا ارائه خدمات زنان به زنان از طرق ذیل بهبود یابد: )الؾ( بسیج نمودن گروپ های زنان تولید کننده )ب( فراهم نمودن خدمات ترویج در قسمت کنترول کیفیت در زمان برداشت و پس از برداشت محصوالت )ج( ایجاد گروه های زنان نیمه مسلکی جهت فراهم آوری زمینه دسترسی ساده تر به خدمات در سطح قریه جات یا کلستر ها )د( بهبود دسترسی زنان به قرضه ها با تؤمین روابط با مإسسات فراهم کننده قرضه های کوچک و )ه( استفاده از تکنالوژی معلوماتی در ارائه خدمات توسعه بازار یابی به زنان کمک نمود تا با عمده فروشان پروسس کنندگان پرچون فروشان و صادر کنندگان طور مستقیم صحبت نمایند و بازار محصوالتی را که آنان تولید می نمایند بدانند. آنان پالن عمل در رابطه به کمک بال عوض را تهیه و تطبیق نمودند. در نتیجه در آمد خانوده یک افزایش 31 در صدی را نشان می داد و دو یا سه تصدی مختلؾ در هر قریه به ترتیب ایجاد گردیدند. 42 برنامه انکشاؾ تصدی های روستایی افؽانستان AREDP انجمن های پس انداز و قرضه را در قریه جات با یکجا نمودن گروپ های پس انداز ایجاد نمود. پروژه پس انداز های انجمن های قریه جات را تا حد اکثر دالر امریکایی تعمیل می نماید. 43 هوی سال 2101 میالدی.

47 72. برای حمایت از رشد زنان در زنجیره ارزش انگور کشمش بادام و زعفران این مطالعه پیشنهاد می نماید تا وزارت زراعت آبیاری و مالداری در همکاری با سایر وزارتخانه ها و ادارات کلیدی اقدامات آتی را مورد مالحظه قرار دهد: )الؾ( ایجاد پالن های کاری برای زنجیره ارزش و استراتیژی های بازار برای هر یک از زنجیره های ارزش با تؤکید بر نقش مرکزی زنان در پروسه های برداشت حاصالت و بعد از برداشت آن )ب( کمک در زمینه بسیج گروپ های زنان تولید کننده ادؼام آنان با گروپ های مردان تولید کننده در سطح کلستر ها یا قریه جات برای توانمند سازی و توسعه دسترسی زنان )ج( بهبود دسترسی به دهات بوسیله ایجاد گروه های زنان نیمه مسلکی که در رشد کنترول کیفیت هنگام برداشت و پس از برداشت محصوالت کمک می کنند )د( ایجاد برنامه های آموزشی رسمی برای کارکنان زن بخش ترویج و زنان نیمه مسلکی )ه( بهبود زیربنای جاده های روستائی برای بهبود دسترسی زنان به ارائه کننده خدمات )و( فراهم آوری قرضه های بالعوض برای زنان بمنظور تسهیل داد و ستد میان زنان و )ز( استفاده از تکنالوژی معلوماتی برای تقویت سهمگیری زنان در زنجیره ارزش خصوصا ادؼام آنان به سیستم بازار بطور مستقیم. 47

48 فهرست مأخذ ابرافح ل. سال 2115 میالدی. درس هائی از کمک های بین المللی متمرکز بر جنسیت اجتماعی برای افؽانستان پس از منازعه... بون فریدریخ ایبرت ستیفتنگ شرکت مشورتی التای. سال " بررسی سکتور بازار: باؼداری." پرزنتیشن در سه بخش: تحقیق در بخش بازار: شناخت فرصت های تجاری مطالعات در مورد احتماالت و پالن های تجاری مطالعه امکانات رشد و پروسس گیاهان معطر و صنایع عطر سازی در افؽانستان. تهیه برای برنامه انکشافی سازمان ملل متحد. تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در دسمبر سال 2101 میالدی توسط شرکت مشورتی التای در کابل. 83 :)3( 23 برینتاس س. سال میالدی زنجیره های ارزش جهانی و انعطاؾ پذیری. جریده IDS صفحات تا بلیک م و س. هانسن سال 2115 میالدی " 680 تا.710 ابتکار با تفکر دو باره: جندر و ماحول" محیط و پالن گذاری الؾ )37(: بوروز. ر. سال 2118 میالدی. " زنان صنعت کار افؽان: در چهار راه میان جهانی شدن و عنعنات محلی. " جریده بین المللی تجارت و جهانی شدن. )4(: تا 412..)IDRC( مرکز تحقیقات انکشافی اوتاوا: و ابتکار در جنوب آسیا". جندر میالدی. " 2118 سال س. بایروان.. تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی مارچ 05 سال 2119 میالدی. )سازمان احصائیه مرکزی جمهوری اسالمی افؽانستان(. سالنامه احصائیوی سال 2119 میالدی 2118 تا سی. اس. او اداره احصائیه مرکزی جمهوری اسالمی افؽانستان میالدی. کابل: کمک به مهاجرین افؽان(. بدون تاریخ. زعفران: طالی سرخ افؽانستان. کابل داکار. قابل دسترس در داکار )کمیته دنمارک صفحه انترنتی داکار درکو فودز سال 2119 میالدی. "ماه فبروری سال 2119 گزارش موقؾ بادام". مراجعه به آدرس انترنتی دسمبر سال 2119 میالدی در دیشامپس س و ای روی سال 2119 میالدی. منازعات زمین در افؽانستان: ظرفیت سازی برای رسیدگی به آسب پذیری. کابل: واحد تحقیق و ارزیابی افؽانستان.)AREU( دی تی اس )خدمات انکشافی و آموزشی(. سال 2115 میالدی. تقویت دسترسی زنان به بازار و بضاعت. واشنگتن دی سی: اداره انکشاؾ بین المللی ایاالت متحد امریکا.)USAID( ارتقای رشد طبقه بی کانسورتیم آینده برای ساختار زراعت افؽانستان. سال 2113 میالدی. " ارزیابی نیاز های باؼداری در افؽانستان " مرکز تحقیقات بین المللی در ساحات خشک )ICARDA( الیپو. 48

49 RDA0.pdf/view تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در دسمبر سال 2101 میالدی گریس ج. کی مالک زمین می باشد دسترسی زنان روستایی به زمین و مواشی. کابل: واحد تحقیق و ارزیابی افؽانستان.)AREU( گرایس و و م پل گرینی سال 2116 میالدی. " حکومتداری اشخاص حقوقی و ساز گاری با شرعیت اسالمی در مإسسات که خدمات مالی اسالمی را پیشکش می نمایند." سند 4145 پالیسی تحقیقاتی کاری بانک جهانی. واشنگتن دی سی: بانک جهانی انسیتیوت آیکان سال " بررسی ملی خطرات و آسیب پذیری سال 2117 و 2118 میالدی: معلومات افؽانستان" تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در اپریل سال میالدی کهن جی. سال 2119 میالدی. " در آمد خالص مقایسوی از حاصالت افؽانستان." ریشه های صلح سان رافائیل کلیفورنیا. Roots_of_Peace_June82119.pdf/view تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در دسمبر سال 2101 میالدی. لیستر س و ت براون همراه با ز. کارائیؾ سال 2114 میالدی. " درک بازار های افؽانستان: مطالعه قضیه در مورد کشمش." کابل افؽانستان واحد تحقیق و ارزیابی افؽانستان.)AREU( مایوکس و ج. مکی سال 2119 میالدی. ایجاد محکم ترین ارتباطات: رهنمای عملی برای ترویج نقش جندر در انکشاؾ زنجیره ارزش. جینوا: سازمان بین المللی کار.)ILO( مکوی م. و ای سنیل گروؾ سال 2117 میالدی. طرح برنامه برای ابتکارات زنجیره ارزش. انجمن انکشاؾ اقتصادی منونایت )MEDA( کابل. وزارت زراعت آبیاری و مالداری وزارت زراعت آبیاری و مالداری. سال میالدی. سند پوششی برای چهار چوب ملی انکشاؾ زراعت." کابل 1V4:2110:21April: pdf. تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در دسمبر سال 2101 میالدی وزارت احیا و انکشاؾ دهات. سال 2117 میالدی. " تحلیل سکتور های فرعی و توسعه پالن تجاری/ شمال و شمال شرق/ تداوم اقتصادی و انجام پذیری تخنیکی." کابل وزارت احیا و انکشاؾ دهات. روبن دی سی. من فایر و ک ن باریت سال 2119 میالدی. حمایت از فرصت های مساوی از دیدگاه جنسیت اجتماعی در زنجیره های ارزش زراعتی. واشنگتن دی سی: اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا.)USAID( سمسن ای ا ی اس. سال 2119 میالدی " جندر و ساینس تکنالوژی و ابتکار." اوتاوا: مرکز تحقیقات انکشافی.)IDRC( تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی در دسمبر سال

50 2101 میالدی." در دسمبر سال هیئت معاونت ملل متحد در افؽانستان )یوناما(. بدون تاریخ. " انتخابات پارلمانی افؽانستان: 08 سپتمبر سال تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی 2101 اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا.)USAID( سال 2101 میالدی. حمایت از فرصت های مساوی از دیدگاه جندر در زنجیره های ارزش زراعتی واشنگتن دی سی: اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا.)USAID( اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا )USAID( شبکه اتباع در امور خارجیان )CNFA( و برنامه توسعه کشاورزی.)PDBA( سال 2118 میالدی. " بازار های روسی برای انگور طعام". ftp://ftp.moldova.cnfa.org/reports/introduction:21of:21tmcs:21russian:21market:21for:21table: Grapes:21:28Magenta:29:21En.pdf. 21 تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی مورخ دسمبر سال 2101 میالدی. بانک جهانی سال 2114 میالدی. " تجارت و همکاری های منطقوی میان افؽانستان و همسایه های آن." گزارش شماره واشنگتن دی سی: بانک جهانی. ویتث پ و ن. ملک سال 2117 میالدی. " استراتیژی برای حمایت از صادرات زعفران افؽانستان.: الیپو: مرکز تحقیقات بین المللی در ساحات خشک )ICARDA( و دانشگاه ایالتی واشنگتن. تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی دسمبر سال 2101 میالدی. 51

51 ضمیمه ۱ زنجیره های ارزش انگور و کشمش 0. چنانچه قبال بحث گردید انگور و کشمش از جمله اقالم مهم صادراتی برای افؽانستان می باشند. زنان در دهات در تولید برداشت حاصالت و نگهداری پس از برداشت حاصالت انگور و کشمش در باغ ها و خانه های شان مصروؾ کار میباشند. شرکت های پروسس کننده و صادر کننده در زنجیره ارزش کشمش در محالت شهری و نیمه شهری زنان را استخدام می نمایند تا کشمش را شسته سورت درجه بندی و بسته بندی نموده و آن را برای صادر نمودن به بازار های داخلی و بین المللی آماده سازند. مردان عمدتا منحیث تهیه کنندگان مواد اولیه دالالن یا تاجران سطح قریه عمده فروشان شرکت های پروسس و صادرات را بعهده دارند با آنهم زنان نیز بعضا به حیث نمایندگان فروشات تاجران قریه و مالکین مراکز پروسس ایفای وظیفه مینمایند. این فصل مشکالت و فرصت های عمده را برای زنان تولید کننده و پروسس کننده در رشد زنجیره ارزش این دو محصول )انگور و کشمش( مشخص می سازد. البته تشخیص چنین مشکالت و فرصت ها از طریق تحلیل و ارزیابی دقیق در مورد فعالین زنجیره ارزش و افزایش ارزش امکان پذیر می گردد. چنین تحلیل وابسته به مصاحبه ها و ارقام نتایج سروی سال 2119 پروژه باؼداری و مالداری می باشد که از آن طریق می توان مقدار تولید فروش و خشک نمودن انگور تازه را تخمین نمود. این معلومات برای درک خسارات تولید کننده مهم بوده و معلومات مربوط به قیمت نیز به آن مرتبط می باشد. الف ۱ ۱. روند جهانی تولید مصرف و صادرات انگور تازه و کشمش 2. انگور تازه. چین و بعد از آن ترکیه و ایتالیا از تولید کنندگان جهانی انگور می باشند همچنان این سه کشور مصرؾ 44 کنندگان عمده انگور تازه نیز می باشند. همچنان انگور در سایر نقاط جهان مانند ایاالت متحد امریکا آرجنتاین چیلی فرانسه هسپانیه ایران و آسترالیا نیز به پیمانه وسیع تولید میشود ولی قسمت اعظم محصوالت آن ها پروسس گردیده و به کشمش شراب و جوس تبدیل گردیده و به بازار های داخلی و بین المللی صادر می گردد. تقریبا 05 درصد انگور تازه 45 در بازار های بین المللی مورد خرید و فروش قرار می گیرد. 3. بین سال های 2116 و 2119 میالدی عمده ترین صادر کنندگان انگور تازه کشور های چیلی آیاالت متحد امریکا و ایتالیا بودند که ارزش تجاری مجموعی آنان تقریبا 51 در صد ارزش تمامی صادرات انگور تازه را در جهان تشکیل میداد. در همین حال کشور های برازیل )هشتمین صادر کننده بزرگ انگور تازه که تقریبا 9;2 در صد تمامی تولیدات جهانی انگور تازه را شامل می شود( چین )7;0 درصد( هند )4;0 درصد( و مصر )8;1 در صد( در مارکیت جهانی از اهمیت فزاینده بر خوردار می باشند. از سال 2113 تا 2117 میالدی صادرات انگور تازه چین تا 41 در صد افزایش یافت )جدول 0;3(. در جریان همین چهار سال صادرات انگور تازه افؽانستان 0;1 در صد از مجموع صادرات جهانی را تشکیل می داد که ارزش آن به 22 ملیون دالر امریکایی می رسید. شرکای صادراتی عمده افؽانستان عبارت بودند از پاکستان )83 درصد( و هندوستان )07 درصد( اما یک مقدار کم تولیدات افؽانستان )به قیمت مجموعی 8811 دالر 46 امریکایی( به ترکمنستان نیز صادر گردید. 4. بزرگترین وارد کننده انگور تازه ایاالت متحد امریکا می باشد که به تعقیب آن کشور های هالند و بریتانیه می باشند. با آنکه ایاالت متحد امریکا صادر کننده عمده انگور تازه می باشد محصوالت انگور تازه ؼیر فصلی را از کشور های (2115) FAS USDA سال 2115 میالدی 45 اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا )USAID( شبکه اتباع در امور خارجیان )CNFA( و برنامه توسعه کشاورزی.)PDBA( سال 2118 میالدی 46 کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد 50 44

52 روسیه کانادا و یک تعداد از کشور های اتحادیه اروپا که آنان خود نیز از وارد کنندگان عمده 2;3 47 گردد( بشمار می روند تورید می نماید. )به جدول مراجعه 5. کشمش. ایاالت متحد امریکا و ترکیه از بزرگترین تولید کنندگان جهانی کشمش بشمار می روند. این دو کشور تقریبا در صد مجموع تولیدات کشمش جهان را تشکیل می دهند. ایران چین و چیلی نیز از جمله تولید کنندگان نسبتا بزرگ می باشند. 6. به اساس ارقام سال های 2118 و 2119 میالدی افؽانستان تقریبا 3;2 درصد )وزن خشک( تولیدات جهانی را تشکیل می داد که بیانگر یک افزایش ثابت اما نه چندان سریع از سال های 2114 و 2115 میالدی به این طرؾ می باشد. جدول الؾ 0;0: 01 کشور صادر کننده بزرگ انگور تازه در جهان و افؽانستان سال صادر کننده ارزش % تجارتی )به ملیون دالر امریکایی( چیلی ;4 ایاالت متحد ;04 امریکا ایتالیا ;8 هالند ;6 افریقای ;2 جنوبی هسپانیه 669 3;4 یونان 577 2;9 برازیل 571 2;9 ترکیه 541 2; ;7 افؽانستان 22 1;0 سایر ;6 مجموعی ۱000۳ ۱ اداره انکشافی بین المللی ایاالت متحد امریکا )USAID( شبکه اتباع در امور خارجیان )CNFA( و برنامه توسعه کشاورزی.)PDBA( سال 2118 میالدی 48 FAS سال 2119 میالدی تذکر شده توسط مرکز معلوماتی بازار یابی زراعتی در دانشگاه ایالتی آیوا در صفحه انترنتی products/fruits/raisin_profile.cfm تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی دسمبر سال 2101 میالدی.

53 جدول الؾ 2;0: 01 کشور وارد کننده بزرگ انگور در جهان وارد کننده ارزش تجارتی % )به ملیون دالر امریکایی( ایاالت متحد ;09 امریکا هالند ;4 انگستان ;0 جرمنی ;9 روسیه ;2 فدراتیؾ کانادا ;8 فرانسه 854 3;6 چین 724 3;1 بلجیم 658 2;8 پولند 517 2;0 سایر ;8 مجموعی ۲۳0۶۴ ۱00 7. میان سال های 2116 و 2119 میالدی ترکیه بزرگترین کشور صادر کننده کشمش در جهان بود که به تعقیب آن ایاالت متحد امریکا در رده دوم قرار داشت. افؽانستان هفتمین کشور بزرگ صادر کننده کشمش بود که صادرات آن 4;3 در صد مجموع صادرات جهانی کشمش را تشکیل می داد ارزش مجموعی صادرات افؽانستان 051 ملیون دالر تخمین میشود )جدول 3;3(. شرکای صادراتی عمده کشمش افؽانستان را روسیه و پاکستان تشکیل میدهند که به تعقیب آنها هند بوده و هم مقادیر کمتر کشمش به ترکمنستان ایران و ایاالت متحد صادر میگردد. مقادیر کم )تقریبا 4;1 تا 2;1 درصد که ارزش آن از تا دالر امریکایی می رسد( به کشور های اوکراین امارات متحد عربی عربستان سعودی هالند و عراق صادر میگردد. مقادیر کمتر از 0;1 درصد ( معادل ارزش دالر امریکایی( به پولند بریتانیا جرمنی ازبکستان کانادا لتوانیا یونان سلوواکیا دنمارک و اطریش )جدول 4;3( صادر میشود. بزرگترین وارد کننده کشمش در جهان بریتانیا می باشد که به تعقیب آن جرمنی هالند )جدول 5;3( قرار دارند. صادرات کشمش افؽانستان به هالند به ارزش دالر امریکایی بالػ می گردد در حالیکه صادرات آن به بریتانیا و جرمنی به دالر امریکایی به هریک از دو کشور بالػ می گردد. اتحادیه اروپا بیشتر از نصؾ تولیدات کشمش جهان را به 49 مصرؾ می رساند و در حال حاضر ترکیه از بزرگترین صادر کنندگان کشمش به اتحادیه اروپا می باشد. ارزش صادرات کشمش افؽانستان به اتحادیه اروپا بالػ به دالر امریکایی می گردد که 5;1 در صد ارزش مجموعی صادرات کشمش افؽانستان را تشکیل می دهد. USDA FAS )وزارت زراعت ایاالت متحد امریکا خدمات زراعتی خارجی( سال 2118 میالدی " سند پیش بینی ها در مورد محصوالت کشمش در سال های 2118 و 2119 میالدی." تاریخ مراجعه به آدرس انترنتی دسمبر سال 2101 میالدی 53 49

54 جدول الؾ 3;0: 01 کشور های صادر کننده بزرگ کشمش در جهان 2116 تا 2119 صادر کننده ارزش % تجارتی )به ملیون دالر امریکایی( ترکیه ;2 ایاالت متحد ;23 امریکا چیلی 426 9;7 افریقای 096 4;5 جنوبی یونان 090 4;4 چین 079 4;0 افؽانستان 051 3;4 آرجنتاین 035 3;0 ایران 027 2;9 هالند 82 0;9 سایر ;4 مجموعی ۴۳0۴ ۱00 جدول الؾ 4;0: کشور های وارد کننده بزرگ کشمش در جهان 2116 تا 2119 % منبع معلومات کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد ;4 ارزش تجارتی وارد کننده )به ملیون دالر امریکایی( روسیه فدراتیؾ پاکستان ;7 هند ;8 ترکمنستان ;6 ترکیه ;2 ایران 669 3;4 ایاالت متحد 577 9;2 امریکا سایر ;6 مجموعی ۱000۳ ۱00 جدول الؾ 5;0: 01 کشور وارد کننده بزرگ کشمش در جهان

55 منبع معلومات کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد وارد کننده ارزش % تجارتی )به ملیون دالر امریکایی( انگلستان ;0 جرمنی ;8 هالند 327 7;0 روسیه 261 5;6 فدراتیؾ کانادا 244 5;3 جاپان 237 5;0 فرانسه 079 3;9 آسترالیا 047 3;2 ایتالیا 040 3;0 ایاالت متحد 041 1;3 امریکا سایر ;8 مجموعی ۴۶00 ۱00 الف ۱.۲ زنجیره ارزش انگور تازه و کشمش 8. پروسه تولید. انواع مختلؾ انگور که در جهان تولید می گردد به چهار دسته تقسیم بندی می گردد: انگور تازه انگور کشمشی انگور نوشابه ( که به نوشابه مربا و سایر محصوالت انگور پروسس می گردد( و انگور شراب. انگور در اقلیم های متفاوت و خاک متفاوت رشد می نماید. خاک های حاصل خیز و سیرآب بهترین انگور تازه و انگور کشمش را تولید می نمایند. انگور معموال در چیله ها و در قطار های کم عرض به فاصله های 3 تا 5 متر رشد میکند. اگر تاک های انگور طور درست شاخه بری نشود حاصل درست و زیاد از آن بدست نمی آید. زمان چیدن انگور تازه معموال با پختگی ظاهری آن مانند رنگ و اندازه دانه ها مشخص می گردد. انگور کشمشی معموال بعد از آنکه کامال در تاک به پختگی برسد چیده می شود. 9. انگور بزرگترین محصول زراعتی افؽانستان میباشد. انگور عمدتا در جنوب جنوب ؼرب و مناطق مرکزی کشور تولید میشود که در عین حال 01 در صد آن در شمال کشور تولید می گردد. انواع انگور نظر به مناطق متفاوت می باشد: سه بهترین نوع آن برای صادرات به بازار های داخلی و بین المللی انگور شنگلخانی انگور قندهاری و انگور کشمشی می باشد. انگور افؽانستان خاصتا انگوری که توسط باؼداران کوچک که کمتر از پنج جریب زمین )تقریبا یک هکتار( تولید میشود اکثرا در چلیه ها تنظیم شده و دهاقین معموال از شیوه های توصیه شده برای کشت و رشد انگور مثال شاخه بری آگاهی ندارند. 01. دو نوع عمده کشمش که در افؽانستان تولید می گردد عبارت از کشمش سایه گی و کشمش خشک شده در آفتاب می باشد که بنام آفتابی یاد میشود. برای تولید یک کیلو کشمش به 4 تا 5 کیلو انگور تازه نیاز می باشد. کشمش سبز اکثرا در ساختمان های اعمار شده از خشت خام و دارای جریان هوا بداخل آن آویزان شده و خشک می گردد. کشمش سیاه و سرخ معموال از مقدار باقی مانده انگور تازه دانه های جدا شده از خوشۀ انگور و انگور ریخته به زمین تولید می گردد. این دو نوع اخیر انگور در هر نوع سطح می تواند خشک شوند که معموال در زمین خالی و یا روی بام خانه ها خشک می گردند و معموال در بوجی ها با خاک سنگ و سایر آلوده گی ها یکجا جمع می گردند. به همین دلیل کشمش آفتابی کشمش بی 55

56 کیفیت تلقی گردیده و قبل از فروش آن در بازار های پرچون و صادراتی نیاز به شستشو پاک کاری و دسته بندی دارد 51 )لیستر و براون 2114(. بخاطر اینکه انگور تازه 3 تا 4 چند قیمت کشمش بفروش می رسد دهاقین ترجیح می دهند تا بیشتر انگور تازه را بفروش برسانند که معموال تا 81 درصد محصول آنان را تشکیل می دهد. افؽانستان با آنکه هفتمین صادر کننده بزرگ کشمش در جهان بوده و ظرفیت بیشتر شدن میزان صادرات هنوز هم وجود دارد تولید کشمش برای دهاقین از اهمیت ثانوی برخوردار می باشد. 00. نقش های جندر. سهم گیری زنان بصورت وسیع در تولید انگور و کشمش شامل آبیاری خیشاوه بریدن شاخه های پائین تاک برداشت محصوالت از باغ ها و پروسس پس از برداشت محصوالت در خانه بشمول دسته بندی بسته بندی و خشک نمودن انگور می گردد. دسته بندی و پاک کاری ابتدایی در سطح خانواده های تولید کننده کمتر انجام داده شده و یا هیچ انجام داده نمیشود. در مراکز شهری یا نیمه شهری پروسس کشمش زنان بشکل روز مزد استخدام میشوند تا این فعالیت ها را انجام داده و کشمش را بسته بندی نمایند. مردان در فعالیت های دخیل می باشند که نیازمند توانایی فزیکی بیشتر می باشد مثال مردان در انتقال انگور چیده شده به خانه و یا محالت نگهداری سفر و حاصل نمودن تماس با تولید کنندگان دالل ها یا تجار در سطح قریه جات مشؽول میباشند. تجار در سطح قریه جات معموال مرادن بوده ولی در حال حاضر زنان نیز در سطح قریه جات به تجارت می پردازند که تعدادی از زنان بشکل تاجران بزرگ یا پروسس کنندگان عرض اندام نموده اند. 02. فعالین عمده در زنجیره ارزش انگور و کشمش. فعالین عمده زنجیره ارزش انگور و کشمش را فروشندگان مواد مورد نیاز برای کشت انگور دهاقین دالل ها تجار در سطح قریه جات عمده فروشان شرکت های پروسس کننده پرچون فروشان و صادر کنندگان تشکیل می دهند. نحوه فعالیت آنان در شکل 0;3 )انگور تازه( و 2;3 )کشمش( شرح گردیده و فعالیت های آنان در بخش بعدی توضیح گردیده است کمال الرحیم ک. سال 2117 میالدی. "آماده سازی پروژه انکشافی زراعت تجارتی ADB TA شماره 4696" گزارش مرحله دوم طرؾ افگ. جلد سوم گزارش زنجیره های رزش باؼداری تهیه شده توسط شرکت مشورتی انکشافی لندیل ملز برای بانک انکشافی آسیایی ارقام توسط اداره تشویق صادرات افؽانستان اداره تشویق صادرات کشمش میوه و سبزیجات افؽانستان و پروسس کنندگان و صادر کنندگان در والیت کابل تائید گردیده است.

57 شکل الؾ 0;0: سکتور فرعی انگور تازه شکل الؾ 2;0: سکتور فرعی کشمش 57

58 03. فروشندگان مواد مورد نیاز کشت و پرورش انگور. پرچون فروشان خورد و بزرگ یا تجار در سطح قریه جات مواد مورد نیاز مانند کود و ادویه زراعتی را به دهاقین بفروش می رسانند. پرچون فروشان همچنان قوریه را جهت فروش نهال ها ایجاد می نمایند. مواد مورد نیاز در کشت و پرورش انگور معموال با پول نقد خریداری می گردند زیرا سیستم کریدت هنوز وجود ندارد. اکثرا مردان مواد مورد نیاز کشت و پرورش انگور را خریداری می نمایند زیرا زنانیکه این مواد را بفروش برسانند وجود ندارند تا با آنان زنان تولید کننده دهاتی تماس حاصل کنند. ولی در والیت کابل زنان به فروشگاه محصوالت زراعتی زنان کابل Farm( )Store Kabul Women دسترسی دارند این فروشگاه که در آن تنها برای زنان مواد مورد نیاز کشت و پرورش انگور فراهم می گردد همچنان فعالیت های را در بخش ترویج نیز انجام می دهد. 04. دهاقین. تولید کنندگان کوچک انگور 2 تا 5 جریب زمین را )که حدودا 5;1 تا 1;0 هکتار می گردد( زرع و انگور را با سایر انواع محصوالت زراعتی مانند سبزیجات و گندم کشت می نمایند. تولید کنندگان بزرگ انگور 5 تا 01 جریب زمین را )که حدودا 0 تا 2 هکتار می گردد( زرع نموده و تولیدات آنان نیز بیشتر می باشد. محصوالت معموال للمی میباشد چون اکثر دهاقین به آبیاری دسترسی ندارند. در مزارع کوچک زنان انگور یا کشمش را در بوجی های تقریبا 51 کیلوئی جمع می نمایند و مردان یک یا دو بوجی آن را به بازار انتقال داده یا باالی دالل ها یا تجار قریه بفروش می رسانند. زمین داران بزرگ معموال با پروسس کنندگان یا صادر کنندگان قرارداد داشته و این صادر کنندگان کارگران خویش را به باغ آورده و چیدن و برداشتن محصوالت انگور را برای صادر نمودن انجام می دهند. 05. در سال 2119 میالدی حد اوسط حاصل انگور تازه میان خانواده های که در پروژه باؼداری و مالداری اشتراک نموده بودند در هر جریب تقریبا 3011 کیلو گرام بود. اما در خانواده های که مقدار زمین آنان کمتر از 2 تا 3 جریب )65 فیصد خانواده های تولید کننده انگور که مستفید شوندگان پروژه اند( این حد اوسط حاصالت انگور تازه تا 05 در صد کمتر حد اوسط مجموعی بوده است. با توجه به این که تنها 57 در صد مستفیدین انگور تازه را بفروش رسانیده اند )حد اوسط 2111 کیلو گرام در هر خانواده به ارزش تقریبا 08 افؽانی فی کیلو گرام( واضح میشود که دهاقین اعم از کوچک و بزرگ در قسمت دسترسی به بازار با مشکالت مواجه می باشند. مالکین کوچک زمین تقریبا 21 در صد کمتر از حد اوسط مجموعی حاصالت انگور تازه را میان مستفیدین پروژه به فروش رسانده بودند. قیمت یک کیلو گرام انگور تازه را که دهاقین باالی دالل ها و تجار قریه به فروش رسانده بودند بین 7 تا 58 افؽانی بوده است البته بشمول فروشات ؼیر فصلی آن که از 31 تا 51 افؽانی در یک کیلو گرام بوده است )جدول 6;3(. عایدات خانواده ها از انگور تازه طور اوسط افؽانی )که تقریبا 681 دالر امریکایی میشود( بوده است که دهاقین کوچک تقریبا 21 در صد کمتر از آن 50 )27111 افؽانی که معادل تقریبا 541 دالر امریکایی می گردد( از اثر فروش محصوالت انگور تازه در آمد داشته اند ارقام از سروی نظارتی سال 2119 میالدی پروژه باؼداری و مالدای بدست آمده است که از یک نمونه 531 خانواده که توسط پروژه باؼداری و مالداری حمایت می گردد حاصل گردیده است که 3;48 در صد این خانواده ها مالک باغ های انگور بودند.

59 جدول الؾ 6;0: تفاوت میان حاصالت حجم فروشات و عایدات انگور تازه میان خانواده های تولید کننده که در پروژه باؼداری و مالداری اشتراک نموده بودند. همه خانواده های تولید کننده پروژه باغداری و مالداری خانواده های دارای ظرفیت تولید کم )۲ جریب زمین یا کمتر ) تفاوت ها ;3( 478 در صد ) ;4( 479 در صد ) )تقریبا 681 دالر )تقریبا 541 دالر 21;9( 7043 در امریکایی ) امریکایی ) صد( )تقریبا 041 دالر امریکایی ) منبع معلومات: سروی نظارتی سال 2119 میالدی پروژه باؼداری و مالداری متغییر حاصالت )کیلو گرام/جریب مقدار فروخته شده )کیلو گرام/ خانواده ) در آمد از انگور تازه )افؽانی/ خانواده ) 06. کشمش. به استثنای انواع کشمش های که از کیفیت عالی بر خوردار می باشند سایر انواع کشمش معموال به منظور تقلیل در تلفات انگور تازه تولید می گردند زیرا می توان آن را در خانه ها نگهداری نمود تا این که دالل ها یا تجار برای خرید آن بیایند. تنها تقریبا 31 در صد از خانواده های که توسط پروژه باؼداری و مالداری مورد حمایت قرار داشتند کشمش تولید نموده بودند که با آن هم 61 در صد محصوالت انگور شان را خشک نموده بودند. در سال 2119 میالدی این خانواده ها در هر خانواده حد اوسط 0011 کیلو گرام کشمش تولید نموده بودند. که مالکین کوچک زمین به میزان قابل مالحظه )43 درصد( کمتر از مالکین بزرگ زمین کشمش تولید نموده بودند )جدول 7;3(. تقریبا 65 در صد خانواده های که تحت پروژه باؼداری و مالداری حمایت می گردند طور اوسط 641 کیلو گرام کشمش را هر خانواده به فروش رسانده بودند که ارزش ناشی از این فروشات متذکره از 01 تا 301 افؽانی در کیلو متفاوت بود. در خانواده هائی که مالک زمین کم بودند در هر خانواده حد اوسط 431 کیلو گرام تا 36 افؽانی در هر کیلو گرام کشمش فروخته شده بود )که قیمت آن از 01 تا 031 افؽانی در هر کیلو گرام بود(. حد اوسط عاید خانواده ها افؽانی )معادل 461 دالر امریکایی( بود اما مالکین کوچک زمین به میزان 35 در صد کمتر از آن در آمد داشته اند. 07. پروژه باؼداری و مالداری و سایر پروژه های وزارت زراعت آبیاری و مالداری به زارعین انگور خدمات تخنیکی را از قبیل اعمار چیله ها و خدمات ترویج فراهم می نمایند. اما این خدمات تخنیکی بیشتر بر مردان متمرکز میباشد زیرا تعداد کارکنان ترویج خصوصا زنان که درین بخش فعالیت دارند محدود می باشد. چنین پنداشته میشود که معلومات ارائه شده در خانواده ها با زنان نیز شریک ساخته میشود اما اینگونه انتقال معلومات همیشه صورت نمی گیرد. در جریان مصاحبه ها با گروه های متمرکز زنان گفتند که آنان خواستار دسترسی مستقیم به خدمات ترویج می باشند. پروژه باؼداری و مالداری خدمات ترویج مستقیم را به گروپ های تولیدی زنان فراهم می نماید و نگهداری کارکنان زن در بخش ترویج دچار مشکل بوده است ( جدول 2;3 در گزارش اصلی(. 59

60 جدول الؾ 7;0: تفاوت میان حاصالت حجم فروشات و عایدات کشمش میان خانواده های تولید کننده که در پروژه باؼداری و مالداری اشتراک نموده بودند متغییر همه خانواده های تولید کننده خانواده های دارای ظرفیت تولید تفاوت ها پروژه باغداری و مالداری کم )۲ جریب زمین یا کمتر ) تولیدات کشمش )کیلو گرام/ خانواده ) ;6( 471 در صد ) مقدار فروخته شده )کیلو گرام/ خانواده ) ;4( 217 در صد ) در آمد از کشمش )افؽانی/ خانواده ) )تقریبا 462 دالر امریکایی ) )تقریبا 311 دالر امریکایی ) 35;2( 8035 در صد( )تقریبا 063 دالر امریکایی ) منبع معلومات: سروی نظارتی سال 2119 میالدی پروژه باؼداری و مالداری 08. دالل ها و تجار در سطح قریه جات. در زنجیره ارزش انگور تازه دالل ها معموال در داد و ستد و عمده فروشی سهیم میباشند. به سبب نبود زیربنا های سرد کننده و عمر کوتاه انگور تازه دالل ها یا عمده فروشان محصوالت انگور تازه را مستقیما از دهاقین خریداری نموده و آن را باالی پرچون فروشان و صادر کنندگان یا مصرؾ کنندگان داخلی در بازار های میوه که در مندوی که منحیث دومین بازار فروش عمده تلقی گردیده و در مراکز شهری یا نیمه شهر قرار دارند به فروش می رسانند. قیمت فروش تقریبا میان 01 تا 67 افؽانی فی کیلو می باشد. زنان دالل یا تجار در سطح قریه یا هیچ موجود نیست و یا هم خیلی اندک می باشد. 09. از جانب دیگر در زنجیره ارزش کشمش اکثر دالل ها و تجار کوچک کشمش را مستقیما از دهاقین بزرگ و کوچک خریداری می نمایند. این میانجی گران کشمش را جمع آوری نموده و به قیمت تقریبا 61 تا 071 افؽانی فی کیلو گرام به عمده فروشان خورد و بزرگ در مندوی میوه خشک و میوه های مؽز دارد که در داخل یا نزدیک به مراکز شهری موقعیت دارند به فروش می رسانند. 21. عمده فروشان. در زنجیره ارزش کشمش قدم عمده در گرد هم آوری و ارزش افزایی خصوصا برای تولید کنندگان کوچک و بزرگ در مرحله عمده فروشی صورت میگیرد. عمده فروشان در مارکیت های میوه خشک و میوه مؽز دار در مندوی موقعیت می داشته باشند که در آنجا کشمش پاک دسته بندی درجه بندی و بسته بندی می گردد تا برای فروش به بازار های داخلی و خارجی صادر گردد. این فعالیت های ارزش افزا را معموال توسط زنان انجام می دهند تا آن را درخانه ها و یا در محالت مختص به زنان انجام دهند که معموال این محالت بیرون از مندوی بوده و توسط زنان مراقبت و نظارت به عمل می آید. زنان در بدل پاک نمودن هر بوری 51 کیلوئی تقریبا 011 افؽانی )معادل 2 دالر امریکایی( مزد در یافت می نمایند. کشمش وارد شده از کشور های چین و ایران نیز در مندوی برای مصرؾ کنندگان کم درآمد به فروش می رسد. پرچون فروشان یا صادر کنندگان کشمش بسته بندی شده را به قیمت تقریبا 81 تا 091 افؽانی فی کیلو گرام خریداری می نمایند. 20. شرکت های پروسس کننده صادر کنندگان و پرچون فروشان. تقریبا 041 صادر کننده در اداره تشویق صادرات کشمش میوه جات و سبزیجات بشمول تقریبا 51 شرکت میوه تازه و سبزیجات و 21 شرکت پروسس کننده میوه جات خشک و میوه های مؽز دار ثبت می باشد. میوه جات تازه و سبزیجات شامل انگور سیب انار زرد آلو خربوزه و کچالو می باشد که به بازار های داخلی و خارجی مثل پاکستان هند و امارات متحده عربی صادر می گردد. این شرکت ها همچنان میوه های ؼیر فصلی را از بازار های خارجی مثل پاکستان ایران و چین تورید می نمایند. عدم موجودیت 61

61 امکانات سرد خانه أی مشکلی است که افؽانستان به آن مواجه بوده و سبب می گردد تا محصوالت تازه برای نگهداری به پاکستان فرستاده شده و در اوقات ؼیر فصلی دو باره به افؽانستان وارد گردند. 51 شرکت متذکره در مجموع ظرفیت تجارتی تقریبا 0111 تا 0411 تن در روز را دارند. در پروسس انگور تازه این شرکت ها معموال با زمین داران بزرگ قرار داد نموده و چنانچه قبال تذکر داده شد کارکنان مرد را استخدام می نمایند تا محصوالت را در باغ ها جمع آوری درجه بندی دسته بندی و بسته بندی نموده و برای صادر نمودن در کارتن ها یا کریت های 01 تا 04 کیلوئی آماده نمایند. مردان در بدل کار شان روزانه 411 افؽانی حاصل می نمایند. اگر چه زنان انگور را از باغ های فامیلی خویش می بردارند ولی شرکت ها آنان را استخدام نمی نمایند زیرا کار که برای شرکت ها انجام می شود شامل بار گیری و بسته بندی های ثقیل می گردد. این شرکت های عراده جات یخچال دار ویا سایر امکانات سرد کننده ندارند. 22. بیشتر شرکت های که کار میوه خشک و مؽز دار را میکنند کشمش بادام و سایر میوه های خشک و مؽز دار مانند زرد آلو آلو چهار مؽز و پسته را پروسس میکنند. این شرکت ها تولیدات بسته بندی شده را باالی پرچون فروشان و صادر کنندگان به فروش می رسانند و یا این که خود آن را صادر می نمایند. کشمش و بادام از جمله پر در آمد ترین تولیدات برای این شرکت ها می باشند. تعدادی از شرکت ها هم تجارت میوه تازه و میوه خشک را انجام می دهند ( طور مثال تنها انگور تازه و کشمش( و خود در زنجیره ارزش کار کرده و تولید آن را در باغ های خود که تقریبا تا درخت دارد انجام می دهند. اتحادیه های جداگانه پروسس کنندگان و صادر کنندگان میوه تازه و میوه خشک نیز وجود دارد و با اکثر آنان که مصاحبه صورت گرفت گفتند آنان به این اتحادیه ها حق العضویت می پردازند. یک تعداد ازین شرکت ها اطالعات مربوط به نرخ ها را از اتحادیه بدست می آورند و یا ارتباط را برای صادر نمودن تولیدات از اتحادیه حاصل می نماید در حالیکه تعداد هم می گویند که عضویت آنان در اتحادیه هیچ نفعی برای آنان ندارد. قیمت فروشات نظر به کیفیت مواد مورد فروش تفاوت می نماید. طور مثال کشمش شنگلخانی قندهار در صورتیکه توسط دست دانه دانه چیده شده باشد به قیمت 351 افؽانی فی کیلو به فروش می رسد اما اگر کامال پاک نگردیده باشد قیمت یک کیلو گرام آن 061 افؽانی خواهد بود. در بازار های محلی کابل نوع دوم آن بیشتر خرید و فروش می گردد. میوه خشک بیشتر در فصل زمستان به مصرؾ می رسد خصوصا در جریان روز های عید و سایر جشن های مذهبی بیشتر خرید و فروش می گردد. عرضه کشمش در ماه جون که اخیر فصل می باشد کم بوده و فروشات آن در فصل تابستان پائین می باشد. 23. تکنالوژی مانند استفاده از تیلفون های همراه انتقال اطالعات را میان دهاقین سهولت بخشیده و آنان می توانند در مورد کیفیت و تقاضای بازار اطالعات را میان هم شریک نمایند. اکثر دهاقین بزرگ که مقادیر زیادی انگور تازه یا کشمش را به شرکت های پروسس کننده به فروش می رسانند تیلفون همراه دارند. بعضی شرکت ها احتماال وسایلی دارند که توسط آن کشمش را خشک پاک دسته بندی و بسته بندی می نماید اما این احتمال نیز وجود دارد که این وسایل کهنه و یا هم ؼیر قابل ترمیم باشند زیرا کیفیت این وسایل پائین بوده و هم گرانتی یا خدمات کمکی از طرؾ تولید کننده این وسایل فراهم نمی گردد تا از آن نگهداری گردیده و یا ترمیم شوند. ظرفیت پروسس شرکت ها متفاوت می باشد. طور مثال در سال 2119 میالدی یک شرکت در کابل 05 تا 21 تن کشمش و بادام صادر نمود که تقریبا 41 در صد مجموع تولیدات بسته بندی شده را تشکیل می داد. شرکت متذکره 6 کارمند بخش بازار یابی دارد. یک فابریکه در کابل می تواند تا تن کشمش را پروسس نماید و این شرکت در سال 2119 میالدی 0111 تن میوه خشک را به پاکستان صادر نموده بود. بازار عمده این شرکت ها را بیشتر مارکیت های داخلی یا مارکیت های صادراتی مانند پاکستان هند روسیه امارات متحد عربی و جرمنی تشکیل می دهد. 24. بیشتر شرکت های پروسس کننده در زنجیره ارزش کشمش با دالل ها و تجار قریه جات قرار داد می نماید تا آنان مقادیر زیادی کشمش را طور مستقیم از دهاقین در عراده جات خویش جمع آوری نمایند. آنان مقدار باقی مانده را از مندوی خریداری می نمایند. بعضی شرکت های خدمات جانبی و وسایل )مانند بوریا برای خشک نمودن( را نیز آماده می نمایند تا از تولیدات کشمش با کیفیت اطمینان حاصل نمایند. با آن که محدودیت های فرهنگی مانع رانندگی زنان میشود ولی در سطح قریه جات تعدادی از زنان تاجر و فروشنده به انجمن افتخار افؽان APA کار می نمایند که این انجمن یک شرکت پروسس کننده در شهر کابل بوده و ملکیت آن زنان می باشد )جدول 4;3 در گزارش اصلی(. 60

62 25. همانند عمده فروشان بیشتر شرکت های پروسس کننده کشمش نیز در قسمت پاک کاری دسته بندی درجه بندی و بسته بندی کشمش وابسته به خدمات زنان می باشند که این خدمات خود تحت نظارت زنان دیگر انجام می گردد. مزد این زنان کارگر در ساحات شهری ونیمه شهری از 81 تا 041 دالر امریکایی در هر ماه گزارش گردیده است که این مزد برای مردان خیلی نا چیز میباشد زیرا برای آنان فرصت های کاری بهتری وجود دارد. 26. افزایش ارزش توسط فعالین زنجیره ارزش. جدول 8;3 معلومات مربوط به قیمت انگور و کشمش را طور خالصه ارائه می نماید. معلومات متذکره از منابع مختلؾ بشمول مندوی کابل و پرچون فروشان جمع آوری گردیده است. ارقام ارائه شده در جدول یک نمونه کوچک بوده و تنها هدؾ نمایشی دارند. جدول همچنان در بر گیرنده حد اوسط قیمت های فصلی )ماه های جون و جوالی سال 2101 میالدی( سه نوع انگور و کشمش اعلی انگور شنگلخانی انگور قندهاری و انگور کشمشی بوده و کشمش سرخ کشمش سبز و کشمش طالئی را هم در بازار های داخلی و هم در بازار های صادراتی به نمایش می گذارد. ارقام مندرج جدول 8;3 توسط پیش گامان این صنعت تائید گردیده است و عین احصایه ها در مورد حصول نفع در گذشته نیز گزارش داده شده است )به شرکت مشورتی التای سال 2114 مراجعه گردد(. ارقام 3;3 تا 6;3 هزینه های و فروشات را در هر مرحله از زنجیره ارزش انگور تازه ( اعم از اوقات فصلی و ؼیر فصلی( و سه نوع کشمش را به نمایش می گذارد. جدول الؾ 8;0: قیمت ها و هزینه ها در مراحل مختلؾ زنجیره ارزش انگور تازه و کشمش )افؽانی فی کیلو گرام( ارقام و احصایه های تولیدات : قیمت حد اوسط نظر به ساحه: افؽانی در هکتار یا 7111 افؽانی در جریب )معلومات از پروژه باؼداری و مالداری ) حد اوسط حاصالت: 0311 تا 2481 کیلو گرام فی جریب )سروی نظارتی سال 2119 میالدی پروژه باؼداری و مالداری ) حد اوسط هزینه تولید: 3 افؽانی فی کیلو گرام برای تولید یک کیلو گرام کشمش 4 تا 5 کیلو گرام انگور تازه ضرورت می باشد. انگور تازه کشمش قندهاری )غیر فصل ) کشمشی )فصلی ) شنگلخانی )فصلی ) سرخ )شمالی ) سبز )غزنی ) طالئی )قندهاری ) واردات تولید کننده هزینه ها نیست فروش نیست دالل ها یا تجار قریه )انگور را از تولید کنندگان خریداری می نمایند ) خرید نیست فروش نیست عمده فروشان بزرگ )مندوی( )انگور تازه را از دالل ها و تجار قریه خریداری می نمایند ) خرید فروش صادر کنندگان )انگور تازه را از عمده فروشان بزرگ خریداری می نمایند ) خرید فروش پرچون فروشان )انگور تازه را از عمده فروشان بزرگ خریداری می نمایند ) خرید فروش هزینه پاک کاری کشمش = 011 افؽانی برای هر کیلو گرام کشمش یا 2 افؽانی در هر کیلو گرام کشمش می باشد 62

63 منبع معلومات: قیمت ها از فعالین زنجیره ارزش گرفته شده و توسط اداره تشویق صادرات کشمش میوه جات و سبزیجات در آگست سال 2101 میالدی تائید گردیده است. یادداشت: کشمش ارزان از چین و ایران نیز وارد می گردد اما دارای کیفیت پائین می باشد. هزینه تولید کشمش وارد شده از کشور های چین و ایران در جدول با کلمه "هیچ" مشخص گردیده است زیرا این معلومات در دست نبوده است. 0 دالر امریکایی معادل به 44 افؽانی یک جریب معادل 49;1 هکتار یا 2111 متر مربع )تقریبی( 0 سیر معادل 7 کیلو گرام می باشد. 63

64 64

65 27. ارقام ارائه شده حاکی از آنست که در تعدادی از مراحل زنجیره ارزش فرصت بدست آوردن منفعت وجود دارد خصوصا برای دهاقین با آنکه دهاقین در رابطه به این که آیا آنان هزینه مواد مورد ضرورت برای رشد محصوالت را نیز شامل نموده اند یا خیر گزارش نداده اند. اکثر آنان دهاقینی اند که زمین کم در اختیار دارند که هزینه مزدور کار را خانواده ها خود متحمل گردیده و محاسبه نمی گردد. عالوتا به اساس اطالعات بدست آمده از خانواده های که از پروژه باؼداری و مالداری مستفید می گردند اکثر دهاقین تنها 41 تا 51 در صد حاصالت شان را به نسبت عدم دسترسی کافی به بازار به فروش می رسانند. انگور تازه واضحا در اوقات ؼیر فصلی یعنی هنگامی که قیمت ها تا 011 افؽانی فی کیلو گرام می رسد در آمد های بهتری دارد در حالیکه در جریان فصل حاصل قیمت انگور نصؾ قیمت فوق الذکر میباشد. این معلومات نشان دهنده آنست که زمان ؼیر فصلی فرصت خوب و زمینه مناسب برای افزایش در آمد می باشد البته در صورتیکه تولیدات ؼیر فصلی انگور تازه و همچنان امکانات نگهداری در سرد خانه ها بهبود یابند. الف ۱.۳ محدودیت های عمومی در زنجیره ارزش انگور تازه و کشمش 28. در زنجیره ارزش انگور تازه و کشمش عدم دسترسی کافی به بازار که ناشی از خرابی جاده ها و نبود ترانسپورت میباشد از محدودیت های عمده است. بیشتر تولید کنندگان چاره ای جز وابستگی به دالل ها و تجار قریه که آنان نیز دسترسی کافی به قریه جات ندارند ندارند. انگور تازه بیشتر از کشمش متؤثر می گردد زیرا عمر آن تا تاریخ مصرؾ کوتاه بوده و نیز امکانات نگهداری در سرد خانه ها در زنجیره ارزش وجود ندارند. چنانچه در میان خانواده هائیکه که از پروژه باؼداری و مالداری مستفید می گردند دیده شده نصؾ و یا کمتر از نصؾ انگور تولید شده بفروش می رسد. برای کاهش این خسارات دهاقین به تولید کشمش رو می آورند ولی این کار در نزد آنان از اهمیت دومی بر خوردار می باشد. محدودیت عمده در زنجیره ارزش کشمش نبود معلومات در مورد بازار و کنترول ناکافی از کیفیت )خصوصا رعایت حفظ 52 الصحه در مرحله تولید( می باشد. نمای از گراؾ محدودیت ها که در شکل 7;3 و 8;3 نشان داده شده بیانگر چالش است که فعالین افؽان زنجیره ارزش به آن روبرو می باشند و بناء نمی توانند مقادیر بیشتر انگور تازه و کشمش را تولید و به بازار های داخلی و صادراتی به فروش برسانند. چالش های که خاصتا زنان به آن مواجه می باشند با رنگ زرد مشخص گردیده است. 29. محدودیت دسترسی از دهات به بازار ها. زیربنا های ضعیؾ فزیکی افؽانستان به آهستگی در حال بهبود می باشد ولی اکثر دهاقین دالل ها و تجار در سطح قریه جات از امکانات کم ترانسپورتی جهت انتقال محصوالت به نزدیک ترین بازار ها بر خورد دار می باشند. انگور تازه و کشمش بار سنگینی را تشکیل می دهند. چند تن از زنان که با آنان در مباحثات گروپی متمرکز مصاحبه صورت گرفت اظهار داشتند شوهران شان میتوانند حد اکثر 0 تا 2 بوجی )تقریبا 51 تا 011 کیلو گرام( انگور تازه را به نزدیک ترین بازار انتقال می دهند. اکثر خانواده ها در قریه جات ناگزیرند محصوالت شان را باالی دالل ها یا تجار به فروش برسانند که دالل ها یا تجار بعدا با استفاده از وسایط ترانسپورتی خود محصوالت را نظر به تقاضا به بازار انتقال داده و می فروشند. دهاقین به این تجار کمتر تماس داشته و نیز قدرت چانه زنی کمتر دارند نسبت به این که آنان خود محصوالت شان را می توانستند به صورت مستقیم به بازار انتقال دهند شیمای درخت محدودیت ها ارتباطات عام را به نمایش می گذارند. این درخت در تعیین الویت ها کمک می نماید زیرا مشکالت که در قسمت پائینی درخت قرار دارند الزم است تا اولتر مورد رسیدگی قرار گیرند تا موضوعات پیچیده در قسمت باالیی درخت حل گردند. با آنکه این بحث همه چالش های عمده را مشخص می نماید ولی تمرکز بر موضوع جنسیت اجتماعی بدین معنی است که همه چالش های به عین جزئیات مورد بحث قرار نمی گیرند. این موضوع برای درخت محدودیت و بحث های مربوط به آن برای زنجیره های دیگر ارزش که در این مطالعه به بحث گرفته شده است در مطابقت می باشد.

66 شکل ۳.۴: گراف موانع: انگور مقدار کم محصول کیفیت عالی برای مصرف کننده گان متوسط و پردرآمد وبازار صادرات عدم دسترسی به شبکه های تجارتی رسمی منطقوی و جهانی کنترول ضعیؾ کیفیت نبود ارتباطات افقی )نبود تراکم محصوالت( تولید ضعیؾ محصوالت نبود زیربناهای تجارتی انجمن های تجارتی با مارکیت ها روابط ضعیفی دارند. بسته بندی ابتدائی با استفاده از چوب که انگور را آسیب میرساند. بسته بندی ابتدائی بدون لیبل زدن جهت تفکیک ویا عالمت گذاری دهاقین نظر به عالقه مشتریان انواع مختلؾ را کشت نمیکند عدم انتقال به موقع محصول به بازار محصول تحت درجه حرارت مناسب نگهداری نمیشود تعداد محدود گروپ های فعال دهاقین در بازار یابی عدم دسترسی کافی به آب حشرات و آفات عدم آگاهی از روش های تولیدی مدرن عدم تطبیق مقررات تجارتی عدم موجودیت رابطه بازار با فعالین زنجیره ارزش امکانات ترانسپورتی محدود/قیمت دسترسی محدود به ثبت و راجستریشن پروسه تجهیزات بسته بندی و لیبل زنی در داخل کشور موجود نیست عدم دسترسی به امکانات مالی مناسب جهت خریداری تکنالوژی وارداتی عدم موجودیت آگاهی/خدمات برنامه های آموزشی عدم دسترسی به معلومات در مورد بازار مثل نرخ ها و عالقه مشتریان نبود ارتباط بین بازار و دهاقین تاجران افؽان بطور پرچون به بازار های صادراتی )مثال پاکستان( که محصوالت بسته بنده و درجه بندی میکنند میفروشند تاجران/دهاقین افؽان از این روش ارزش افزا آگاهی ندارند. امکانات ترانسپورتی محدود/قیمت عدم عرضه تکنالوژی در محل عدم دسترسی به سردخانه ها دهاقین روستائی همه به تاجران/دالل ها دسترسی منظم ندارند. عدم موجودیت آگاهی/خدمات برنامه های آموزشی عدم دسترسی به امکانات مالی مناسب جهت خریداری تکنالوژی وارداتی نبود تامین کننده گان محلی عوامل تولید و تکنالوژی به ساحات روستائی عدم دسترسی به عوامل تولید با کیفیت و تکنالوژی کمک های محدود در بخش خدمات ترویج و آموزشی )یعنی کنترول حشرات چیله زدن روش های جدید خشک نمودن )مثل خشک کرد با آویزان کردن خشک کردن با آفتاب از طریق پوش پالستیک فروکردن در روؼن پوتاشیم کاربو هایدریت( نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی رقابت از جانب وارد کننده گان منبع: MEDA عدم آشنائی با حساب/اعداد و بی سوادری عدم موجودیت قوانین دررابطه به حق مالیکت زمین مخصوصا برای زنان زیربناهای ضعیؾ و سازماندهی ضعیت اجتماعات محلی در راستای توسعه اقتصادی تبعیض های اجتماعی فرهنگی در برابر زنان باؼهای درختان مثمر آسیب دیده از جنگ وضعیت بعد از جنگ/ امنیت علت های اصلی تذکر: موانعی که به طور قابل مالحظه مشارکت زنان در سطوح باالتر زنجیره ارزش را محدود میسازند با رنگ زرد برجسته ساخته شده است. 66

67 شکل ۳.۴: گراف موانع: کشمش مقدار کم محصول کیفیت عالی برای مصرف کننده گان متوسط و پردرآمد وبازار صادرات عدم دسترسی به شبکه های تجارتی رسمی منطقوی و جهانی کنترول ضعیؾ کیفیت نبود ارتباطات افقی )نبود تراکم محصوالت( تولید ضعیؾ محصوالت انجمن های تجارتی با مارکیت ها روابط ضعیفی دارند. کشمش یکجا با گرد و خاک و ریگ خریطه میشود بسته بندی ابتدائی بدون لیبل زدن جهت تفکیک ویا عالمت گذاری اندک/یا هیچ نوع فعالیت های دسته بندی ویا درجه بندی عدم انتقال به موقع محصول به بازار تاسیسات نبود نگهداری امکانات محدود البراتواری جهت آزمایشات کنترول کیفیت تعداد محدود گروپ های فعال دهاقین در بازار یابی عدم دسترسی کافی به آب حشرات و آفات عدم آگاهی از روش های تولیدی مدرن عدم موجودیت رابطه بازار با فعالین زنجیره ارزش نبود زیربناهای تجارتی بسیاری دهاقین کشمش را در روی زمین خشک کرده و آنرا بداخل خریطه ها جاروب میکنند عدم دسترسی به بوریا/پارچه ها جهت خشک کردن کشمش نبود تامین کننده گان محلی مواد اولیه و تکنالوژی آگاهی ضعیؾ/عدم موجودیت کمک ها در بخش آموزش عدم دسترسی به معلومات در مورد بازار مثل نرخ ها و عالقه مشتریان نبود ارتباط بین بازار و دهاقین امکانات ترانسپورتی محدود/قیمت نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( آگاهی ضعیؾ/نبود برنامه های آموزشی عدم دسترسی به عوامل تولید با کیفیت و تکنالوژی کمک های محدود در بخش خدمات ترویج و آموزشی )یعنی کنترول حشرات چیله زدن روش های جدید خشک نمودن )مثل خشک کرد با آویزان کردن خشک کردن با آفتاب از طریق پوش پالستیک فروکردن در روؼن پوتاشیم کاربو هایدریت( عدم تطبیق مقررات تجارتی وسایط محدود/قیمت ترانسپورتی دسترسی محدود به ثبت و راجستریشن پروسه نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( دهاقین روستائی همه به تاجران/دالل ها دسترسی منظم ندارند. نبود تامین کننده گان محلی عوامل تولید و تکنالوژی به ساحات روستائی نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی رقابت از جانب وارد کننده گان منبع: MEDA عدم آشنائی با حساب/اعداد و بی سوادری عدم موجودیت قوانین دررابطه به حق مالیکت زمین مخصوصا برای زنان زیربناهای ضعیؾ و سازماندهی ضعیت اجتماعات محلی در راستای توسعه اقتصادی تبعیض های اجتماعی فرهنگی در برابر زنان باؼهای درختان مثمر آسیب دیده از جنگ وضعیت بعد از جنگ/ امنیت علت های اصلی تذکر: موانعی که به طور قابل مالحظه مشارکت زنان در سطوح باالتر زنجیره ارزش را محدود میسازند با رنگ زرد برجسته ساخته شده است. 67

68 31. عدم موجودیت سرد خانه ها برای نگهداری انگور تازه. انگور تازه مانند بسیاری میوه های تازه دیگر نازک بوده و عمر آن تا تاریخ مصرؾ کوتاه می باشد مگر این که در درجات مناسب حرارت نگهداری گردند. در تمام مراحل زنجیره ارزش امکانات سرد خانه ای مانند ذخیرگاه زیر زمینی وسایط ترانسپورتی یخچالدار و یا محالت سرد خانه ای در سطح بازار عمده و صادراتی حد اقل بوده و یا هیچ وجود ندارد. ذخیرگاه های زیر زمینی به دهاقین کمک می کند تا مقدار های فروخته ناشده محصوالت شان را که معموال به 51 تا 61 در صد می رسد حتی در موسم های ؼیر فصلی به فروش برسانند. 30. عدم موجودیت اطالعات کافی در مورد بازار میان تولید کنندگان. از آن جائیکه اکثر دهاقین برای فروش محصوالت شان وابسته به دالل ها و تجار در سطح قریه جات می باشند یگانه مرجع معلومات آنان را در رابطه به قیمت ها کیفیت محصوالت عرضه شده به بازار و سایر معیار ها را همین افراد تشکیل می دهند. با اکثر دهاقینی که مصاحبه صورت گرفته بود از قیمت محصوالت شان در بازار های شهری مانند کابل بی خبر بودند و آنان این را می دانستند که قیمت را خود تجار تعیین می نمایند. با آنکه دهاقین در مورد معیار های پاکی و کیفیت محصوالت دانش ابتدایی داشتند آنان نمی خواستند این معیار ها را تطبیق نمایند زیرا برای انجام چنین کار اضافی برای آنان امتیاز داده نشده و وقت و وسایل ضروری )مانند بوریا ها برای خشک نمودن کشمش( هم نداشتند تا مراحل پروسس را بطور بهتر انجام دهند. 32. کنترول نا کافی کیفیت و اقدامات ضعیف بعد از برداشت محصوالت. عدم رعایت معیارات حفظ الصحه و عدم توجه به کیفیت در تولید کشمش خصوصا در بین افرادیکه کشمش را به پیمانه کم تولید مینمایند ناشی از فهم و آموزش نا کافی درین زمینه می باشد. تعداد کمی از دهاقین که مقدار های بیشتر زمین در اختیار دارند بوریا برای خشک نمودن کشمش را از تجار قریه در بدل کمیشن حاصل نموده یا آن را از نماینده شرکت های پروسس کننده بدست می آورند. در زنجیره ارزش انگور تازه نحوه دسته بندی و بسته بندی که توسط تولید کنندگان کوچک صورت می گیرد با معیار های که برای کیفیت انگور تازه جهت صادر نمودن به خارج نیاز است مطابقت ندارد. وسایل کافی در دسترس پروسس کنندگان وجود ندارد تا جوس و مربا تولید نمایند اما موجودیت چنین تکنالوژی بدون شک بازار های خوبی را برای دهاقین به منظور فروش محصوالت با درجه پائین تر شان ایجاد خواهد نمود. 33. مشاوره های محدود ترویجی. وزارت زراعت آبیاری و مالداری و پروژه های که توسط تمویل کنندگان راه اندازی گردیده اند بعضی از خدمات ترویج را فراهم می نمایند که اکثرا این خدمات به دهاقین بوده و بیشتر بر مرحله تولید تمرکز دارند تا مراحل برداشت محصوالت و پس از برداشت محصوالت. با اکثر دهاقین که مصاحبه صورت گرفت آنان هیچ نوع دسترسی به کدام خدمت ترویج یا آموزش در رابطه به اقدامات زمان برداشتن و پس از برداشتن محصوالت نداشته اند. تعداد از زنان دهقان گفتند که شوهران آنان از طرؾ نهاد های دولتی یا مإسسات ؼیر دولتی آموزش یک مرتبه ای را همراه با تعداد از رساله ها و مواد آموزشی حاصل نموده اند که سایر اعضای خانواده قادر نبوده اند از این خدمات استفاده اعظمی نمایند زیرا آنان باید به آنچه که مردان خانواده مایل یا قادر به آموزش برای آنان بوده اند اکتفا می نمودند. دهاقین زن در مورد تعداد بیشتر کارکنان زن در خدمات ترویج ابراز عالقمندی خاص نمودند. 34. کمبود خدمات مناسب مالی. افؽانستان در جریان تقریبا 21 سال جنگ فاقد سکتور مالی بوده است. از آن جائیکه در حال حاضر تعدادی از مإسسات عرضه کننده قرضه های کوچک و تعداد کمی از بانک های تجارتی انواع مختلؾ قرضه ها را به افراد گروه ها و تصدی های کوچک و میانه پیشکش می نمایند مشکل اساسی مطابقت نحوه اعطای این قرضه 53 ها با شرعیت ( شرعیت صراحت دارد که دادن و گرفتن سود در چنین معامالت جواز ندارد( وبهبود دسترسی به این خدمات مالی در محالت روستایی می باشد. پروسس کنندگان عمده فروشان و صادر کنندگان در معامالت شان معموال از پول نقد و سیستم ؼیر رسمی قرضه های شخصی استفاده می نمایند. در جریان مصاحبه هائیکه با این افراد صورت گرفت این فعالین عالوه بر ابراز نگرانی شان در مورد محدودیت های شرعی برای حصول قرضه از رعایت به حد افراط تشریفات اداری در قسمت بدست آوردن این قرضه ها نیز شاکی بودند. به ضمانت های متفاوت و فورم های تضمینی زیاد نیاز می باشد و نرخ بهره هم معموال از 05 تا 21 در صد می باشد. دسترسی به مناطق روستایی چالش یا در معامالت امانتی با بهره برای معلومات بیشتر به مؤخذ گرایس و پل گرینی )سال 2116 میالدی( مراجعه نمائید

69 دیگری را به وجود آورده است: سفر های طوالنی متقاضی تکس بیشتر از مشترکین سیستم قرضه بوده و خطر دزدی و سایر مشکالت امنیتی دیگر را در قبال دارد و هزینه رسیدن به باشندگان روستا ها برای مإسسات فراهم کننده قرضه های کوچک گران تمام میشود. عالوتا اکثر خانواده های روستایی فاقد تجربه کافی در قسمت ترتیب و تنظیم پس انداز خصوصا با مإسسات مالی می باشند. 35. عدم حمایت رسمی از صادرات. انجمن های تجاری بشمول اتحادیه های صادراتی ارتباطات ضعیفی با بازار های بین المللی کشمش مانند اتحادیه اروپا )خصوصا بریتانیا جرمنی و هالند( کانادا و جاپان دارند. الزم است تا نحوه افزایش 54 صادرات به روسیه که چهارمین وارد کننده بزرگ در جهان و یکی از دو بزرگترین وارد کنندگان کشمش افؽانستان می باشد جستجو گردد. سازمان هائی مانند اداره انکشاؾ صادرات افؽانستان و اطاق های تجارت و صنایع افؽانستان در همکاری نزدیک با حکومت کار می نمایند تا ثبت و راجستر تجار و صادر کنندگان جدید را بهبود بخشیده و دسترسی به بازار های پر منفعت بین المللی را تسهیل نمایند. اطاق های تجارت و صنایع افؽانستان دارای اعضای تجاری )صادر کنندگان عمده فروشان ارائه کنندگان خدمات و وارد کنندگان( بوده و خدمات آن شامل صدور تصدیق نامه کشور مبدأ برای سهولت بخشیدن عرصه صادرات گفتگو با دولت برای حل موضوعات عام مانند مسایل مربوط به مالیات بر صادرات حل منازعات میان اعضاء و در صورت ضرورت حمایت از رشد تجارت )مانند پیدا نمودن زمین ایجاد فابریکه ها و ؼیره( می باشد. این نوع حمایت تنها در والیت کابل موجود می باشد. بعضی از کشور هائیکه انگور و کشمش وارد می نمایند خصوصا در بازار های مصرفی بلند عالوه به گواهی نامه مبدأ متقاضی گواهی نامه تولیدات نیز می باشد. اداره انکشاؾ صادرات کشمش میوه جات و سبزیجات تنها خدمات محدود البراتواری و کنترول کیفیت را ارائه می نماید. برای ازدیاد صادرات انگور تازه و کشمش الزم است تا افؽانستان مسایل مانند تصدیق نامه تولیدات و معیاری سازی را در میان مدت تا دراز مدت مورد رسیدگی جدی قرار دهد. الف ۴ ۱. محدودیت ها و فرصت ها برای زنان در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش 36. به ؼرض یآد آوری باید گفت زنان روستایی در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش بدون هیچ نوع پرداختی در باغ های فامیلی و خانوادگی برای تولید برداشت محصوالت و کار های پس از برداشت محصوالت ( که در آن زنان انگور تازه را خشک نموده و بعضا آن را دسته بندی و بسته بندی می نمایند و در جا های تعیین شده برای نگهداری گذاشته می شوند تا بعدا فروش گردد( کار می نماید فعالیت هائی را که زنان بدون مزد انجام می دهند شامل خویشاوه نمودن و آبیاری تاکزار ها بریدن شاخه های اضافی و جمع آوری شاخه های بریده شده از زمین می گردد. زنان در ساحات شهری و نیمه شهری برای عمده فروشان و پروسس کنندگان منحیث کارگر در زنجیره ارزش کشمش فعالیت می نمایند که در آن کشمش را شسته پاک کاری دسته بندی و بسته بندی می نمایند تا برای انتقال به بازاری های داخلی و صادراتی آماده گردند که این فعالیت های آنان در داخل و یا بیرون از مندوی و یا در مراکز پروسس صورت می گیرد. این از عمده ترین تفاوت ها میان زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش می باشد: زنان توسط پروسس کنندگان و صادر کنندگان انگور تازه برای فعالیت های چیدن دسته بندی درجه بندی و بسته بندی استخدام نمی گردند زیرا در این حالت کار گران به باغ و تاکستان های بیگانه رفته و نیز بعضی از کار های ثقیله مانند برداشتن کارتن های 01 کیلوئی و کریت های 04 کیلوئی گرام را انجام می دهند. تکنالوژی که این مشکل را مرفوع سازد طور مثال فورک لیفت ها هنوز وجود نداشته و مورد استفاده نمی باشد. 37. در تؤمین ارتباط خانواده با بازار مردان نقش عمده را دارند. این نقش شامل خریداری مواد مورد ضرورت فروش انگور تازه یا کشمش به دالل ها و تجار قریه و یا رفتن به بازار های محلی برای فروش محصوالت خود شان می گردد. 38. محدودیت های مختص به زنان. با توجه به این که معیار های فرهنگی و اجتماعی مانع آن میشود مراوده میان زنان و مردان شده محدودیت عمدۀ که مانع رشد زنان در بلند رفتن در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش می گردد همانا نبود ارائه خدمات زنان به زنان در هر مرحله از زنجیره ارزش می باشد که این مشکل از تولید تا بازار در 54 روسیه و پاکستان تقریبا 35 در صد تولیدات کشمش افؽانستان را وارد می نمایند. 69

70 سطوح قریه و مندوی موجود می باشد. عدم موجودیت ارائه خدمات زنان به زنان کیفیت را در هر مرحله ای از زنجیره ارزش متؤثر می سازد زیرا زنان دسترسی به خدمات ترویج دانش و معلومات در مورد نحوه بهبود بخشیدن کیفیت انگور و کشمش ندارند. سایر محدودیت های که شمولیت زنان را در زنجیره ارزش بطور مستقیم متؤثر می سازد عبارت اند از: محدودیت دسترسی به سیستم ترانسپورتی. تعداد زیادی از زنان به سیستم ترانسپورتی عامه بدون یک همراه مرد دسترسی ندارند 55. محدودیت و یا عدم داشتن اطالعات در مورد بازار. تماس های زنان با زنان در همه مراحل زنجیره ارزش محدود می باشد. موقؾ های مانند عرضه کنندگان مواد مورد ضرورت کشت انگور دالل ها و تجار در سطح قریه جات و پروسس کنندگان را عمدتا مردان اشؽال می نمایند که تعداد اندکی از زنان با آنان در تماس می باشند. در نتیجه زنان اطالعات ناکافی و یا هم هیچ اطالعی در مورد بازار نمی داشته باشند مگر اینکه توسط مردان خانواده برای آنان فراهم گردد. خدمات ناچیز ترویجی برای پروسس بعد از برداشت محصوالت. مشوره و رهنمایی در مورد اقدامات پس از برداشت محصوالت خصوصا مشوره دهی برای زنان روستایی در امور مربوط به کنترول کیفیت مانند رعایت حفظ الصحه دسته بندی درجه بندی و بسته بند وجود ندارد. خدمات ترویج بیشتر روی مرحله تولید انگور تمرکز داشته و از مرحله پس از برداشت محصوالت خصوصا در قسمت کشمش حمایت کمتری می نماید. نبود خدمات الزم سرمایه گذاری. افزون بر یک تعداد کم از زنان که در بخش قرضه کار می نمایند قرضه های که توسط مإسسات عرضه کننده قرضه های کوچک فراهم می گردند نیاز به تضمین دارند. اکثرا مردان مالکیت زمین را به نام خود دارند که در نتیجه دسترسی زنان در صورت عدم همکاری مردان خانواده به تولیدات مالی زراعتی محدود بوده و یا هیچ به آن دسترسی نمی داشته باشند. 39. شکل های 9;3 و 01;3 نمایانگر محدودیت هائی را که مخصوصا زنان را از ایفای نقش های بیشتر در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش مانع میشود می باشد. این محدودیت ها نظر به موقؾ های متفاوت در زنجیره ارزش متفاوت میباشند چنانچه در ذیل بحث می گردد: ارتقاء تولید کننده )کوچک و یا بزرگ( به دالل یا تاجر در سطح قریه: مانع متوسط. با وجود موانع فرهنگی در ارتقاء از تولید کننده به دالل یا تاجر تعدادی از زنان منحیث تجار در سطح قریه و نمایندگان فروشات در والیات کابل و پروان کار می نمایند که کشمش را به طور مستقیم از زنان خریداری می نمایند. تعدادی از زنان پروسس کننده خاطر نشان نمودند که این شیوه بیشتر در شمال کشور )مانند والیت بلخ( قابل قبول خواهد بود زیرا در آنجا جامعه در رابطه به احراز چنین وظایؾ توسط زنان باز تر و پذیرا تر می باشد. ارتقاء دالل ها یا تجار به عمده فروشان یا پروسس کنندگان: مانع عمده. با آنکه تعدادی از زنان برای عمده فروشان یا پروسس کنندگان کوچک و بزرگ در زنجیره ارزش کشمش کار می نمایند اکثرا کار هائی را که آنان انجام می دهند شامل شستشو دسته بندی درجه بندی و بسته بندی می باشد تا اینکه مالکیت آن را به عهده داشته باشند به استثنای.APA ارتقاء عمده فروشان یا پروسس کنندگان به پرچون فروشان یا صادر کنندگان: مانع عمده. عموما زنان و مردان به احراز نقش در پروسه صادرات را عین شکل مشکل می یابند. با آن هم عادات و نورم های اجتماعی و فرهنگی محدودیت بیشتر را متوجه زنان می سازد. تعداد کمی از زنان توانسته اند چنین انتقالی را مإفقانه سپری نمایند اما تعداد از زنان هستند که سعی دارند با وجود مشکالت چنین انتقال را انجام دهند بعضی استثنائاتی در محالت شهری و نیمه شهری و سایر مجتمعات مردمی باز تر وجود دارد که شامل محالتی در والیات کابل بلخ و هرات می گردند.

71 منبع معلومات: شکل های 9;3 و 01;3 بر اساس مطالعه که توسط مایوکس و مکی در سال 2119 میالدی و اداره انکشاؾ بین المللی ایاالت متحد امریکا USAID انجام گردیده بود استوار می باشد. نوت: ساحات تاریکتر )با رنگ گالبی( زنجیره ارزش را با امیدوار کننده ترین شاخصه نشان می دهد. عالمات مانع نشان دهنده محدودیت ها در مقابل زنان می باشند که آنان را مانع گردیده تا در زنجیره ارزش ارتقاء نمایند. رنگ عالمت نشان دهنده شدت و خفت مانع می باشد: رنگ زرد = مانع خفیؾ رنگی نارنجی = مانع متوسط و رنگ سرخ = مانع عمده را نشان می دهد. بر اساس تحلیل داده های مقداری تعداد از موانع ؼیر قابل تطبیق می نمود ( طور مثال در صورت که زنان در یک نقش شامل نمی بودند ارتقاء به مرحله بعدی در حقیقت امکان پذیر نبوده و بی مورد می بود( مانع خفیؾ ( زنان را کمی بیشتر از مردان متؤثر می سازد و بعضا هم بخاطر موجودیت یک سلسله عادات و روش های اجتماعی و فرهنگی( مانع متوسط ( زنان را نهایت بیشتر از مردان در زنجیره ارزش متؤثر می سازد با آن که تعداد از زنان قادر بوده اند که این مانع از میان بر دارند( مانع عمده ( زنان را نهایت بیشتر از مردان در زنجیره ارزش متؤثر می سازد اما هیچ زن قادر نبوده است تا این مانع را از میان بر داشته و در زنجیره ارزش صعود نماید(. موانع تنها برای زنجیره های ارزش که امید بر آن بیشتر می باشد )که به رنگ گالبی مشخص شده( نشان داده شده است و برای موقؾ های که زنان در آن دخیل می باشند )چنانچه به رنگ های سبز و ارؼوانی سطح شمولیت زنان در آن مشخص گردیده است( نشان داده شده است. 70

72 ۴0. فرصت ها برای زنان در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش. در سطح تولیدی الزم است تا ارائه خدمات زنان 56 به زنان را در تمام مراحل زنجیره ارزش تسهیل بخشید. طور مثال یک گروه از زنان نیمه مسلکی می توانند خدماتی چون عرضه مواد مورد نیاز مشوره های ترویجی اعتبارات مالی یا ارتباطات با بازار را ارائه نمایند. بسیج اجتماعی و ایجاد انجمن های زنان تولید کننده دسترسی به خدمات را توسعه داده و هزینه انجام معامالت را کاهش می دهد. سرمایه گذاری در مراکز پروسس که مالکیت آن به زنان بر می گردد و توسط زنان فعالیت دارند در سطح قریه جات یا دسته ها کیفیت تولیدات را از طریق آموزش های زنان به زنان ارتقاء می بخشد. کارکنان زن در بخش ترویج در اجتماعات. ارتقای کارکنان زن در فعالیت های ترویج و دسترسی زنان را به خدمات مهارت ها و دانش بهبود بخشیده و در نتیجه تولیدات برداشت محصوالت و سایر فعالیت های پس از برداشت محصوالت انگور تازه و کشمش بهبود می یابد. مهارت هائی را که زنان می توانند بیآموزند و از آن در سطح خانواده در رابطه به محصوالت انگور تازه استفاده نمایند شامل دسته بندی درجه بندی دخیره نمودن )مثال جابجا نمودن در زیر خیمه ها( و بسته بندی )جابجا نمودن در کریت ها( برای کاهش خسارات هنگام انتقال می باشد. اقدامات پس از برداشت محصوالت و کنترول کیفیت. از آنجائیکه بیشر کار های مربوط به زمان پس از برداشت محصوالت و پروسس کشمش را زنان روستایی انجام می دهند معلومات در مورد کنترول کیفیت و بازار به کار آنان نهایت مهم بوده ممکن برای شان جالب هم باشد. برنامه آموزشی مهارت ها باید در برگیرنده روش های خشک نمودن ( با استفاده از بوریا ها و سایر تکنالوژی مانند خشک کننده های آفتابی( دسته بندی و درجه بندی باشد. دسترسی به قرضه ها از طریق نماینده های زن. در مصاحبه با گروپ های تمرکز زنان دهقان عالقمند دریافت کمک های مالی بودند اما محدودیت عرضه چنین خدمات و موانع اجتماعی )به شمول موانع در تماس بودن و تحرک( دسترسی به این خدمات را به یک چالش مبدل می سازد. تعداد اندکی از مإسسات عرضه کننده قرضه های کوچک قرضه های زراعتی را به زنان فراهم می نماید و عالقمند پشتیبانی از اقدامات پس از برداشت محصوالت مانند خشک نمودن کشمش و بسته بندی آن می باشند. اتحادیه های کمک مالی هیئت جهانی )WOCCU( و خدمات مالی آریانا از جمله چنین مإسسات عرضه کننده قرضه های کوچک می باشند که درین عرصه فعالیت دارند. از طریق حضور هر چه بیشتر زنان در این مإسسات زنان می توانند دسترسی شان را به خدمات مالی عمده بیشتر سازند که این خود شیوه های کاری و تولیدات آن ها را تقویت می بخشد. بسیج نمودن انجمن های زنان تولید کننده. انجمن زنان تولید کننده توسط وزارت زراعت آبیاری و مالداری و پروژه هائی که توسط دونر ها تمویل می شوند ایجاد می گردد. تا ماه سپتمبر سال 2101 میالدی پروژی باؼداری و مالداری تقریبا 81 گروپ را که در بر گیرنده تقریبا 2111 زن تولید کننده بود در 9 ولسوالی 9 والیت شمالی و مرکزی ایجاد نموده بود. نزدیک به 85 در صد این گروپ ها صندوق های پس انداز دارند که هر گروپ تقریبا 8111 افؽانی )معادل 061 دالر امریکایی( پس انداز دارد. گروپ ها می توانند از این وجوه مالی منحیث قرضه برای اعضای خود استفاده نمایند. گروپ ها و انجمن های زنان تولید کننده نیز می توانند در فعالیت های دسته جمعی و گروهی نیز اشتراک و سرمایه گذاری نمایند. این فعالیت ها می تواند شامل ایجاد مرکز جمع آوری کشمش که در آن با سایر زنان قرار داد خرید صورت می گیرد و ایجاد یک مرکز پروسس در سطح قریه یا دسته برای پروسس نمودن انگور تازه و کشمش گردد. این چنین مرکز می تواند یک ساحه جداگانه و در عین حال قابل دسترس را برای زنان ایجاد نماید که در آن زنان بتوانند انگور تازه را دسته بندی درجه بندی و بسته بندی نمایند. سرمایه گذاری در عرصه تکنالوژی مورد نیاز مانند فورک لیفت نهایت ضروری می باشد. 40. در سطح عمده فروشی یا پروسس تعدادی از زنان منحیث دالل تجار قریه و پروسس کننده در زنجیره ارزش کشمش عرض اندام نموده اند. در این زمینه APA نمونه را در رابطه به ارائه خدمات زنان به زنان ایجاد می نماید. دسترسی به بازار از طریق زنان تجار در سطح قریه جات و عرضه کنندگان مواد مورد نیاز. نقش دالل ها تجار در سطح قریه جات و عرضه کنندگان مواد مورد ضرورت معموال باهم مرتبط می باشند. طور مثال ارتباطات که آموزندگان ؼیر حرفوی معموال در سطح مسلکی مورد آموزش قرار می گیرند تا با افراد حرفوی در ساحات خاص تعلیمی زراعتی عملی حقوقی صحی و سایر ساحات همکاری نمایند. تحصیالت آنان در حد کارکنان حرفوی مجرب نبوده و نیز مجوز آن را در دست ندارند. ولی آنان می توانند آن کار های را که متقاضی دانش نسبی می باشد انجام داده و حتی طور مستقل و فارغ از نظارت مستقیم کارکنان حرفوی عمل نمایند. تعداد از اشتؽاالت ؼیر حرفوی نیاز به امتحانات یا تصدیق نامه های خاص در ساحه می باشند این در حالی است که تعداد دیگر از این پست ها تنها متقاضی یک سطح معیین از آموزش می باشند.

73 میان دالل ها و تجار به آنان این فرصت را نیز فراهم می نماید تا منحیث عرضه کننده مواد مورد نیاز و توزیع کنندگان نیز عمل نمایند. با آن که تعداد کمی از زنان نقش های دالل و تجار را احراز نموده اند اکثر اشتراک کنندگان این مطالعه اظهار داشتند که فرصت آن وجود دارد تا نمایندگی زنان در این عرصه بیشتر گردد. زنان نظارت کننده در مرکز APA نقش عمده را در کنترول کیفیت کشمش ایفا نموده و احتمال آن نیز وجود دارد تا زنان تولید کننده را در بدست آوردن درجه بلند کیفیت قابل قبول از طریق استفاده از بوریا ها و خشک کننده های آفتابی آموزش دهند. توسعه مراکز پروسس که مالکیت آن را زنان به عهده دارند. زنان در مراکز شهری و نیمه شهری به طور جدی در فعالیت های پروسس شامل می باشند. سرمایه گذاری در این عرصه تؤثیر عمده را باالی موقؾ زنان در زنجیره ارزش از خود بجا می گذارد. چنین سرمایه گذاری ها مستلزم آموزش در بخش تجارت برای زنان در رابطه به بکار انداختن و مدیریت این مراکز میباشد. الف ۵ ۱. نتیجه گیری: توسعه نکات قوی عرصه صادرات 42. نکات قوی صادرات افؽانستان را انگور تازه و کشمش تشکیل می دهد. مخصوصا صادرات کشمش امیدوار کننده می باشد زیرا افؽانستان هفتمین صادر کننده بزرگ کشمش در سطح جهان بوده و در حال تؤمین روابط با بازار های پر منفعت جهانی مانند اتحادیه اروپا و ایاالت متحد امریکا می باشد. صادرات انگور تازه نیز ظرفیت رشد بیشتر را دارا می باشند اما عمر کوتاه انگور تازه تا تاریخ مصرؾ صادرات انگور تازه را تنها محدود به کشور های پاکستان و هند می نماید. زنان انگور و کشمش را در مزارع و در محالت شهری کشت حاصل برداری و پروسس می نمایند. مردان منحیث حلقه ارتباطی به بازار و سایر خدمات عمل می نمایند و بیشترین پست ها را در مسیر زنجیره ارزش احراز نموده اند که استثنائاتی مانند APA نیز در آن وجود دارد. 43. محدودیت های عمده در زنجیره ارزش این دو قلم صادراتی عمده عبارت اند از: )الؾ( عدم موجودیت امکانات سرد خانه ای در امتداد زنجیره ارزش و )ب( دسترسی محدود به سبب جاده های تخریب شده و سیستم ترانسپورتی نا کافی. دهاقین تنها 41 تا 51 در صد از محصوالت شان را به فروش می رسانند زیرا آنان دسترسی ؼیر مکرر به بازار و آن هم از طریق دالل ها و تجار که در سطح قریه طور سیار کار می نمایند دارند. 44. در زنجیره ارزش کشمش محدودیت های عمده عبارت اند از: )الؾ( نبود اطالعات بازار میان تولید کنندگان که شامل عدم موجودیت اطالعات کافی در مورد کشمش که یک قلم صادراتی عمده می باشد )ب( محدود بودن خدمات کنترول کیفیت در اقدامات پس از برداشت محصوالت که از آن جمله می توان از حفظ الصحه ضعیؾ در مرحله تولید یاد آوری نمود. دهاقین ترجیح می دهند انگور را بفروشند زیرا مقدار آن زیاد می باشد. آنان کشمش را به مثابه فعالیت درجه دوم خویش می پندارند صرؾ 31 در صد دهاقین انگور را خشک می نمایند. 45. فرصت های صعود زنان در زنجیره های ارزش این دو محصول صاداراتی عمده عبارت اند از: )الؾ( ایجاد گروهی از زنان نیمه مسلکی برای فراهم نمودن دسترسی به خدمات ترویج ( مخصوصا ارائه مشوره در رابطه به فعالیت های پس از برداشت محصوالت( مواد مورد ضروت برای کشت و پروسس قرضه و بازار و )ب( ایجاد گروپ ها یا انجمن های زنان تولید کننده برای سهولت بخشیدن به ارائه خدمات زنان به زنان. این گروپ ها ایجاد و تؤسیس مراکز پروسس را که توسط زنان فعالیت نموده و مدیریت آن را نیز زنان به عهده دارند در سطح قریه جات یا دسته ها تسریع می نمایند تا انگور تازه و کشمش را پروسس نموده و با معیارات بلند کیفیت مطابقت نماید. 73

74 ضمیمه ۲ زنجیره ارزش بادام 0. افؽانستان در سال 2118 و 2119 میالدی تخمینا تن بادام را تولید نموده است. تقریبا 81 در صد این تولیدات به دو شریک اساسی افؽانستان در منطقه که کشور های پاکستان و هندوستان می باشد صادر گردیده است. این در حالی است که مقدار باقی مانده تولیدات بادام افؽانستان در بازار های داخلی به فروش می رسد و تقاضا به آن نیز در حال رشد می باشد. افؽانستان یازدهمین کشور صادر کننده بادام پوست شده و پنجمین کشور صادر کننده بادام با پوست در جهان می باشد. زنان روستایی نقش عمده را در تولید برداشتن محصوالت و پروسس بادام ایفا می نمایند که فعالیت های که شامل این زنجیره می گردد عبارت از پوست نمودن خشک نمودن در آفتاب و بسته بندی آن می باشد. همچنان زنان در مناطق شهری و نیمه شهری توسط عمده فروشان و شرکت های پروسس کننده و صادر کننده استخدام می گردند تا بادام را شسته دسته بندی درجه بندی و بسته بندی نمایند تا بعدا این بادام به بازار های پرچون داخلی و بازار صادراتی انتقال یابد. با آنکه مردان نقش بیشتری را منحیث عرضه کنندگان مواد مورد نیاز برای کشت و پروسس بادام دالل ها تجار در سطح قریه جات عمده فروشان پروسس کنندگان و صادر کنندگان ایفا می نمایند ولی نقش های دیگری مانند نماینده فروشات تجار در سطح قریه جات و مالکین مراکز پروسس میوه خشک و میوه مؽز دار را زنان به عهده دارند. این فصل فعالین عمده زنجیره ارزش و فعالیت های ارزش افزای آنانرا طور دقیق مورد مطالعه قرار داده و از طریق آن محدودیت ها و فرصت ها را برای صعود زنان تولید کننده و پروسس کننده در زنجیره ارزش بادام مشخص می نماید. همانند ارزیابی قبلی در رابطه به زنجیره های ارزش انگور و کشمش این ارزیابی نیز وابسته به مصاحبه ها و ارقام جمع آوری شده از سروی که توسط پروژه باؼداری و مالداری راه اندازی شده بود می باشد تا ذریعه آن حجم تولیدات و فروشات بادام تخمین زده شود و هم خساراتیکه در سطح تولیدی بوجود می آید درک شده و معلومات در رابطه به قیمت ها نیز در زمینه واضح گردد. الف ۲.۱ روند جهانی تولید مصرف و صادرات بادام 2. بر اساس اطالعات سازمان ؼذا و زراعت سازمان ملل متحد )FAO( 6 صادر کننده بزرگ در جهان عبارت اند از ایاالت متحد امریکا )که 41 در صد تولیدات جهان را تشکیل می دهد( هسپانیه )06 درصد( سوریه )8 در صد( ایتالیا )6 در صد( ایران )5 در صد( و مراکش )4 در صد(. یونان ایتالیا و ترکیه منحیث تولید کنندگان عمده بادام عرض اندام نموده اند )براساس اطالعات USDA FAS سال 2113 میالدی(. 3. ایاالت متحد امریکا بزرگترین صادر کننده بادام در جهان می باشد ( که تقریبا 71 در صد بادام جهان را صادر می نماید( و به تعقیب آن هسپانیه قرار دارد که تقریبا 01 در صد بادام جهان را صادر می نماید ( به جدول 0;4 مراجعه نمایید (. صادر کنندگان کوچک تر را کشور های آسترالیا چین بعضی از کشور های عضو اتحادیه اروپا )جرمنی ایتالیا بلجیم و هالند( چیلی و امارات متحد عربی تشکیل می دهد. بر اساس احصایه های کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد افؽانستان جایگاه یازدهم را در صادرات بادام بدون پوست دارد که ارزش تجارتی آن به 001 ملیون دالر امریکایی بالػ می گردد. افؽانستان پنجمین صادر کننده بادام پوست ناشده در جهان بوده که ارزش تجارتی آن به 38 ملیون دالر امریکایی بالػ می گردد. 4. شرکای صادراتی بادام افؽانستان را اکثرا کشور های همسایه تشکیل می دهد )به جدول 2;4 مراجعه گردد(. پاکستان تقریبا 61 در صد بادام افؽانستان را وارد می نماید در حالی که هند نزدیک به 41 در صد بادام افؽانستان را وارد می کند. به تعقیب این دو کشور کشور های دیگری شرق میانه مانند ایران امارات متحد عربی ترکیه عراق و عربستان صعودی نیز مقادیر کمی از بادام افؽانستان را وارد می نمایند. شرکای عمده صادراتی بادام پوست ناشده افؽانستان را نیز پاکستان ( که تقریبا 76 در صد ارزش تجارتی را تشکیل می دهد( و هند ( که 24 در صد ارزش تجارتی را تشکیل میدهد( میباشند. 74

75 جدول الؾ 0;2: یازده صادر کننده بزرگ بادام در جهان منبع معلومات: دیتابیس کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد. صادر کننده ارزش تجارتی )به ملیون دالر امریکایی( % ایاالت متحد امریکا ;71 هسپانیه 963 9;3 آسترالیا 276 2;6 چین 237 2;3 جرمنی 090 0;9 ایتالیا 083 0;8 بلجیم 064 0;6 هالند 061 0;6 چیلی 031 0;3 مارات متحد عربی 003 0;0 افؽانستان 001 0;0 سایر 560 5;4 مجموعی ۱0۳0۱ ۱00 جدول الؾ 2;2: وارد کنندگان عمده بادام افؽانستان

76 وارد کننده ارزش تجارتی )به دالر امریکایی( % پاکستان 3;63 ملیون 57;7 هند 6;42 ملیون 38;8 ایران 7;0 ملیون 0;6 امارات متحد عربی 2;0 ملیون 0;0 ترکیه 5;1 ملیون 1;5 عراق 3;1 ملیون 1;3 عربستان صعودی ;1 بریتانیا ;1 جرمنی ;1 کانادا ;1 مجموعی ۱۱0 ملیون ۱00 منبع معلومات: دیتابیس کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد. 76

77 5. بر اساس احصائیه های کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد جرمنی مقدار زیادی از بادام را ( که به 4;05 در صد مجموعی واردات بالػ می گردد( وارد می نماید که به تعقیب آن هسپانیه )تقریبا 01 در صد( و هند )7;8 در صد( قرار دارند. اتحادیه اروپا تقریبا 45 در صد از تولیدات جهانی بادام را وارد می نماید در حالی که آسیا و شرق میانه در مجموع 44 در صد ارزش جهانی را تشکیل می دهند ( بر اساس اطالعات درکو فودز در سال 2119 میالدی(. احصائیه های کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد نشان می دهد که هند یگانه وارد کننده بزرگ بادام پوست ناشده )61 در صد( در جهان می باشد شرکای وارداتی آن را ایاالت متحد امریکا )0;82 در صد( آسترالیا )1;04 در صد( افؽانستان )6;2 در صد( و پاکستان )8;1 در صد( تشکیل می دهد. مصرؾ کنندگان هندی بادام افؽانستان را از نظر کیفیت در رده بلند تر می دانند. جدول الؾ 3;2: ده وارد کنندگان عمده بادام در جهان منبع معلومات: دیتابیس کمیسیون تجارت سازمان ملل متحد. وارد کننده ارزش تجارتی % )به ملیون دالر امریکایی( جرمنی ;4 هسپانیه 934 9;7 هند 838 8;7 فرانسه 620 6;5 ایتالیا 599 6;2 جاپان 526 5;5 چین 498 5;2 کانادا 380 4;1 هالند 365 3;8 بریتانیا 292 3;1 سایر ;9 مجموعی ۱00 الف ۲.۲ زنجیره ارزش بادام 6. مرحله تولید. بادام از جمله محصوالت بومی و محلی افؽانستان بوده که برای ده ها سال به خارج از کشور صادر گردیده است. بادام با پوست و یا بدون پوست به فروش می رسد. بادام نهایت مؽذی و دارای کالوری بیشتر بوده و سر شار از کلسیم فاسفورس و پتاشیم می باشد. در افؽانستان بادام پس از انگور تازه و کشمش یکی از پر ارزش ترین محصوالت زراعتی می باشد. وزارت احیاء و انکشاؾ دهات تولیدات بادام در سال میالدی را تقریبا تن تخمین مینماید. 7. مناطق تولیدی عمده در شمال در والیت پروان )خصوصا ولسوالی ؼوربند( والیت بلخ والیت کندز و والیت سمنگان می باشد. گمان میرود که تنها والیت بلخ تخمینا 5511 تن بادام را تولید می نماید. در این مناطق فصل بادام از ماه جوالی تا اخیر ماه سپتمبر امتداد می یابد. برای بارور شدن و حاصل دهی درخت بادام پنج سال الزم است و دو سال دیگر نیز نیاز است تا به پختگی برسد. مالکین کوچک معموال بادام را با سایر درختان مثمر یکجا در باغ های فامیلی شان تربیه میکنند. افؽانستان بیشتر از 61 نوع بادام وسیعا شناخته شده را تولید می نماید. اما انواع حقیقی بادام محدود می باشند )انواع مختلؾ دیگر که از طریق یک پروسه رسمی و تخصصی پرورش رشد ترویج و تکثیر شوند(. انواع معروؾ بادام که برای بازار های پر منفعت داخلی و صادراتی تربیه می شود عبارت از بادام های با پوست نازک ستار بای قهار بای کلک عروس قمبری کاؾ مال و خیر الدین می باشند که پوست ناشده به فروش می رسند )بادام با پوست یا بدون پوست به نسبت 0 بر 2 به فروش می رسد(. در بازار های داخلی از بادام نقل نیز ساخته می شود که از جمله شیرینی باب معروؾ می باشد )وزارت احیاء و انکشاؾ دهات سال 2117 میالدی(. 77

78 8. نقش زنان. چنانچه قبال تذکر داده شد زنان در مراحل ابتدایی زنجیره ارزش بادام طور فراگیر دخیل می باشند. آنان در باغ های فامیلی درختان بادام را آبیاری نموده و شاخه بری می نمایند حاصالت بادام را جمع آوری می نمایند و آن را پاک کاری و پوست می کنند خشک نموده و در خریطه های بزرگ در باغ ها بسته بندی می نمایند. این تولید کنندگان حاصالت را دسته بندی و یا جمع آوری نمی نمایند و یا اگر هم می نمایند خیلی اندک می باشد. شرکت ها در ساحات شهری و نیمه شهری زنان را استخدام می نمایند تا بادام را دسته بندی درجه بندی و بسته بندی نماید تا به بازار های داخلی یا صادراتی عرضه گردد. تجارت بادام توسط شرکت های که میوه خشک و میوه های مؽز دار را پروسس می نمایند انجام داده می شود که تعداد کمی از این شرکت ها )مانند )APA تحت مالکیت زنان قرار دارند و زنان را منحیث نماینده فروشات و تجار در سطح قریه جات استخدام می نمایند تا بادام را طور مستقیم از زنان تولید کننده خریداری نمایند. 9. فعالین عمده در زنجیره ارزش بادام. فعالین عمده زنجیره ارزش بادام عبارت از عرضه کنندگان مواد مورد نیاز برای کشت رشد و پروسس بادام دهاقین دالل ها تجار در سطح قریه جات عمده فروشان پروسس کنندگان پرچون فروشان و صادر کنندگان می باشند. ارتباطات این فعالین در شکل ذیل )شکل الؾ 0;2( نشان داده شده است: منبع معلومات: انجمن انکشاؾ اقتصادی منونایت )MEDA( 78

79 عرضه کنندگان مواد مورد ضروت کشت رشد و پروسس بادام. دکانداران شخصی اگدیپو و مؽازه های زراعتی مواد مورد ضروت کشت رشد و پروسس بادام به شمول کود و ادویه زراعتی را به فروش می رسانند. در بدل خدمات و کاالها پول نقد پرداخت می گردد ولی امکان آن نیز می رود که دکانداران به شکل ؼیر رسمی معامله قرض انجام دهند. دسترسی به خدمات ترویج الزم محدود می باشد. دهاقین از یک نوع مخلوط معیاری کود استفاده می نمایند که جواب گوی نیازمندی محصوالت خاص نمی باشد. طور مثال بادام نیاز به مقدار بیشتر نایتروجن و پوتاشیم نسبت به فاسفورس دارد که 58 این نیازمندی توسط کود معیاری مخلوط مرفوع نمی گردد. با وجود آن که خدمات ترویج که توسط وزارت زراعت آبیاری و مالداری و سایر مإسسات کمکی فراهم میشود پرچون فروشان اکثرا سواالتی را در مورد نحوه استفاده کود از دهاقین بدست میاورند.. تعداد زنان عرضه کننده مواد مورد ضروت کشت رشد و پروسس بادام نهایت کم بوده و یا هیچ وجود ندارند. 00. در افؽانستان قوریه خانه های تجارتی فعالیت دارند اما تعداد کمی از آنان قلمه های با کیفیت عالی را تهیه می نمایند و نحوه بازار یابی آنان با دهاقین بصورت درست تنظیم نشده است. پروژه های وزارت زراعت آبیاری و مالداری مانند پروژه باؼداری و مالداری و پروژه انکشاؾ باؼداری دایمی )PHDP( که توسط اتحادیه اروپا تمویل می گردد در قسمت رشد این سکتور فرعی فعالیت می نمایند طور مثال آنان انواع با کیفیت عالی را به ذخیره گاه های عمومی معرفی می نمایند که بعدا در آنجا به تعداد آن افزوده گردیده و ذریعه آن ذخیره گاه های فرعی را ایجاد می نمایند. قوریه خانه های تجارتی در اطراؾ ذخیره گاه عمومی به شکل انجمن ها تنظیم می گردند که ریشه و قلمه ها را برای ذخیره گاه های فرعی به انجمن ها فراهم می نماید. 02. تولید کنندگان. اکثر تولید کنندگان بادام دارای تقریبا 2 جریب زمین می باشند که در آن بادام را همراه با انواع مختلؾ 59 سایر محصوالت )مانند انار رشقه گندم یا سبزیجات( تولید می نمایند. محصوالت اندکی که از این مزارع بدست می آید به بازار محلی و یا تجار قریه جات به فروش می رسد. تولید بادام نیاز به آب بیشتر داشته و تنظیم آب هم یک مشکل عمده در میان دهاقین می باشد. بعضا بادام قبل از وقت چیده می شود که این عادت ناشی از نبود اطالعات کافی در رابطه به زمان خوب برای چیدن بادام در دسترس دهقان ها می باشد. اکثرا بادام هنگام چیدن به فروش می رسد دهاقین به پول نیاز داشته و هم امکانات نگهداشت الزم و مإثر برای حفظ کیفیت وجود ندارند. فروشات بیشتر در مقابل پول نقد صورت میگیرد ولی سیستم ؼیر رسمی قرضه نیز در سطح تجار قریه وجود دارد. بعضی از دهاقین متوسط و بزرگ بیشتر بادام را منحیث محصوالت نقدینه ای کشت می نمایند. آنان ممکن پول کافی در اختیار داشته باشند و بادام را برای ماه ها پس از برداشت محصوالت نگهداری نمایند تا آن را در موسم ؼیر فصلی به فروش برسانند. دهاقین بزرگ معموال دسترسی و ارتباطات مستقیم با بازار عمده و صادر کنندگان دارند. 03. بر اساس اطالعات ارائه شده توسط پروژه باؼداری و مالداری حد اوسط حاصالت بدست آمده از خانواده های که توسط این پروژه حمایت می گردند تقریبا 351 کیلو گرام در هر جریب زمین می باشد. حاصالت بدست آمده تنها با حاصالت دهاقین کوچک )که بین 2 تا 3 جریب زمین در اختیار دارند ) و تقریبا 71 در صد از دهاقین پروژه باؼداری و مالداری را تشکیل می دهند متفاوت میباشد.. تنها 55 در صد دهاقین بادام پروژه باؼداری و مالداری در سال 2119 میالدی بادام تولید نمودند زیرا بعضی از باغ ها جدیدا توسط پروژه تؤسیس گردیده بودند رقم مربوطه برای دهاقین کم زمین به 41 در صد می رسید. برخالؾ تولید کنندگان انگور که تنها می توانستند نیم محصوالت شان را به فروش برسانند تولید کنندگان بادام در پروژه باؼداری و مالداری توانستند تا 81 در صد محصوالت شان را بفروشند هرچند دهقانان کم زمین توانسته اند نسبت به دهاقین پروژه باؼداری و مالداری 25 در صد کمتر از محصوالت شان را بفروشند. قیمت فروش از 35 افؽانی تا 511 افؽانی فی کیلو گرام بوده است. این خالء قابل مالحظه به نسبت تفاوت در کیفیت بادام میباشد. قیمت فروش بادام با کیفیت پائین تقریبا از 81 تا 011 افؽانی )معادل تقریبا 5;0 تا 2 دالر امریکاییبرای یک کیلو گرام بادام تخمین زده شده است. ولی عرضه کنندگان مواد مورد ضرورت کشت )عامل تولید( رشد و پروسس بادام که توسط پروژه ارتقای برنامه زراعت دوامدار )ASAP( برنامه انکشافی ایاالت متحد امریکا USAID حمایت می گردند. 58 به اساس معلومات کنسورتیم برداشت محصوالت آینده برای باز سازی افؽانستان )سال 2113 میالدی(. 59 رشقه یک نوع ؼله خوب برای خوراکه حیوانات می باشد. در یک فصل سه بار حاصل از آن بدست آمده و دارای پروتین زیاد بوده و زمین را تقویت بیشتر می بخشد.

80 بادام با کیفیت باال تقریبا به 081 تا 211 افؽانی )معادل 5;3 تا 4 دالر امریکایی( به فروش می رسد )به جدول الؾ 4;2 61 مراجعه نمائید(. عواید تمام دهاقین پروژه باؼداری و مالداری با عواید دهاقین کم زمین 27 در صد تفاوت داشت.. جدول الؾ 4;2: فرق میان حاصالت حجم فروشات و در آمد خانواده های تولید کننده بادام پروژه باؼداری و مالداری همه خانواده های تولید کننده پروژه باغداری و مالداری خانواده های دارای ظرفیت تولید کم )۲ جریب زمین یا کمتر ) تفاوت ها ;4( 02 در صد ) متغییر حاصالت بادام )کیلو گرام/جریب مقدار فروخته شده )کیلو گرام/ خانواده ) در آمد از انگور تازه )افؽانی/ خانواده ) 24;8( 53 در صد ) )تقریبا 753 دالر امریکایی ) )تقریبا 550 دالر امریکایی ) )9; در صد( )تقریبا 213 دالر امریکایی ) منبع معلومات: نتایج سروی نظارتی پروژه باؼداری و مالداری سال زنان اکثرا کار های مربوط به تولید و پروسس را در مزارع انجام می دهند ولی بادام را پوست نمی نمایند با وجود این که بادام پوست شده قیمت های 61 الی 71 در صد بیشتری را در امتداد زنجیره ارزش بادام به دست می دهند ( به جدول الؾ 4;2 توجه نمائید(. تولید کنندگان وسایل الزم را در دست ندارند تا پوست بادام را بدون شکستن یا آسیب رساندن به خود بادام دور نمایند. پروژه باؼداری و مالداری خدمات ترویج را برای گروپ های زنان تولید کننده فراهم می نماید ولی با وجود آن هم فرصت ها برای آموزش یا خدمات ترویج محدود می باشد. حاصالت را مردان در بازار به فروش می رسانند. بعضی از آنان برای فروختن مقدار های کم بادام به بازار های محلی می روند ولی بیشتر آنان تولیدات شان را باالی تجار قریه به فروش می رسانند. 05. دالل ها و تجار. تجار محلی یا قریه بادام را طور مستقیم از دهاقین خریداری می نمایند که بعضا مدت ها قبل از برداشتن محصوالت بادام این معامله را انجام می دهند )یک مقدار پول طور پیشکی برای دهقان پرداخت گردیده و معموال تا حتی یکسال قبل از تکمیل پرداخت نهایی باید انتظار بکشند(. تجار یگانه ارتباط دهنده دهاقین به بازار را تشکیل می دهند که تجار قیمت ها را تعیین می نمایند و این قیمت ها نظر به فصل کیفیت محصول و نوع بادام در تؽییر می باشند. این تماس اندک دهاقین با بازار سبب میشود تا آن از قدرت کم در چانه زنی در قسمت قیمت محصوالت شان بر خور دار بوده و در رابطه به قیمت کیفیت و خواست مصرؾ کنندگان آگاهی کافی نداشته باشند. دهاقین از این هم آگاهی ندارند که تجار چه زمانی نزد آنان می آیند زیرا تجار طور نا منظم و بنا بر تقاضای بازار به قریه ها رفت و آمد می نمایند. اگر تجار به قریه نروند بعضا بخشی از محصوالت ضایع میشود. 06. مقداری از جمع آوری در این مرحله صورت می گیرد البته قبل از اینکه بادام به عمده فروشان یا تجار دسته دوم یا برای صادرات یا در بازار های شهری )مندوی( عمده فروشی میوه خشک یا میوه جات مؽز دار به فروش برسند. انواع مختلؾ بادام )به شمول بادام شرین و تلخ( هنگام جمع آوری از مزارع باهم مخلوط می گردند و بعضا حتی سنگ هم برای بیشتر نمودن وزن در آن مخلوط می گردد. تجار و دالل ها معموال دارای ظرفیت کم در زمینه پاککاری دسته بندی و بسته بندی اند. قیمتی که تجار قریه و دالل ها بادام را باالی عمده فروشان در مندوی به فروش می رسانند از 021 تا 251 افؽانی )که تقریبا معادل 5;2 تا 5 دالر امریکایی می گردد( فی کیلو گرام بادام با کیفیت پائین تخمین گردیده است و از اطالعات ارائه شده بر اساس معلومات نتایج سروی نظارتی پروژه باؼداری و مالداری سال 2119 میالدی استوار بوده است. نمونه متذکره در بر گیرنده 351 خانواده که توسط پروژه باؼداری و مالداری حمایت می شدند بود 55 در صد این خانواده ها مالک باغ های بادام بودند.

81 تا 251 افؽانی )که تقریبا معادل 4 تا 5 دالر امریکایی می گردد( فی کیلو گرام بادام با کیفیت بلند تخمین گردیده است )جدول 5;2(. زنان یا منحیث دالل یا تاجر در سطح قریه جات فعالیت نمی نمایند و یا تعداد زنان دالل یا تاجر قریه بسیار اندک میباشد. زنان نمی توانند خریطه های بزرگ )با وزن 35 تا 015 کیلو گرام( را که در آن بادام جهت انتقال جابجا گردیده بلند نمایند. 07. عمده فروشان. چنانچه قبال یاد آوری گردید عمده فروشان بادام را از تجار قریه و دالل ها از طریق مندوی که بادام تولید شده در ایاالت متحد امریکا نیز در آن به فروش می رسد بدست می آورند. پروسس نمودن این مرحله شامل پوست نمودن دسته بندی درجه بندی و بسته بندی می گردد. دسته بندی یکی از فعالیت های عمده بوده و در مرحله عمده فروشی و باالتر انجام می شود زیرا در این مرحله بادام توسط دهاقین دالل ها و تجار قریه بسیار مخلوط شده می باشد. در میان عمده فروشان کوچک پروسس نمودن نحوه ؼیر رسمی و معمولی را داشته که بیشتر توسط زنان در خانواده ها صورت می گیرد. کنترول کیفیت محدود و ؼیر ثابت و متفاوت می بوده که هیچ توجهی به حفظ الصحه صورت نمی گیرد. 08. شرکت ها صادر کنندگان و پرچون فروشان پروسس کننده. شرکت های پروسس کننده بادام مانند شرکت هائی که انگور و کشمش را پروسس می نمایند معموال بادام را به پاکستان و یا هند صادر نموده و یا این که در دکان های پرچون خویش در مراکز شهری آن را به فروش می رسانند. این شرکت ها یا طور مستقیم با مالکان باغ های بزرگ قرار داد نموده یا نماینده های را استخدام می نمایند تا بادام را از تولید کنندگان خریداری نمایند و یا هم با تجار قریه قرار داد عقد می نمایند تا بادام را از دهاقین خریداری نمایند. شرکت ها زنان را استخدام می نمایند تا بادام را دسته بندی درجه بندی و بسته بندی نمایند که مزد آنان در بدل انجام این خدمات 2 افؽانی در هر کیلو گرام بادام می باشد ولی به نظر می رسد زنان بادام را پوست نمی نمایند )یک شرکت پروسس کننده توضیح نمود که زنان در پوست نمودن بادام نقشی ندارند(. یک دلیل که چنین اقدام ارزش افزا صورت نمی گیرد اینست که وسایل الزم برای پوست نمودن بادام وجود نداشته و یا کافی نمی باشد و هم بادام با کیفیت بلند و دارای پوست نازک با پوست آن صادر می گردد تا از آسیب و تخریبات جلو گیری به عمل آید تا ارزش آن را کاهش ندهد. شرکت های پروسس کننده و صادر کنندگان بعضا محموله های آزمایشی را به بریتانیا جرمنی و کانادا ارسال نموده اند ولی بادام افؽانستان هنوز با معیارات ارزیابی خطرات و نقطه کنترول مصئونیت مواد ؼذایی HACCP و گواهی نامه الزم مطابقت ندارد تا به این بازار ها صادر گردد. 09. تقریبا پنج انجمن خصوصی پروسس کنندگان و تجار میوه خشک در والیات صادراتی عمده به شمول کابل کندز بلخ قندهار و شهر جالل آباد فعالیت می نمایند. طور مثال انجمن پروسس میوه خشک مزار شریؾ والیت بلخ )MBDFA( تجارت 60 بادام )که تقریبا نیم فروشات آن را تشکیل می دهد( کشمش )21 در صد فروشات( و سایر تولیدات را انجام می دهد. 71 در صد فروشات آن را صادرات تشکیل می دهد. این انجمن که از سال 2119 میالدی به این طرؾ در وزارت زراعت آبیاری و مالداری ثبت و راجستر می باشد بیشتر از 051 تن از عمده فروشان فعال )که همه آنان مرد می باشند( دارد که در مندوی شهر مزار شریؾ دکان دارند. انجمن متذکره با شرکت های ترانسپورتی روابط کاری داشته که صادرات را تسهیل نموده و محصوالت را به پاکستان انتقال می دهد. بعضی از انجمن ها در سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان AAIDO سهم دارند سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان به حمایت پروژه باؼداری و مالداری و وزارت زراعت آبیاری و مالداری ایجاد گردیده است تا تولیدات قابل فروش در بازار و باز آوری مالی برای دهاقین بادام را بهبود بخشد. سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان در بر گیرنده هشت انجمن تولیدی چهار انجمن تجار و صادر کنندگان و شش انجمن قوریه خانه ای می باشد که شامل دو انجمن تولیدی زنان در والیت های دایکندی و بلخ نیز میباشد. 21. افزایش ارزش در هر مرحلۀ از زنجیره ارزش. به اساس معلومات جمع آوری شده از عاملین عمده زنجیره ارزش در والیت های کابل و بلخ جدول 5;4 تصویری از مفاد ممکنه در امتداد زنجیره ارزش فراهم می نماید. شکل های 2;4 و 4;4 هزینه ها و فروشات را در هر مرحله از زنجیره ارزش برای )الؾ( بادام با کیفیت بلند و پوست ناشده )ب( بادام با کیفیت 60 باقی مانده 31 در صد فروشات را پسته چهار مؽز خسته کنجد زیره و سایر انواع و گیاها تشکیل می دهد. 80

82 62 متوسط پوست شده و پوست ناشده و )ج( بادام با کیفیت پائین اعم از پوست شده و پوست ناشده را نشان میدهد.. چون این اطالعات از یک نمونه بسیار کوچک بدست آمده است تنها نمایانگر هزینه ها و قیمت های حقیقی ساحه محدود این تحقیقات شامل جمع آوری حد اوسط هزینه ها و قیمت های عمومی می باشد. گزارش دهی دهاقین در رابطه به همه هزینه های مواد مورد ضرورت برای رشد یک محصول زراعتی به مرحله ثمر دهی واضح نمی باشد. با آن هم سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان معلومات را تائید نموده است که با معلومات جمع آوری شده از سکتور فرعی بادام در سال 2117 میالدی مشابهت داشت )وزارت احیاء وانکشاؾ دهات سال 2117 میالدی(. جدول الؾ 5;2: قیمت ها و هزینه ها در امتداد زنجیره ارزش بادام ارقام و احصایه های تولیدات: قیمت حد اوسط نظر به ساحه: افؽانی در هکتار یا 8111 افؽانی در جریب )معلومات از پروژه باؼداری و مالداری( حد اوسط حاصالت: 0411 در هکتار یا 281 کیلو گرام فی جریب حد اوسط هزینه تولید: 29 افؽانی فی کیلو گرام )برای بادام با کیفیت عالی( بادام با کیفیت بلند شامل ستار بای بال بای و قمبری می باشد که با پوست فروخته می شود کیفیت متوسط آن شامل قهار بای خیر الدین و عبدالواحدی می باشد )بعضا با پوست و بعضا بدون پوست می باشند( کیفیت پائین آن با پوست سخت بوده و برای صادر نمودن به فروش نمی رسند پوست نمودن بادام توسط عمده فروشان بزرگ انجام می شود. کیفیت پائین بدون پوست کیفیت پائین با پوست کیفیت متوسط بدون پوست کیفیت متوسط با پوست کیفیت بلند با پوست تولید کننده هزینه ها فروش تجار قریه نماینده ها و گروپ ها و انجمن های دهاقین خرید فروش عمده فروشان بزرگ خرید فروش صادر کنندگان خرید فروش پرچون فروشان خرید فروش منع معلومات: قیمت ها در جریان مصاحبه ها با عاملین زنجیره ارزش بدست آمده و توسط سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان AAIDO تائید گردیده است جوالی 2101 میالدی. یادداشت: مقدار ها بر اساس هر کیلو گرام به دالر امریکایی )که یک دالر امریکایی معادل 44 افؽانی می باشد( سنجیده شده یک جریب معادل 49;1 ایکر یا 2111 متر مربع )تقریبی( بوده و یک سیر معادل 7 کیلو گرام می باشد. ارزش های داده شده به اساس معلومات بدست آمده از بادام در موسم ؼیر فصلی بوده و نکته وسطی هر رنج را در چارت قیمت ها به نمایش می گذارد

83 83

84 الف ۲.۳ موانع کلی در زنجیره ارزش بادام 20. زنجیره ارزش بادام با سه محدودیت عمده همراه می باشد: )الؾ( دسترسی محدود به عوامل تولید و عرضه سایر مواد با کیفیت بلند )ب( عدم موجودیت دسترسی به خدمات ترویج و )ج( نبود معلومات در مورد بازار در سطوح پائین تر زنجیره خصوصا میان تولید کنندگان دالل ها و تجار قریه. گراؾ محدودیت ها )جدول 5;4( یکی از چالش های عمده دیگری را که فعالین زنجیره ارزش در افؽانستان هنگام تولید و فروش مقادیر زیاد بادام در بازار های پر منفعت داخلی و بازار های صادراتی به آن مواجه می باشند نشان می دهد. چالش هائی که خاصتا زنان به آن مواجه می باشند به رنگ زرد مشخص گردیده است. 22. دسترسی محدود به مواد و ذخایر مورد ضرورت. عدم دسترسی به مواد مورد نیاز با کیفیت خوب که شامل قلمه ها و مخلوط های مناسب کود است باالی حاصالت تؤثیر گذار می باشد. با وجود توسعه قوریه های اصلی اگ دیپو ها و سایر ذخیره گاه های مواد مورد نیاز تدارک مواد مورد نیاز محدود باقی مانده است و خدمات دور دست به دهاقین به سبب نبود سیستم ترانسپورتی درست در محالت روستایی مشکل میباشد. 23. عدم دسترسی به خدمات ترویج. پروژه باؼداری و مالداری و سایر پروژه ها مایل اند تا به تولید کنندگان بادام خدمات ترویج را ارائه نمایند اما مصاحبه های گروپ های متمرکز در والیت بلخ نشان می دهد که دسترسی هنوز هم محدود می باشد. نبود مشاوره های ترویجی بر حاصالت تؤثیرگذار می باشند زیر دهاقین همیشه بدیل مناسب برای تنظیم امور مربوط به تولید بادام را نمی دانند مثال آنان نمی دانند چه نوع خاصی از مخلوط کود را استفاده نمایند و یا چطور از برداشتن محصوالت قبل از وقت که سبب کیفیت پائین می گردد جلو گیری نمایند. 24. نبود معلومات کافی در مورد بازار در سطوح پائین تر زنجیره ارزش. تولید کنندگان و تجار سطح قریه به معلومات بازار دسترسی نداشته و از مزایای کیفیت انواع متفاوت بادام بی خبر می باشند. در نتیجه دالل ها و تجار قریه انواع مختلؾ بادامی را که از قریه ها جمع آوری می نمایند با هم مخلوط می نمایند. این محصوالت جمع آوری شده در نهایت باید توسط عمده فروشان دسته بندی و درجه بندی گردند. 25. دسترسی محدود و پر هزینه از روستا ها به بازار ها. طوریکه در زنجیره ارزش انگور تازه و کشمش تذکر داده شد دهاقین دالل ها و تجار قریه امکانات محدود ترانسپورتی را برای انتقال محصوالت بادام به بازار در اختیار دارند. بادام معموال در بوجی ها جمع آوری گردیده که توسط مردان به نزدیک ترین بازار آورده می شوند و یا به دالل ها یا تجار قریه به فروش می رسند. مردان که به انجمن های تولیدی بادام متعلق می باشند بعضا هزینه ترانسپورتی میان هم تقسیم نموده و محصوالت شان را طور یکجایی در نزدیک ترین بازار به فروش می رسانند. 26. کنترول نا کافی از کیفیت و اقدامات ضعیف مرحله پس از برداشت محصوالت. در تمامی مراحل زنجیره ارزش قیمت بادام بدون پوست 61 تا 71 در صد نسبت به بادام پوست ناشده بیشتر می باشد به استثنای بادام دارای کیفیت بلند با پوست نازک. تولید کنندگان می دانند بادام پوست شده قیمت بلند تری دارد با آن هم تولید کنندگان دالل ها تجار قریه و حتی عمده فروشان مندوی وسایل الزم را برای پوست نمودن بادام در اختیار ندارند. عالوه بر آن همانند زنجیره ارزش کشمش تولید کنندگان بادام از در رابطه به حفظ الصحه و موضوعات مربوط به کیفیت مخصوصا هنگام جمع آوری بادام خشک شده در آفتاب و بادام بدون پوست در بوجی ها آگاهی محدود دارند.. امکانات ظرفیت نگهداشت تولیدات بادام در درجات پائین تر حرارت و اندازه های بلند تر رطوبت در هیچ یک از مراحل زنجیره ارزش وجود ندارند. 84

85 شکل الف ۲.۵ : گراف موانع: بادام مقدار کم محصول کیفیت عالی برای مصرف کنندگان متوسط و پردرآمد وبازار صادرات عدم دسترسی به شبکه های تجارتی رسمی منطقوی و جهانی عدم دسترسی تولید کننده گان و پروسس کننده گان کوچک به معلومات در مورد بازار کنترول ضعیؾ کیفیت و مطابقت نبود ظرفیت مدیریت تجارتی تولید ضعیؾ محصوالت نبود زیربناهای تجارتی انجمن های تجارتی با بازار ارتباط ضعیفی دارند آگاهی ضعیؾ دهاقین در مورد تحقیق در رابطه به بازار تاجرات تمام خدمات ارزش افزا را ارائه میکنند نبود برنامه های آموزشی در مورد مدیریت تجارتی برای تشبثات کوچک عدم دسترسی دهاقن و تاجران به خدمات مناسب مالی حاصل برداری قبل از وقت حشرات و آفات عدم آگاهی از روش های تولیدی مدرن عدم تطبیق مقررات تجارتی وسایط ضعیؾ ترانسپورتی دسترسی محدود به پروسه های ثبت و اخذ تصدیقنامه نبود ارتباط فعالین زنجیره ارزش با بازار نبود بسته بندی مورد عالقه مشتریان نبود دانش و آگاهی و مهارت های فنی در بخش بسته بندی عدم دسترسی به مواد اولیه نبود تاسیسات مکانیزه شده پروسس کیفیت ضعیؾ روش های پروسس آگاهی ضعیؾ در مورد پروسس و مهارت های تخنیکی نبود امکانات نگهداری عدم داشتن آگاهی مربوط موجودیت محدود خدمات ترویج عدم دسترسی به مواد اولیه با کیفیت معلول علت رقابت از مواد وارداتی و بازار های بین المللی عدم آشنائی با حساب و بیسوادی سازماندهی ضعیؾ جامعه در راستای رشد اقتصادی زیربناهای ضعیؾ تفکیک زنان نبود قوانین و حق مالکیت باالی زمین بخصوص برای زنان باؼهای میوه آسیب دیده از جنگ وضعیت بعد از جنگ و امنیت علت های اصلی منبع: MEDA تذکر: موانعی که به طور قابل مالحظه مشارکت زنان در سطوح باالتر زنجیره ارزش را محدود میسازند با رنگ زرد برجسته ساخته شده است. 85

86 27. نبود خدمات مالی مناسب. مواد مورد ضرورت که بتواند ظرفیت ها و مهارت های پروسس را بهبود بخشد وجود ندارند که این کمبودی ها شامل عدم موجودیت وسایل پروسس و بسته بندی نیز میباشد که قسما به خاطر آن است که دهاقین نمی توانند به خدمات مالی مناسب و الزم دسترسی پیدا نمایند. مإسسات عرضه کننده قرضه های کوچک خدمات را در مراکز شهری و والیتی و فراتر از آن فراهم می نمایند ولی دهاقین و پروسس کنندگان عموما قرضه ها و خصوصا بهره وام یا قرضه را ؼیر اسالمی تلقی می نمایند. با وجود این محدویت ها تولید کنندگان می توانند از این قرضه ها منفعت های زیاد را حاصل نمایند زیرا قلمه های بادام برای آماده شدن به تولید به پنج سال نیاز دارند و در نهایت دو سال دیگر برای به پختگی رسیدن آن ضرورت می باشد. 28. عدم موجودیت حمایت رسمی از صادرات. انجمن های تجاری به شمول سازمان انکشاؾ صنایع بادام افؽانستان AAIDO با بازار های عمده بین المللی مانند اتحادیه اروپا )خصوصا جرمنی و هسپانیه( جاپان و چین دارای ارتباطات ضعیؾ می باشند. الزم است تا امکانات صادرات بیشتر بادام پوست ناشده به کشور هند مورد بررسی قرار بگیرد. هند دومین کشور وارد کننده بزرگ بادام از افؽانستان می باشد ولی با آن هم واردات بادام هند از افؽانستان 6;2 در صد مجموع واردات بادام پوست نا شده هند را تشکیل می دهد. زیربنای فزیکی الزم از سهولت های ترانسپورتی گرفته تا جاده ها برای دسترسی به مراکز شهر و حتی بازار محلی برای حمایت از تجارت وجود ندارد. زیربنای تنظیم کننده امور تجاری نیز از وضعیت خوبی بر خور دار نمی باشد: قواعد تجارتی تطبیق نمی شوند و پروسه راجستر شدن و تصدیق شدن تولید کنندگان و پروسس کنندگان با دشواری مواجه می باشند. چنانچه در قسمت زنجیره ارزش انگور تازه وکشمش تذکر داده شد اداره انکشاؾ صادرات افؽانستان یا EPAA و اطاق های تجارت و صنایع افؽانستان فراهم آوری حمایت رسمی برای مساعد نمودن زمینه صادرات به بازار های پر منفعت بین المللی آؼاز نموده اند که این حمایت ها شامل صدور گواهی نامه مبدأ نیز می گردد. الف ۲.۴ محدودیت ها و فرصت ها برای زنان در زنجیره ارزش بادام 29. نقش زنان در تجارت در سطح قریه جات خیلی کوچک می باشد ولی تعداد زنان تجار و زنانی که به حیث نماینده فروشات فعالیت می نمایند در حال رشد می باشد. تعداد کمی از زنان در مراحلی همچون عمده فروشی پروسس و صادرات در امتداد زنجیره ارزش شامل می باشند. طور مثال در سال 2119 میالدی APA تقریبا 351 کیلو گرام بادام را به اعضای اتحادیه های میوه خشک و میوه مؽز دار به فروش رسانید منبع همه این تولیدات را زنان تشکیل می داد )به چوکات 3;3 توجه نمائید(. چنانچه دیده شد مردان در زنجیره ارزش بادام مانند همتا های شان در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش نیز منحیث حلقۀ ارتباطی عمده میان خانواده و بازار عمل می نمایند که مواد مورد ضرورت را خریداری نموده بادام را به دالل ها یا تجار در سطح قریه جات به فروش رسانیده و یا جهت فروش تولیدات به بازار های محلی سفر می نمایند. 31. محدودیت های که خاصتا زنان به آن مواجه می باشند. به نظر می رسد که محدودیت عمده چنانچه در زنجیره های ارزش انگور تازه و کشمش نیز به مشاهده رسید عدم موجودیت خدمات زنان به زنان در مراحل مختلؾ زنجیره ارزش می باشد که شامل مراحل متفاوت از مزرعه تا بازار عمده را در بر می گیرد. عدم موجودیت مشاوره ترویج برای زنان بخاطر بهبود کیفیت تولیدات باالی کنترول کیفیت در هر مرحلۀ از زنجیره ارزش تؤثیر گذار میباشد. محدودیت های کلیدی در مقابل شمولیت زنان خصوصا در مراحل بلند تر زنجیره ارزش کامال مشابه به آنچه که در فصل های قبلی بحث گردید بوده و شامل موارد ذیل می گردند: محدودیت دسترسی به سیستم ترانسپورتی. تعداد زیادی از زنان به سیستم ترانسپورتی عامه بدون یک همراه مرد دسترسی ندارد اما بعضی از ساحات تولید کننده بزرگ بادام در شمال مانند والیت بلخ نسبتا از دید باز تر بر خور دار می باشد. در این محالت زنان می توانند به بازار ها سفر نمایند که به احتمال زیاد در دسته ها انجام می گیرد. محدودیت و یا عدم داشتن اطالعات در مورد بازار. تماس های زنان به زنان در همه مراحل زنجیره ارزش محدود می باشد. موقؾ های مانند عرضه کنندگان مواد مورد ضرورت دالل ها و تجار در سطح قریه جات و پروسس کنندگان را عمدتا مردان اشؽال می نمایند که تعداد اندکی از زنان میتوانند با آنان در تماس باشند. در نتیجه زنان اطالعات ناکافی و یا هم هیچ اطالعی در مورد بازار نمی داشته باشند مگر اینکه این معلومات توسط مردان خانواده برای آنان فراهم گردد. خدمات نا چیز ترویجی برای پروسس پس از برداشت محصوالت. مشوره و رهنمایی در مورد اقدامات پس از برداشت محصوالت خصوصا مشوره دهی برای زنان روستایی در امور مربوط به کنترول کیفیت مانند رعایت حفظ الصحه دسته بندی درجه بندی و بسته بند وجود ندارد. 86

87 دسترسی به وسایل الزم برای پوست نمودن بادام. زنان تولید کننده که در فعالیت های پس از برداشت محصوالت وسیعا شامل می باشند و نیز زنانی که بشکل ک را گران روز مزد در بازار های عمده فروشی و مراکز پروسس کار می نمایند بادام را پوست نمی نمایند زیرا آنان وسایل الزم را برای پوست نمودن بادام در دست ندارند. نبود خدمات الزم سرمایه گذاری. موسسات عرضه کننده قرضه های کوچک دارای تعداد محدود زنان مسئول بخش قرضه دهی بوده و اکثرا قرضه هائی را فراهم مینمایند که مستلزم ضمانت میباشد. بدون کمک مردان که مالکیت زمین را به نام خود دارند زنان به تولیدات مالی زراعتی یا هیچ دسترسی ندارند و یا دسترسی شان بسیار محدود میباشد. 30. شکل 6;4 محدودیت های خاص در مقابل ارتقای زنان در زنجیره ارزش را به نمایش می گذارد. موانع با در نظرداشت موقؾ های مختلؾ در امتداد زنجیره ارزش متفاوت میباشند که بعدا روی آن بحث صورت خواهد گرفت اما موانع متذکره با موانعی که در زنجیره ارزش انگور و کشمش وجود دارند شباهت دارد: در ارتقاء از تولید کننده به دالل یا تاجر مانع متوسط وجود دارد در حالیکه برای ارتقاء از دالل یا تاجر به عمده فروش یا پروسس کننده یا ارتقاء از عمده فروش یا پروسس کننده به پرچون فروش یا صادرات کننده موانع عمدۀ وجود دارند. منبع معلومات: گرفته شده از مایوکس و مکی )سال 2119 میالدی( و اداره انکشافی ایاالت متحد امریکا USAID سال 2101 میالدی. نوت: ساحات تاریکتر )با رنگ گالبی( زنجیره ارزش را با امیدوار کننده ترین شاخصه نشان می دهد. عالمات مانع نشان دهنده محدودیت ها در مقابل زنان می باشند که آنان را مانع گردیده تا در زنجیره ارزش ارتقاء نمایند. رنگ عالمت نشان دهنده شدت و خفت مانع می باشد: رنگ زرد = مانع خفیؾ رنگی نارنجی = مانع متوسط و رنگ سرخ = مانع عمده را نشان می دهد. بر اساس تحلیل ارقام کیفی تعدادی از موانع ؼیر قابل تطبیق می نمود )طور مثال در صورتی که زنان در یک نقش شامل نمی بودند ارتقاء به مرحله بعدی در حقیقت امکان پذیر نبوده و بی مورد می بود( مانع خفیؾ ( زنان را کمی بیشتر از مردان متؤثر می سازد و بعضا هم بخاطر موجودیت یک سلسله معیار های اجتماعی و فرهنگی( مانع متوسط ( زنان را نهایت بیشتر از مردان در زنجیره ارزش متؤثر می سازد با آن که تعدادی از زنان قادر بوده اند که این مانع از میان بر دارند( مانع عمده ( زنان را نهایت بیشتر از مردان در زنجیره ارزش متؤثر می سازد اما هیچ زن قادر نبوده است تا این مانع را از میان بر داشته و در زنجیره ارزش صعود نماید(. موانع تنها برای زنجیره های ارزش که امید بر آن بیشتر می باشد )که به رنگ گالبی مشخص شده( نشان داده شده 87

88 است و برای موقؾ های که زنان در آن دخیل می باشند )چنانچه به رنگ های سبز و ارؼوانی سطح شمولیت زنان در آن مشخص گردیده است( نشان داده شده است. 32. فرصت ها برای زنان در زنجیره ارزش بادام. الزم است تا ارائه خدمات زنان به زنان را در هر مرحله زنجیره ارزش از طریق ایجاد گروه زنان نیمه مسلکی ایجاد نمود تا مواد مورد ضرورت را عرضه و خدمات ترویج را در رابطه به تولیدات اقدامات پس از برداشت محصوالت و کنترول کیفیت ارائه نماید و همچنان دسترسی زنان را به خدمات مالی و ارتباطات به بازار بهبود بخشد. بسیج نمودن اجتماعی و ایجاد انجمن های زنان تولید کننده دسترسی به خدمات را توسعه داده و هزینه انجام معامالت را کاهش می دهد. بالخره سرمایه گذاری در مراکز پروسس که مالکیت آنرا زنان داشته و توسط زنان فعالیت دارند در سطح قریه جات یا دسته ها با فراهم آوری وسایل پوست کننده بادام به آنها کیفیت تولیدات را ارتقاء بخشیده آموزش زنان به زنان را بهبود داده و عواید تولید کنندگان را افزایش میدهد. کارکنان زن در بخش ترویج در اجتماعات. زناینکه در بخش ترویج کار میکنند دسترسی زنان را به خدمات مهارت ها و دانش بهتر می سازد که در نتیجه آن تولیدات برداشت محصوالت و سایر فعالیت های پس از برداشت محصوالت بهبود می یابد. اقدامات پس از برداشت محصوالت و کنترول کیفیت. در زنجیره ارزش بادام الزم است تا زنان معلومات ترویج در رابطه به اقدامات پس از برداشت محصوالت و دانش الزم در باره نحوه بازار یابی مإفقانه برای تولیدات شان را حاصل نمایند خصوصا معلومات و دانش الزم در مورد انواع مختلؾ بادام با کیفیت حفظ الصحه )مانند استفاده از بوریا ها برای خشک نمودن بادام( دسته بندی و درجه بندی. دسترسی به قرضه ها از طریق نماینده های زن. دهاقین زن عالقه مندی نشان داده اند تا به خدمات مالی دسترسی بیابند تا از آن طریق بتوانند قلمه ها و وسایل الزم برای پوست نمودن بادام را خریداری نمایند. اما محدودیت در عرضه چنین خدمات )مخصوصا قرضه های با معیاد طویل که برای تولید بادام ضروری می باشد( و موانع اجتماعی )به شمول موانع در قسمت مراوده و سیر و حرکت ) دسترسی به این خدمات را به یک چالش مبدل می سازد. از طریق موجودیت خدمات مالی بیشتر و حضور هر چه بیشتر زنان در این مإسسات زنان می توانند شیوه های کاری خود را تجدید نموده و تولیدات شانرا افزایش دهند. بسیج نمودن انجمن های زنان تولید کننده. انجمن های زنان تولید کننده توسط وزارت زراعت آبیاری و مالداری و پروژه های که توسط دونر ها تمویل می شوند ایجاد می گردند. عالوه بر اینکه گروپ ها و انجمن های تولیدی زنان فرصت را در قسمت خدمات ترویج فراهم می نمایند این انجمن ها یا گروپ ها نیز فرصت دارند تا به طور دسته جمعی فعالیت هائی مانند ایجاد محالت جمع آوری مجهز با امکانات ذخیره که از تکنالوژی ابتدائی برخوردار میباشد را انجام دهند تا زمینه تجارت ؼیر فصلی برای شان امکان پذیر شود. 33. در سطح عمده فروشی یا پروسس بعضی فرصت های وجود دارند که زنان می توانند منحیث دالل تاجر در سطح قریه و پروسس کننده فعالیت نمایند APA( که بادام را پروسس نموده و آن را باالی اعضای اتحادیه صادر کنندگان میوه خشک و میوه مؽز دار به فروش می رساند می تواند یک مثال خوب باشد(. دسترسی به بازار از طریق زنان دالل تجار قریه و عرضه کنندگان عوامل تولید. تعداد کمی از زنان این نقش ها را احراز می نمایند ولی فرصت هائی برای افزایش تعداد آنها وجود دارد. دالل ها و تجار قریه )اعم از زنان و مردان( از فراه گرفتن آموزش در قسمت انواع متفاوت بادام ارزش آن و جدا نمودن بادام تا مخلوط نمودن آن منفعت خواهند برد. زنان نظارت کننده مراکز در APA نقش عمده را عرصه کنترول کیفیت ایفاء نموده و می توانند زنان تولید کننده را در قسمت بهبود روش های دسته بندی و درجه بندی آموزش دهند. توسعه مراکز پروسس که مالکیت آنانرا زنان دارند. زنان در مراکز شهری در پاک کاری و دسته بندی بادام برای عمده فروشان و پروسس کنندگان وسیعا دخیل می باشند. سرمایه گذاری باالی مراکز پروسس که مالکیت آن را زنان به عهده داشت و امور مدیریتی آن را نیز زنان پیش می برند بر موقؾ زنان در زنجیره ارزش بادام تؤثیرارت قابل مالحظه بجا میگذارد.. 88

89 الف ۲.۵. نتیجه گیری: افزایش ارزش بادام منفعت بخش به زنان و زنجیره ارزش. 34. افؽانستان یک صادر کننده عمده بادام بوده و امکانات افزایش صادرات آن خاصتا به هندوستان زیاد میباشد. تعدادی از شرکت های پروسس کننده و صادر کنندگان افؽان محموله هائی را طور آزمایشی به اتحادیه اروپا که وارد کننده بزرگ بادام می باشد صادر نموده اند ولی الزم است تا جهت مطابقت با معیار های HACCP که درین بازار پر منفعت قابل تطبیق میباشد کیفیت بادام افؽانستان بهبود یابد. 35. خدمات ترویج در مراحل تولیدی وجود دارد اما این خدمات گسترده نبوده و دهاقین اکثرا از موضوعات مهم در عرصه مدیریت رشد و محصوالت بادام مانند مخلوط مناسب کود برای استفاده و جلو گیری از چیدن قبل از وقت بادام آگاهی ندارند. دهاقین دالل ها و تجار از داشتن معلومات در مورد بازار مانند کیفیت و تفاوت قیمت های انواع متفاوت بادام نفع زیاد خواهند برد زیرا با دانستن تفاوت در قیمت انواع مختلؾ بادام آنان دیگر انواع مختلؾ بادام را هنگام جمع آوری آن از قریه جات با هم مخلوط نخواهند کرد. )در مرحله عمده فروشی یک وسیله افزایش به قیمت همانا جدا نمودن بادام تلخ از بادام شرین می باشد(. محدودیت دیگری که مختص به زنجیره ارزش بادام می باشد عدم موجودیت قرضه های زراعتی مناسب می باشد. تولید کنندگان بادام به قرضه هائیکه با معیار های شرعی مطابقت داشته باشند و دوره های طوالنی زراعتی نیاز دارند. 36. با در نظرداشت نقش قوی زنان منحیث تولید کنندگان و پروسس کنندگان در مراحل اولیه زنجیره ارزش بنظر میرسد که فرصت ها برای بهبود تولیدات و کنترول کیفیت در زنجیره ارزش بادام )و برای این که زنان بتوانند در امتداد این زنجیره ارتقاء نمایند( بیشتر وابسته به بهبود ارائه خدمات زنان به زنان باشد. یکی از راه ها می تواند ایجاد گروه زنان نیمه مسلکی باشد تا مواد مورد ضرورت و ذخایر را فراهم نموده مشوره های ترویج و معلومات در مورد بازار را ارائه نموده منحیث تجار و نماینده های فروشات عمل نموده و خدمات مالی را پیشکش نمایند. بسیج نمودن انجمن های زنان تولید کننده دروازه های دیگری را بروی زنان باز خواهد نمود تا آنان بتوانند در زنجیره ارزش ارتقاء نمایند که اینکار نه تنها از طریق سهولت بخشیدن ارائه خدمات زنان به زنان بلکه با انجام فعالیت های گروپی مانند سفر به بازار ها و خرید وسایل الزم برای پوست نمودن بادام تحقق می یابد. 89

90 ضمیمه ۳ زنجیره ارزش زعفران برخالؾ انگور کمشمش و بادام که در بازار جهانی صادرات ارزش خود را بدست میآورد زعفران نسبتا یک محصول جدید برای افؽانستان میباشد و معموال بطور ؼیر رسمی به ایران تجارت میگردد. تولید این محصول هنوز به یک منبع اقتصادی قابل مالحظه نرسیده است اما اگر این چالش حل گردد زعفران واضحا بعنوان یکی از اقالم صادراتی با ارزش منطقوی و بین المللی عرض وجود خواهد کرد. اگر چه اطالعات در رابطه به این سکتور فرعی و نو ظهور نادر و متناقض است با آن هم اطالعات کافی در دسترس است که نشان میدهد که زعفران به عنوان یک بدیل پر منفعت جا گزین کشت خشخاش شده می تواند و این محصول از حمایت قابل مالحظه دولت تمویل کنندگان و موسسات ؼیر دولتی برخوردار می باشد. زنان بیشتر در تولید زعفران در مرحله برداشتن حاصل یا جمع آوری حاصل )جمع آوری گل ها( و مرحله پس از برداشتن حاصل )جدا نمودن ستگما )کالله ) از گل ها و خشک نمودن گل ها( مشؽول میباشند. رشد زنان در زنجیره ارزش میتواند با ایجاد اتحادیه های زنان تولید کننده در پهلوی دو اتحادیه زنان که به همکاری موسسات ؼیر دولتی ایجاد شده اند بهبود یابد. این اتحادیه ها فعالیت های دسته جمعی مانند مدیریت واحد های پروسس زعفران با استفاده از دستگاه های خشک کننده برقی و بازار یابی آزمایشی زعفران در کشور هندوستان را روی دست دارند..0.2 ضمیه ۱.۳ روند های جهانی در تولید مصرف و صادرات زعفران زعفران به خاطر رنگ بو و ذایقه عالی که از خود در ؼذا بجا می ماند یک محصول قیمتی و با ارزش بشمار میرود. تولید جهانی زعفران تخمینا در حدود 211 تن در سال می باشد. بزرگترین تولید کننده زعفران ایران بوده و به تعقیب آن اسپانیا میباشد. در تقریبا 01 سال اخیر تولید ایران رشد سریع داشته است در حالیکه تولیدات اسپانیا کاهش یافته است. بنابر احصائیه اداره comtrade ملل متحد ارزش مجموعی صادرات زعفران 377 میلیون دالر امریکائی میباشد که تقریبا 81 فیصد آن مربوط کشورهای آسپانیا و ایران میباشد. سایر صادر کنندگان شامل کشور های سویس فرانسه هالند ایاالت متحده امریکا ایاالت متحده عربی و جاپان میباشند. )جدول 5;0(..3 جدول ضمیمه 3;0: صادر کنندگان بزرگ زعفران در جهان 2116 الی 2119 ارزش تجارت )میلیون دالر امریکائی( صادر کننده 219 آسپانیا 86 ایران 82 سایر 377 مجموعه منبع: دیتابیس comtrade ملل متحد فیصدی 55;4 22;9 20;8 اسپانیا بزرگترین وارد کننده زعفران بوده که به تعقیب آن کشورهای ایتالیا و ایاالت متحد امریکا قرار دارند )جدول ضمیمه 3;2(. در حقیقت تمام )95 فیصد( واردات اسپانیا از ایران تامین میگرد. در 21 سال اخیر مناطقی که در ایران در آن زعفران کشت میگردد بطور اوسط 25 فیصد در سال افزایش یافته است اما در اسپانیا بطور قابل مالحظه کاهش 63 یافته است. اسپانیا صادرات زعفران خود را بین سال های 2116 و 2119 به 051 فیصد افزایش داد در حالیکه 64 واردات خویش را از ایران به 251 فیصد افزایش داد. جایگزین شدن ایران به عوض اسپانیا به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران با ده برابر افزایش قیمت زعفران در بازار بین المللی همراه بوده است. بنابر گفته های یک پرچون فروش امریکائی در سال 0999 یک کیلو گرام زعفران در حدود 311 دالر امریکائی خرید و فروش می شد اما در سال 2119 یک کیلو گرام زعفران تقریبا 3111 دالر امریکائی خرید و فروش میگردید..4 جدول شماره الؾ 3;2: 01 کشور بزرگ وارد کننده زعفران به اساس جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( احصایه Comtrade ملل متحد. همچنان به )2117 )Wyeth and Malik مراجه نمائید.

91 17.1 % 2.8 % 3.5 % 3.6 % 4.1 % 4.8 % 5.6 % 5.7 % 7.3 % 29.9 % 15.6 %. آسپانیا ایتالیا ایاالت متحده امریکا فرانسه سویدن سویس ارجنتاین امارات متحده عرب جاپان انگستان سایر وارد کننده ارزش تجارتی )به میلیون دالر امریکائی ) % آسپانیا ایتالیا ایاالت متحد امریکا 2..0 فرانسه 6.02 سویدن 6.52 سویس 2..0 ارجنتاین 0.02 امارات متحده عرب 52.. جاپان 62.. انگستان 2..0 سایر مجموعه 6.0 دالر منبع : دیتابیس Comtrade ملل متحد افؽانستان به دلیل اینکه فقط 0511 کیلو گرام زعفران را در سال 2119 تولید نموده بود تا به حال به عنوان صادر کننده کلیدی زعفران وارد صحنه نشده است. بنابر احصائیه های اداره comtrade ملل متحد ارزش صادرات زعفران افؽانستان طی سال های 2116 الی 2118 میالدی به دالر امریکائی بالػ میگردید که به کشور های وارد کننده از جمله اسپانیا )80 فیصد صادرات( ایتالیا )05 فیصد( هندوستان )2 فیصد( و ایاالت متحد امریکا )2 فیصد ) صادر گردید باید گفت که ارقام ذکر شده شامل صادرات ؼیر رسمی به ایران نمیباشد..5 ضمیمه ۲.۳ زنجیره ارزش زعفران پروسه تولید. زعفران بیشتر در والیت هرات که با کشور ایران هم سرحد می باشد به ویژه در ولسوالی های پشتون زرؼون و ؼوریان تولید میگردد. مقدار محدود زعفران در والیات شرقی )میدان وردک لوگر کندز و پروان( به گونه امتحانی تولید میگردد. زعفران محصولی از ستگما )کالله یا آله تانیث( خشک و سرخ رنگ می باشد که از پیاز گل رشد میکند. تولید زعفران به دلیل نیاز به کار زیاد در برداشتن حاصل و پروسس نمودن آن یک کار خیلی پر مشقت است. گل های زعفران باید صبح وقت به مجردیکه باز میشوند با دست چیده شود. ستگما )آله تانیث( بطور محتاطانه از شگوفه یک به یک جدا شده و بعدا خشک و بسته بندی میگردد تا خوش بوئی آن حفظ گردد. کشت زعفران در اوایل سال 2111 میالدی زمانیکه عودت کنندگان از کشور ایران تخم زعفران را به هرات آوردند در افؽانستان آؼاز گردید. زعفران با سایر محصوالت مانند پنبه برنج و گندم رقابت نمیتواند زیرا تخم زعفران در ماه حمل/ ثور کشت میشود و گل های آن در ماه میزان/ عقرب جمع آوری و پروسس میگردد. تولید زعفران از سال ( 2114 که 61 کیلو گرام بود( تا سال 2119 )با 0511 کیلو گرام( 25 برابر افزایش یافته است. به اساس اظهارات کمیته دنمارک برای کمک به مهاجرین افؽان )DACAAR( در حدود 211 کیلو گرام زعفران بطور داخلی در شهر هرات بفروش رسیده و متباقی آن در شهر هرات بواسطه صادر کنندگان وارد چینل های تجارتی رسمی یا ؼیر رسمی شده است..۶ 90

92 نقش زنان. زنان روستائی در کشت زعفران به ویژه در مرحله برداشتن حاصالت و پروسس زعفران مشؽول می باشند. زنان تولید کننده زعفران را در سطح قریه ها پروسس میکنند ( آنان بیشتر این کار را در صورتی انجام میدهند که شوهران شان در یک اتحادیه تولید زعفران همکار باشند( و همچنان زنان در شهر هرات در مراکز پروسس صادر کنندگان زعفران به عنوان کارگران قراردادی کار میکنند. حد اقل دو اتحادیه تولید زعفران برای زنان در والیت هرات فعالیت میکند که تخم زعفران واحدهای پروسس زعفران مجهز با خشک کننده و مجموع خدمات بازار یابی را برای زنان فراهم میکنند. دست اندرکاران کلیدی در زنجیره ارزش زعفران. دست اندرکاران کلیدی در زنجیره ارزش زعفران عبارت اند از فراهم کنندگان مواد )از جمله تاجران تخم زعفران و مواد اولیه ( دهاقین تسهیل کنندگان و فروشنده های محلی عمده فروشان شرکت های پروسس صادر کنندگان و پرچون فروشان می باشند. موسسات ؼیر دولتی در امر تهیه مواد بسیج سازی اجتماعی خدمات ترویجی و بازار یابی برای این محصول نسبتا جدید حمایت قابل مالحظه را فراهم نموده اند که در آن اتحادیه های تولیدی نقش کلیدی را در هر مرحله زنجیره ارزش متذکره ایفاء میکند. حد اقل هفت اتحادیه با 0511 دهقان درین پروسه اشتراک میکنند اینها شامل دو اتحادیه زنان با 751 عضو آن نیز میشوند. شکل 3;0 ارتباطات میان دست اندرکاران زنجیره ارزش را به نمایش میگذارد

93 شکل ضمیمه 3;0 : نقشه سکتور فرعی زعفران حمایت مارکیت ها پروسس پس از برداشت حاصل شامل مراحل مختلؾ می باشد بسته بندی واردات صادرات ؼیر رسمی صادر کنندگان ؼیر رسمی مصرؾ کنندگان داخلی مصرؾ کنندگان داخلی بازار های بزرگ پرچون فروشان خدمات ترویجی خشک کردن ستگما )کالله( با استفاده از دستگاه های خشک کننده برقی تاجران گل زؼفران تاجران زعفران اتحادیه های زؼفران عمده فروشان/تاجران ادارات قرضه های کوچک و بانک ها جدا نمودن ستگما )کالله( از گل ها جهت تولید زعفران و تولید زنگ )توسط خشک کردن در آفتاب ) تولید کنندگان بزرگ تولید کنندگان کوچک تولید کنندگان سطح اشتراک زنان بلند متوسط بائین یا هیچ تاجران موسسات ؼیر دولتی تمویل کنندگان وزارت و نمایندگی های زراعت تاجران مواد و تخم )پیاز( زعفران تهیه کنندگان سایر مواد تولید کنندگان تخم )پیاز( زؼفران ایرانی تولید کنندگان تخم )پیاز( زؼفران افؽانی تهیه کنندگان مواد فراهم کنندگان مواد. مواد اساسی برای کشت زعفران همانا تخم زعفران )پیاز زعفران( است که بیشتر توسط تجاران افؽان بطور ؼیر رسمی از کشور ایران وارد شده و در حدود 3 الی 4 دالر امریکائی فی کیلوگرام در شهر هرات به فروش میرسد. همچنان تخم زعفران )پیاز زعفران( را میتوان در بین چهار الی هفت سال بعد از کشت آن نیز از نزد دهاقین محلی به قیمت فی کیلو گرام 4 الی 5 دالر امریکائی بدست آورد. تخم زعفران )پیاز زعفران( که در افؽانستان تولید 65 میگردد از کیفیت خوبتر برخوردار است زیرا این پیاز ها تازه بوده با شرایط محلی بهتر سازگار بوده و احتمال کم وجود دارد که در جریان انتقال خراب شوند. پیاز زعفران متذکره باالی دهاقین سایر تجاران زعفران موسسات ؼیر 66 دولتی تیم بازسازی والیتی و ریاست زراعت به فروش میرسد. نهاد های متذکره پیاز زعفران را به دهاقین به طور چند سال قبل یک مقدار کمی پیاز زعفران از کشور هالند وارد گردید که با اقلیم ناگوار شهر هرات سازگار نبود. تیم بازسازی والیتی ایتالیا به یک اتحادیه تولیدی زعفران زنان یک مقدار تخم )پیاز( زعفران را فراهم نمود.

94 67 رایگان توزیع میکنند. دهاقین در حدود عدد )یا 011 کیلو گرام( پیاز را برای فی جریب زمین بدست می 68 آورند و اکثر دهاقین از مشوره یا خدمات ترویجی نیز برخوردار میگردند. اگر دهاقین پیاز زعفران را از بازار خریداری کنند هزینه خریداری فقط پیاز زعفران در سال اول به 0511 دالر امریکائی برای فی جیریب زمین )یا 7511 دالر امریکائی برای فی هکتار( میرسد البته در صورتیکه کشت به طور مناسب و انبوه صورت گیرد. سایر عوامل تولید عبارت از کود کیمیاوی مواد حشره کش آب و کارگر می باشد. هزینه ساالنه این مواد تقریبا در حدود 91 دالر امریکائی فی جیریب )451 دالر امریکائی فی هکتار( می باشد. در روند فراهم آوری مواد زنان هیچ نقش را ایفاء نمی کنند. 01. تولید کنندگان. دهاقین کوچک معموال رعفران را در کمتر از 5;0 الی 2 جیریب در پهلوی سایر محصوالت مانند سبزی جات یا میوه کشت می کنند. دهاقین بزرگتر زعفران را به پیمانه زیاتر در زمین الی 5 جیریب کشت می کنند. پیاز زعفران چهار الی هفت سال بعد از آن گل تولید می کنند و در زمین به اندازه ده برابر زیاد می شوند. نصؾ پیاز زعفران زیاد شده ممکن دوباره کشت یا به فروش برسد. 00. زنان در قسمت کشت برداشتن گیاه های هرزه و برداشتن حاصالت به منظور حفاظت زمین وظیفه اجرا می کنند و آنها در پروسس زعفران البته بعد از برداشتن حاصالت نیز مسئولیت هائی دارند. ولسوالی های هرات به اساس داشتن حساسیت ها در مقابل زنانی که بیرون از منزل کار می کنند متفاوت می باشد. از جمله دو ولسوالی هرات که در آن تولید زعفران صورت میگیرد ولسوالی ؼوریان به تناسب ولسوالی پشتون زرؼون نسبتا بیشتر در مقابل زنان که در فارم های کار میکنند آزاد هستند زیرا روش و کردار عودت کنندگان در جریان مهاجرت شان به کشور ایران کمتر سنتی باقی مانده است. زنان به گونه قابل مالحظه در برداشتن حاصالت زعفران در فارم های فامیلی مشؽول می باشند. این نباتات برای سه هفته در آؼاز ماه میزان میالدی همه روزه شگوفه می کنند و هر گل برای مدت فقط 48 ساعت زنده باقی می ماند. به منظور بلند بردن کیفیت زعفران گل های آن باید در صبح وقت هنگامیکه برگ های گل باز می شوند چیده یا برداشته شود. در تقریبا سه ساعت در صبح وقت یک شخص می تواند 3 الی 5 کیلو گرام گل را جمع آوری کند. پروسه بعد از برداشتن حاصالت شامل دور کردن ستگما )آله تانیث( و خشک کردن در خانه یا در واحد های پروسس اتحادیه های تولیدی می شود. در حدود شگوفه با سه ستگما )آله تانیث( در هر گل ) ستگما )آله تانیث(( نیاز است تا یک کیلو گرام زعفران بدست بیاید. زمین داران کوچک و بزرگ کارگران قرار دادی را برای پروسه برداشتن حاصالت و بعد از برداشتن حاصالت در بدل حدودا 211 الی 311 افؽانی یا معادل آن )4 الی 6 دالر امریکائی( روزانه استخدام می کنند. در خانه هائیکه به دستگاه های خشک کننده برقی دسترسی ندارند زنان گل های زعفران را در هوای آزاد یا باالی زؼال خشک می کنند که با استفاده از این روش ها زعفران با پایین ترین کیفیت تولید میشود. 02. در واحد های پروسس زعفران زنانیکه )یا عضو اتحادیه های زنان اند و یا زنانیکه از جمله اقارب مردانیکه در اتحادیه های تولید زعفران کار می کنند میباشند( ستگما )آله تانیث یا کالله( را از گل ها دور نموده و آنها را با استفاده از دستگاه خشک کننده برقی که ملکیت اتحادیه های تولید زعفران میباشد خشک میکنند. دستگاه های خشک کننده توسط اعضای اتحادیه ها یا ؼیر اعضای اتحادیه ها در قریه جات مورد استفاده قرار میگیرند. قیمت هر واحد دستگاه های خشک کننده که 69 در شهر هرات قابل دسترس است 511 دالر امریکائی می باشد و ظرفیت خشک نمودن یک کیلو گرام زعفران را در 31 دقیقه دارند. این دستگاه های خشک کننده بر عالوه اینکه زعفران را به گونه صحی تر نسبت به گذاشتن آن در هوای 71 آزاد خشک می کند ذایقه محصول نهائی را )الی 33 فیصد( و رنگ آن را )الی 42 فیصد( بهبود می بخشد. 03. زعفران باید بالفاصله بعد از آن که ستگما از آن جدا میگردد پروسس شود و به چندین دستگاه خشک کننده نیاز است. به گونه مثال 021 زن در یک اتحادیه تولیدی از سه دستگاه خشک کننده استفاده می کنند تا 6 کیلو گرام زعفران را که از 3 جیریب زمین )6;1 هکتار( برداشته شده است تولید کنند. اتحادیه های تولید زعفران فی کیلو گرام زعفران را در حدود 0711 الی 2111 افؽانی باالی تجاران و عمده فروشان به فروش می رسانند و اتحادیه های تولید زعفران نیز از طریق به اساس رهنمود کشت زعفرن توسط جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( کشت مناسب 511 الی 0111 کیلو گرام تخم )پیاز( زعفران در یک جیریب )2511 الی 5111 کیلو گرام در یک هکتار( می باشد. 68 قبل از کشت پیاز زعفران در ماه های حمل/ ثور دهاقیق کود حیوانی به اندازه 4 الی 6 تن را در فی جیریب زمین )21 الی 31 تن را در فی هکتار زمین( استفاده می کنند. پیاز زعفران توسط مواد حشره کش )311 الی 511 گرام مواد حشره کش برای هر 011 کیلو گرام پیاز زعفران( مورد معالجه قرار میگیرند. بعد از کشت تخم های یا پیاز زعفران به یک بار آبیاری 31 الی 41 متر مکعب آب برای فی جیریب زمین )051 الی 211 متر مکعب آب برای فی هکتار( نیاز است. جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان.)DACAAR( 69 به اساس پالن تدارکاتی جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان برای زنجیره ارزش زعفران زنان قیمت آن تعیین شده است. 71 خوش بوئی زعفران 21 فیصد بلند می باشد اگر در هوای آزاد خشک نگردد. به اساس جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان.

95 اشتراک در نمایشگاه های تجارتی زعفران تولید شده شان را صادر میکنند. زعفران در بسته های کوچک 0 الی 5 گرام بسته بندی شده و فی بسته آن در بازار های محلی تقریبا در بدل 51;1 دالر امریکائی قابل دسترس می باشد. 04. جدول 3;3 )در اصل گزارش( تجارب دو اتحادیه زنان تولید کننده زعفران را نشان می دهد. یکی از آنان که در ولسوالی که با کشور ایران هم سرحد است قرار دارد خیلی متمایل به تعلیم و تربیه زنان و کار کردن آنان بیرون از منزل می باشد. اتحادیه دیگر آن در ولسوالی موقعیت دارد که بیشتر در برابر فعالیت های زنان برخورد سنتی نموده و سختگیر هستند. برخورد یا روش های متفاوت فوق الذکر در برابر زنان تفاوت های زیادی را در فرصت های تمویل و بازار یابی زعفران ایجاد میکند. 05. دالالن و تجاران. دالالن و تجاران گل های زعفران را یا قبل از پروسس و یا بعد از پروسس از دهاقین خریداری می کنند. فی کیلو گرام گل زعفران در حدود 24 دالر امریکائی باالی تجاران به فروش میرسد که گل های مذکور بعدا به منظور پروسس باالی شرکت های پروسس کننده و صادراتی به فروش می رسد. زعفران همچنان باالی شرکت های پروسس کننده و صادراتی عمده فروشان و/یا پرچون فروشان در حدود 2111 الی 3111 افؽانی فی کیلو گرام به فروش می رسد. در این روند یا هیچ یا تعداد کمی دالالن یا تجاران زن نقش دارند. 06. شرکت های پروسس کننده عمده فروشان و صادر کنندگان. حد اقل هشت شرکت پروسس و صادر کننده زعفران در 70 شهر هرات فعالیت می کنند. در مراکز پروسس زعفران در شهر هرات زنان به حیث کارگران قرار دادی به منظور دور کردن ستگما )آله تانیث( از گل ها خشک کردن گل ها و بسته بندی زعفران برای صادر نمودن کار می کنند. بعضی از تجاران گل های زعفران را بدون ستگما )آله تانیث یا کالله( به کشور ایران جهت تولید رنگ به فروش می رسانند. پروسس کنندگان و اتحادیه های تولید در شهر هرات زعفران بسته بندی شده را در بدل 3511 الی 5111 دالر امریکائی فی کیلو گرام به بازار های صادراتی مانند ایران اسپانیا و ایتالیا به فروش می رسانند. جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( اظهار میدارد که قیمت بلند فروشات زعفران مربوط به رسیدگی بهتر پاکی و بسته بندی آن در سطح اتحادیه های تولید و پروسس می باشد اما تهیه یا عرضه زعفران افؽانستان هنوز هم محدود می باشد. 07. پرچون فروشان. زعفران عموما در ؼذاهای افؽانی مورد استفاده قرار نمی گیرد. پرچون فروشان در بازار شهر هرات یک کیلو گرام زعفران را در حدود 4111 الی 7111 دالر امریکائی به فروش می رسانند )جدول 5;3(. در شهر کابل زعفران افؽانستان عموما قابل دسترس نمی باشد زیرا اکثر پرچون فروشان و دوکانداران مندوی کابل فروش زعفران ایرانی و هندی را که ارزان تر و در بسته های 011 گرام وارد میگردد ترجیع می دهند. فی کیلو گرام زعفران هندی بسته بندی شده در بدل 0511 دالر امریکائی بفروش میرسد که در مقایسه با زعفران افؽان ؼیر بسته بندی شده خیلی ارزان یعنی )نصؾ قیمت زعفران افؽان( می باشد. زعفران ایرانی نسبت به زؼفران هندی از کیفیت عالیتر برخوردار می باشد اما به قیمت کمتر از نصؾ قیمت زعفران افؽانی ؼیر بسته بندی شده یعنی )3111 دالر امریکائی فی کیلو گرام( به فروش می رسد. در حالیکه دالیل چنین تفاوت ها روشن نیست اما احتمال میرود که مربوط به ساختار قیمت کیفیت و مقدار پایین تولیدات زعفران افؽانستان باشد. 08. ارزش عالوه شده در هر مرحله زنجیره. )جدول 5;3( حاوی معلومات در مورد قیمت های زعفرانی که در والیت هرات تولید می شود و زعفرانی که به منظور فروش در مندوی کابل از خارج وارد میشود می باشد. قیمت های متذکره فقط نمایشی میباشد: این تصویری است از بررسی کلی در مورد مفادی که هر دست اندر کار زنجیره ارزش بدست میاورد و عواید احتمالی که میتوان با رشد زنجیره ارزش بدست بیاید. معلومات در مورد قیمت های زعفران هرات از جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( در ماه جوالی 2101 میالدی جمع آوری گردیده بود. چنانچه تذکر یافت نمیتوان تفاوت های بزرگ در قیمت های زعفران هرات و زعفرانی که از کشور های ایران و هند وارد میگردد به طور کامل واضح ساخت. معلومات مندرج جدول متذکره به این ترتیب قسما نشان می دهد که دست اندرکاران زنجیره ارزش فرصت این را دارند تا درآمد بیشتر به دست بیاورند در صورتیکه آنها مرحله پس از برداشتن حاصالت و پروسس زعفران از جمله استفاده وسیع از دستگاه های خشک کننده برقی و بسته بندی مناسب را بهبود بخشند. شکل 3;2 قیمت ها و فروشات را در هر مرحله زنجیره ارزش زعفران نشان می دهد. شکل 3;3: قیمت های زعفران وارد شده و تولید شده در داخل کشور افؽانستان این شرکت های عبارت اند از خورشید زعفران افؽان زعفران طالی سرخ افؽان حمید زی انترنشنل و فیضی زعفران. عالوه برآن AREDP )که توسط بانک جهانی تمویل و توسط MRRD تطبیق میشود( در حال ایجاد سه تشبث کو چک و متوسط میباشد.

96 حقایق در مورد تولید زعفران حد اوسط قیمت یک کیلو گرام زعفران: 245 دالر امریکائی )اداره تحقیقات پالیسی عامه افؽانستان(الؾ حد اوسط حاصالت ساالنه: 2 کیلو گرام زعفران خشک از فی جریب زمین )اداره تحقیقات پالیسی عامه افؽانستان( زعفران بسته بندی شده که از کشور هند وارد می گردد زعفران بسته بندی شده که از کشور ایران وارد می گردد زعفران که در داخل کشور هرات تولید می شود تولید کنندگان 245 هزینه یا قیمت 0711 الی 2111 قیمت فروش تسهیل کنندگان و تجاران محلی 0711 الی 2111 قیمت خرید 2111 الی 3111 قیمت فروش پروسس کنندگان و اتحادیه های تولید )بسته بندی شده( ب 2111 الی 3111 قیمت خرید 3511 الی 5111 قیمت فروش الی 5111 پرچون فروشان قیمت خرید الی 7111 قیمت فروش 3511 الی 5111 صادر کنندگان قیمت خرید 6111 الی قیمت فروش قیمت ها توسط آقای هاشم اسلمی متخصص مدیریت منابع طبیعی مورد بررسی و تدقیق قرار گرفت جامعه دنمارک برای منبع: مهاجرین افؽان )DACAAR( ماه جوالی 2101 میالدی یادداشت: مقادیر به اساس فی کیلو گرام است قیمت ها به اساس دالر امریکائی )0 مساوی به 49;1 هکتار )2111 متر مربع( 0 سیر مساوی به 7 کیلو گرام می شود. دالر امریکائی معادل افؽانی( جریب الؾ. APPRO یعنی اداره تحقیقات پالیسی عامه افؽانستان. ب. جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( گزارش داده است که در سال کیلو گرام زعفران در سطح تولید کنندگان به قیمت 2811 دالر امریکائی در بازار محلی شهر هرات به قیمت 3111 الی 5111 دالر امریکائی و برای صادر به اتحایه اروپا و ایاالت متحده امریکا به قیمت 6111 الی 8111 دالر امریکائی به فروش میرسید. 96

97 شکل ضمیمه 3;2: زنجیره ارزش زعفران منبع: اتحادیه انکشاؾ اقتصادی مینونایت )MEDA( ضمیمه ۳.۳ تمام محدودیت هائی که فراراه زنجیره ارزش زعفران قرار دارند ۱0. صنعت تولید زعفران در افؽانستان کوچک است اما با فراهم آوری همکاری ها از سوی موسسات ؼیر دولتی و ادارات تمویل کننده به شمول تهیه مواد مورد نیاز بسیج جامعه خدمات ترویجی و همکاری ها جهت رسیدگی به زعفران در مرحله پس از برداشتن حاصالت و بازار یابی بطور سریع در حال رشد است. تقاوت عمده میان زنجیره ارزش زعفران و سایر زنجیره های مورد مطالعه این است که زعفران در قطی های کوچک یا نازک برخالؾ انگور تازه کشمش و بادام که بار زیادی حتی برای فروش در بازار های منطقه را تشکیل میدهد قابل انتقال می باشد. در نتیجه محدودیت عمده که فرا راه زنجیره ارزش زعفران قرار دارد در مقایسه با سایر زنجیره های ارزش تقاوت نسبی دارد: انتقال زعفران به تناسب دسترسی محدود به مواد دارای کیفیت عالی به خصوص پیاز زعفران و عدم حمایت رسمی از صادرات از جمله داشتن دسترسی به بازارهای بین المللی یک چالش نسبتا کوچک بشمار میرود. گراؾ محدودیت ها ( شکل 3;3( یک تعداد چالش های دیگر را که دست اندرکاران زنجیره ارزش در تولید و فروش مقدار زیاد زعفران در بازار های صادراتی به آن روبرو اند به نمایش میگذارد. چالش های مخصوص به زنان به رنگ زرد نشان داده شده اند. ۲0. دسترسی محدود به مواد و تدارکات با کیفیت عالی. طور یکه در سایر زنجیره های ارزش مطالعه گردید دریافت مواد با کیفیت عالی برای تولید زعفران به ویژه پیاز زعفران که با شرایط زراعتی افؽانستان سازگار باشد مشکل میباشد. بلند 97

98 رفتن قیمت پیاز زعفران یک چالش دیگر است قیمت ها بین سال های 2117 و 2119 الی 25 فیصد افزایش یافته است. طوری معلوم می شود که افزایش قیمت ها از عالقه و نیازمندی روز افزون دهاقین و ادارات توزیع سرچشمه گرفته باشد. دهاقین محلی پیاز زعفران با کیفیت را به قیمت 25 الی 31 فیصد بلند تر از قیمت پیاز زعفران که از کشور ایران وارد می گردد به فروش می رسانند و همچنان طوری به نظر میرسد که نیازمندی روز افزون به پیاز زعفران نیز از تولیدات داخلی مرفوع نمی گردد. عدم موجودیت مقررات و کنترول کیفیت برای پیاز زعفران که از کشور ایران قاچاق میشود به معنی این است که دهاقینی که این نوع پیاز خریداری می کنند ممکن از کیفیت آن آگاهی نداشته باشند و اولین سرمایه گذاری شان را به خطر مواجه می سازند. ۲۱. عدم موجودیت خدمات مناسب مالی. به اساس قیمت فعلی پیاز زعفران هزینه سرمایه گذاری کشت زعفران در صورتی که دهاقین روش ایده آل زرع را اختیار کنند به 0511 دالر امریکائی فی جریب زمین میرسد. از اینرو دهاقین به منظور آؼاز تولید زعفران باید قرضه های بزرگ با نفع ساالنه 25 فیصد بگیرند در حالیکه زعفران تا سال های دوم و سوم کشت آن مفاد خوبی ندارد. یک تعداد ادارات عرضه کننده قرضه های کوچک قرضه های زراعتی را در افؽانستان با دو یا سه ماه مدت پرداخت قرضه مورد آزمایش قرار داده اند تا برای دهاقین فرصت مساعد شود که قرضه های شان را در زمان برداشتن حاصالت بپردازند اما زعفران از زمان کشت الی مثمر شدن برداشتن حاصالت و پروسس هشت ماه را در بر میگیرد و یک سال اضافی دیگر الزم است تا قابلیت مفاد دهی را پیدا کند. قرضه های ویژه برای کشت زعفران باید طوری تنظیم شود که برای دهاقین فرصت داده شود تا قرضه های شان را در قسط های کوچک بعد از برداشتن اولین حاصل )8 ماه بعد از گرفتن قرضه( و قسط های بزرگتر را بعد از برداشتن دومین حاصل )21 ماه بعد از گرفتن قرضه( بپردازند. بسته قرضه برای کشت زعفران باید با شریعت اسالمی نیز در مطابقت باشد. دسترسی تولید کنندگان به قرضه های کوچک نیز یک چالش است زیرا ولسوالی هائی که در آن زعفران کشت میشود مانند پشتون زرؼون و ؼوریان برای فعالیت های ادارات عرضه کننده قرضه های کوچک امحفوظ پنداشته نمی باشد. 22. دسترسی به خدمات ترویجی چون زعفران یک محصول نسبتا جدید در افؽانستان است دهاقین به خدمات ترویجی از جمله معلومات در مورد ارزیابی کیفیت تخم )پیاز( زعفران و سایر مهارت های مشخص مانند آماده ساختن بستر برای کشت مقدار فاصله میان قطار ها زمان آبیاری و استفاده از ترکیب درست و با کیفیت کود کیمیاوی نیاز دارند. تمام موسسات ؼیر دولتی و ادارات کمک کننده چنین خدمات را برای دهاقین زمانیکه تخم )پیاز( زعفران را برای ایشان توزیع میکنند فراهم نمی کنند. فقدان کارمندان خدمات ترویج با داشتن آموزش های مشخص مسلکی/تخنیکی در راستای تولید زعفران احساس می شود. 98

99 شکل ۳.۴: گراف موانع: زعفران مقدار کم محصول کیفیت عالی برای بازار صادرات عدم دسترسی به شبکه های تجارتی رسمی منطقوی و جهانی کنترول ضعیؾ کیفیت نبود ارتباطات افقی در یک سطح )نبود تراکم محصوالت( تولید ضعیؾ محصوالت انجمن های تجارتی با مارکیت ها روابط ضعیفی دارند. کشمش یکجا با گرد و خاک و ریگ خریطه میشود بسته بندی ابتدائی بدون لیبل زدن جهت تفکیک ویا عالمت گذاری اندک/یا هیچ نوع فعالیت های دسته بندی ویا درجه بندی عدم انتقال به موقع محصول به بازار نبود دهاقین تاسیسات زعفران نگهداریرا در هوای آزاد خشم می کنند امکانات محدود البراتواری جهت آزمایشات کنترول کیفیت تعداد محدود گروپ های فعال دهاقین در بازار یابی عدم دسترسی به مواد اولیه با کیفیت مانند پیاز زعفران و تکنالوژی عدم آگاهی از روش های تولیدی مدرن عدم موجودیت رابطه بازار با فعالین زنجیره ارزش بسیاری دهاقین کشمش را در روی زمین خشک کرده و آنرا بداخل خریطه ها جاروب میکنند نبود تامین کننده گان محلی مواد اولیه و تکنالوژی عدم دسترسی به معلومات در مورد بازار مثل نرخ ها و عالقه مشتریان امکانات ترانسپورتی محدود/قیمت آگاهی ضعیؾ/نبود برنامه های آموزشی دسترسی محدود به خدمات ترویج و برنامه های آموزشی نبود زیربناهای تجارتی عدم دسترسی به بوریا/پارچه ها جهت خشک کردن کشمش آگاهی ضعیؾ/عدم موجودیت کمک ها در بخش آموزش نبود ارتباط بین بازار و دهاقین نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( عدم تطبیق مقررات تجارتی وسایط محدود/قیمت ترانسپورتی دسترسی محدود به ثبت و راجستریشن پروسه نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی( دهاقین روستائی همه به تاجران/دالل ها دسترسی منظم ندارند. نبود تامین کننده گان محلی مواد اولیه و تکنالوژی به ساحات روستائی نبود خدمات مالی مناسب )نهاد های قرضه های کوچک قرضه مکانیزم های مالی رقابت از جانب وارد کننده گان وضعیت بعد از جنگ/ امنیت علت های اصلی منبع: MEDA عدم آشنائی با حساب/اعداد و بی سوادی عدم موجودیت قوانین دررابطه به حق مالیکت زمین مخصوصا برای زنان زیربناهای ضعیؾ و سازماندهی وضعیت اجتماعات محلی در راستای توسعه اقتصادی تبعیض های اجتماعی فرهنگی در برابر زنان باؼهای درختان مثمر آسیب دیده از جنگ تذکر: موانعی که به طور قابل مالحظه مشارکت زنان در سطوح باالتر زنجیره ارزش را محدود میسازند با رنگ زرد برجسته ساخته شده است. 99

100 ۲۳. کنترول ضعیف کیفیت و رسیدگی پس از برداشتن حاصالت. تولید کنندگان و همچنان پروسس کنندگان و شرکت های صادراتی فعالیت های پس از برداشتن حاصالت از جمله جدا ساختن ستگما )کالله یا آله تانیث( از گل ها خشک کردن ستگما )کالله یا آله تانیث( و بسته بندی زعفران را اجراء می کنند. دهاقین اکثرا در مورد اینکه ستگما )کالله یا آله تانیث( باید به منظور کیفیت عالی توسط دستگاه های خشک کننده برقی از نیزه یا تیوپ )Style( که ستگما )کالله یا آله تانیث( 72 باالی آن قرار دارد جدا شود آگاهی ندارند. همچنان دهاقین آگاهی ندارند که زعفران باید در قطی یا بسته های محکم و مهر شده نگهداری شود تا ذایقه و خوش بوئی آن حفظ شود و نیز فرصت این مساعد گردد که زعفران خارج از فصل آن به فروش برسد. ۲۴. دسترسی محدود و پر هزینه از مناطق روستائی به بازارها. اگر چه انتقال زعفران در مقایسه با انگور کشمش و بادام آسان تر است دالالن و تجاران در سطح قریه جات وسایل خیلی محدود برای انتقال زعفران به بازار های نزدیک را در اختیار دارند. ۲۵. عدم حمایت رسمی از صادرات. به طور عموم دست اندر کاران زنجیره ارزش از معلومات کافی در مورد بازار زعفران از جمله خصوصیات بازار و ساختار قیمت زعفران برخوردار نیستند. تجاران از کشورهای ایران پاکستان امارات متحده عربی اروپا و ایاالت متحد امریکا به زعفران افؽانستان عالقه نشان داده اند و به دلیل اینکه قیمت ها در 01 سال اخیر افزایش یافته اند آنها می خواهند شیوه های بدیل را برای بدست آوردن زعفران کشورهای اسپانیا و ایران جستجو نمایند. به گونه مثال یک تجار امریکائی به زعفران یونان و مراکش عالقه نشان داده است. به دلیل اینکه افؽانستان در تولید زعفران سابقه کم دارد تا وارد بازارهای امریکا شود تصدیق کیفیت محصول یکی از نیازمندی ها دراین راستا به شمار میرود. ۲۶. عدم تصدیق کیفیت. هیج یک از 07 البراتوار تصدیق کیفیت در افؽانستان به دلیل تسهیالت تجهیزات و سایر زیربنا ها به گونه مناسب فعالیت کرده نمی توانند. اتحادیه های زنان تاکید داشتند که آنها قادر به اثبات کیفیت زعفران شان به تجاران نیستند و اظهار داشتند که تصدیق کیفیت آنها را کمک می کند تا در مورد قیمت بهتر زعفران با تجاران گفتگو و مفاهمه نمایند. جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( یک البراتور را در شهر هرات تاسیس نمود که در آن افراد فنی را مورد آموزش قرار میدهد تا رطوبت ذایقه خوش بوئی و شدت رنگ زعفران را به تعقیب درجه بندی که در کشور ایران مورد استفاده قرار می گیرد اندازه و تصدیق نماید. البراتوار مذکور به وزارت زراعت آبیاری و مالداری )MAIL( سپرده شده اما هیچ فعالیت ندارد زیرا تخصیص بودجه برای آن منظور نگردیده است. ۲0. تولید به پیمانه نرسیده که صادرگردد. اگر چه شرکت های پروسس و صادر کننده ارتباطات شان را با بازار ها در اروپا و ایاالت متحده امریکا تؤمین نموده اند اما قبل از آن که زعفران افؽانستان به عنوان محصول با کیفیت وارد بازار شود تولیدات باید به اندازه کافی باشد و جوابگوی نیازمندی ها باشد. طی سال های 2114 الی 2119 مناطق کشت زعفران به گونه قابل مالحظه از 06 هکتار به 301 هکتار افزایش یافته و حاصالت نیز از 8;3 کیلو گرام فی هکتار به 8;4 کیلو گرام فی هکتار بلند رفته است. جامعه دنمارک برای مهاجرین افؽان )DACAAR( پیش بینی میکند که زمانیکه تولید زعفران افؽانستان به ساالنه 5111 کیلو گرام برسد )که در سال 2119 تخمینا به 0511 کیلو گرام رسیده بود( افؽانستان خریداران یا مشتریان زیادی را از بزرگترین و گرانترین بازارهای بین المللی جلب خواهد نمود. ۲0. سیستم تحقیات ضعیف. مرکز بین المللی تحقیقات زراعتی در مناطق خشک و دانشگاه ایالت واشنگتن تحقیقات محدود را روی تولید و بازاریابی زعفران در سال 2117 روی دست گرفتند )2117 )Wyeth and Malik اما تحقیقات و توسعه بیشتر و سیستماتیک نیاز است تا در مورد نیازمندی های اقلیمی و سایر شرایط زعفران در شهر هرات مشوره های سالم ترویجی فراهم گردد. دانشکده زراعت در دانشگاه هرات و ریاست زراعت در هرات تسهیالت تحقیقاتی را در اختیار دارند تا ظرفیت را در این راستا بلند ببرند اما هیچ انستتیوت تحقیقاتی زراعت به سطح عالی در افؽانستان وجود ندارد. ضمیمه ۴.۳ محدودیت ها و فرصت ها برای زنان در زنجیره ارزش زعفران ۲0. همانند سایر همکاران در زنجیره های ارزش انگور کشمش و بادام زنان در زنجیره ارزش زعفران به گونه گسترده در تولید و پروسس زعفران در مناطق روستائی و شهری مشؽول می باشند اما در سکتور خصوصی هیچ مراکز زنانه تهیه مواد یا پروسس و تجاران زن وجود ندارند ویا تعداد آنها بسیار اندک میباشد. اتحادیه های زنان تولید کننده در تمام مراحل تحلیل های البراتواری نشان میدهد که این پروسه طعم را 51 فیصد عطر را 41 فیصد و رنگ را بیشتر از 71 فیصد بهتر میسازد. طعم و رنگ از معیار های تعین شده توسط ISO باال تر میرود اگر محصول بدون ستایل پروسس شود.

101 زنجیره ارزش زنان را از طریق توزیع پیاز زعفران تدویر آموزش های ترویجی همکاری در مرحله پروسس همراه با دستگاه های خشک کننده برقی بسته بندی زعفران و بازار یابی زعفران از طریق اشتراک در نمایشگاه های بین المللی مورد حمایت قرار میدهد. ۳0. محدودیت های مختص به زنان. در زنجیره های ارزش انگور کشمش و بادام محدودیت اساسی در برابر رشد زنان در زنجیره ارزش همانا عدم ارائه خدمات زنان به زنان می باشد. در زنجیره ارزش زعفران اتحادیه های زنان تولید کننده زمینه آموزش را از زنان به زنان فراهم نموده و یک اتحادیه در زنجیره ارزش قدم فراتر نهاده و زمینه فروش آزمایشی زعفران را در بازار های کشور هند فراهم نموده است. به هر حال محدودیت عمده که زنان در اتحادیه ها به آن روبرو اند این است که انها زمین ندارند و برای کشت زعفران زمین کم در اختیار شان قرار داده شده است. محدویت های عمده از جمله محدویت های بزرگ سکتور فرعی که اشتراک گسترده زنان را در زنجیره ارزش محدود ساخته است در ذیل خالصه گردیده است: زمین های کوچک. طوریکه در فصل دوم تذکر یافت زنان ندرتا مالک زمین هستند. زنانیکه زعفران تولید می کنند عموما زمین های کوچک را که از طرؾ ادارات فراهم شده است برای کشت پیاز زعفران در اختیار دارند. چنانکه زعفران به هزینه ابتدائی 0211 دالر امریکائی فی جریب زمین برای تهیه پیاز زعفران نیاز دارد و الی سال های دوم و سوم کشت قابلیت مفاد را ندارد آؼاز این تجارت در سطح پایین تر خطرات احتمالی را برای فامیل ها کاهش میدهد. در تولید سریع جهت رسیدن به پیمانه کافی زعفران زنان به دسترسی به زمین های وسیعتر نیاز خواهند داشت. عدم موجودیت خدمات مناسب مالی. دو ولسوالی که زعفران تولید میکنند توسط ادارات عرضه کننده قرضه های کوچک تمویل نمی شوند. حتی اگر چنین ادارات در آن ولسوالی های شروع به فعالیت کنند از یک طرؾ ادارات مذکور تعداد اندک کارمندان قرضه دهی زن را دارند و از طرؾ دیگر برای ارائه خدمات قرضه نیاز به تضمین دارند. این شرطی است که اکثر زنان آنرا برآورده نمیتواند زیرا معموال مردان مالک زمین هستند. زنانیکه زعفران تولید می کنند بدون حمایت مردان خانواده های شان به خدمات مالی یا هیچ دسترسی نداشته ویا دسترسی اندک دارند. دسترسی به مواد دارائی کیفیت عالی. در تهیه مواد اولیه با کیفیت زنان هیچ نقش ندارند ویا تعداد اندکی درین راستا کار میکنند که این امر چالش عمده را برای زنان تولید کننده از رهگذر عدم دسترسی به مواد با کیفیت ایجاد نموده است. اتحادیه زنان در ولسوالی پشتون زرؼون از سال 2116 بدین سو مشؽول کشت زعفران هستند و ممکن مقدار پیاز زعفران را جهت فروش به دیگران در اختیار داشته باشند. با آنهم با توجه به این که زنان به تناسب مردان زمین کمتر را در اختیار دارند مقدار پیاز زعفران کافی نمیباشد. کنترول کیفیت و رسیدگی ضعیف پس از برداشتن حاصالت. زنان به طور گسترده در مرحله برداشتن حاصالت و رسیدگی پس از برداشتن حاصالت مشؽول می باشند. با آنهم تمام زنان در مورد روش های کنترول کیفیت آگاهی ندارند به ویژه زنانی که در اتحادیه های تولیدی اشتراک ندارند. دسترسی محدود به وسایل انتقال. دسترسی ضعیؾ زنان به خدمات ترانسپورت عامه و نیازمندی آنها به طبقه ذکور به عنوان همراه تاثیر عمده باالی بازار یابی زعفران توسط اتحادیه های زنان تولید کننده در ولسوالی پشتون زرؼون که به تناسب اتحادیه های ولسوالی ؼوریان بیشتر سنتی هستند دارد. عدم حمایت رسمی از صادرات. از آنجائیکه زنان تالش های شانرا جهت به فروش رساندن زعفران در بازارهای بین المللی به آزمایش میگذارند حمایت از صادرات به گونه رسمی مانند فراهم آوری تصدیق کیفیت دسترسی آنها را به بازارهای بزرگ و پربهای جهان افزایش میدهد. 30. شکل 2A;4 موانع مشخص فراراه زنان را در رشد آنها در زنجیره ارزش زعفران نشان میدهد. چنانچه در ذیل بحث خواهد شد موانع نظر به موقعیت ها یا جایگاه های مختلؾ در زنجیره ارزش با هم متفاوت اند. مانع متوسط در برابر ارتقاء از مرحله تولید الی مرحله پروسس وجود دارد در حالیکه مانع شدیدی در برابر ارتقاء از مرحله تولید الی مرحله دالالن/ تجاران یا از مرحله پروسس الی مرحله صادرات وجود دارد. 010

102 منبع: این معلومات از تحقیق )2119(Mayoux and Mackie اقتباس شده است. و اداره انکشافی بین الملل ایاالت متحده امریکا )USAID( 2101 یاداشت: نقطه که به رنگ گالبی برجسته شده است معتبر ترین نقطه زنجیره ارزش را نشان میدهد. نشانه های موانع چالش ها و محدویت ها فراراه رشد زنان در زنجیره ارزش را نشان میدهد. رنگ نشانه ها درجه موانع را نشان میدهد. رنگ زرد = مانع کوچک رنگ نارنجی = مانع متوسط و رنگ سرخ = مانع شدید. مانع کوچک )به معنی این است که موانع در برابر زنان نسبت به مردان کمی بیشتر است و دلیل آن نیز سنت های اجتماعی فرهنگی می باشد( مانع متوسط )به معنی این است که موانع در برابر زنان نسبت به مردان خیلی بیشتر وجود دارد اگر چه یک تعداد زنان باالی این موانع فایق آمده اند( مانع شدید )به معنی این است که موانع در برابر زنان نسبت به مردان خیلی زیاد وجود دارد و هیچ زن باالی این موانع فایق نه آمده است تا در زنجیره ارزش ارتقا کنند(. موانع فقط در زنجیره ارزش معتبر که به رنگ گالبی برجسته نشان داده شده است و در سمت های که زنان در آن دخیل اند به رنگ سبز و ارؼوانی برجسته شده اند که سطح اشتراک یا مصروفیت زنان را در زنجیره ارزش نشان میدهد. 32. فرصت ها برای زنان در زنجیره ارزش زعفران. همانگونه که نقش انجمن های زنان تولید کننده زعفران نشان میدهد الزم است بسیج اجتماعی را توسعه داد تا به تعداد زنان تولید کننده افزوده شود. افزایش تعداد زنان نیمه مسلکی میتواند بسیج اجتماعی تامین مواد اولیه خدمات ترویج )در رابطه به تولید حاصل برداری و فعالیت های بعد از حاصلبرداری( دسترسی به قرضه ها و تامین ارتباط با بازار را تسهیل کند. سرمایه گزاری روی دستگاه های خشک کن برقی برای مراکز متعلق و تحت اداره زنان در سطح روستاها و بشکل کلستر باعث بهبود کیفیت محصوالت از طریق آموزش زنان از زنان و همچنان سبب افزایش درآمد تولید کنندگان خواهد شد. موسسه داکار توصیه های ارائه شده در این مطالعه را از طریق پروژه ی آزمایشی به منظور رشد زنجیره ارزش زعفران با زنان تولید کننده تطبیق میکند )چوکات 6;3 در گزارش اصلی(. 012